Urząd marszałkowski koronny w bezkrólewiach XVII-XVIII wieku (1632-1736)

Autor: Krzysztof Wiśniewski

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 500

Okładka: miękka z obwolutą

Format: 19,00 cm x 24,00 cm

Seria: Studia i materiały III

Publikacja przedstawia funkcjonowanie urzędu marszałkowskiego koronnego, jednej z najważniejszych instytucji władzy wykonawczej w dawnej Rzeczypospolitej. Omawia proces kształtowania się jego kompetencji, analizuje poszczególne prerogatywy marszałkowskie oraz stara się wskazać faktyczne miejsce i znaczenie marszałków w strukturze władzy w państwie.
 

Aczkolwiek ustalenia autora, oparte na szerokiej kwerendzie źródłowej, dotyczą przede wszystkim działalności urzędu w bezkrólewiach, wnoszą też wiele istotnych spostrzeżeń na temat funkcjonowania Rzeczypospolitej i jej organów w okresach regnum.Trzeci tom z serii: „Zamek Królewski w Warszawie. Studia i materiały”.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /7

Część I: Przemiany urzędu marszałkowskiego i polityczne znaczenie marszałków koronnych w bezkrólewiach  /15

I. Urząd marszałkowski koronny do roku 1632   /17

II. Bezkrólewia 1632 i i1648 r.   /45

III. Bezkrólewia lat 1668-1669 i 1673-1674   /73

IV. Bezkrólewia lat 1696-1697 i 1773-1736  /111

V. Urząd marszałkowski w latach 1736-1766   /147

Część II. Kompetencje urzędu marszałkowskiego   /153

VI. Pole elekcyjne   /155

VII. Rozdawanie gospód i stanowisk   /163

VIII. Funkcje parlamentarne    /179

IX. Audiencje obcych poselstw   /197

X. Sąd kapturowy generalny   /225

XI. Zapewnienie porządku i bezpieczeństwa   /245

XII. Akt elekcji    /267

Elekcje 1632-1674    /269

System głosowania   /269

Czynności wstępne na polu elekcyjnym i w okopie   /269

Głosowanie w kołach partykularnych  /271

Głosowanie w kole generalnym w okopie   /272

Nominacja i publikacja w okopie   /274

Przysięga królewska   /277

Elekcja 1697 r.   /277

Elekcja 1733 r.   /279

Elekcja - sejm elekcyjny   /282

XVIII. Pozostałe zadania   /293

Część III. Sądy marszałkowskie koronne w XVI-XVIII w. (do 1766 r.)   /311

XIV. Skład sądów marszałkowskich   /313

XV. Wewnętrzna organizacja  /325

Instancyjność   /325

Kadencje   /327

Miejsce i lokal   /329

Archiwum i kancelaria   /330

XVI. Zakres kompetencji   /333

Właściwość miejscowa   /333

Właściwość przedmiotowa   /336

Jurysdykcja w sprawach karnych   /336

Jurysdykcja w sprawach cywilnych   /344

Kwestia immunitetu poselskiego   /348

XVII. Stosunek sądów marszałkowskich koronnych do sądów marszałkowskich litewskich   /353

XVIII. Stosunek do sądu sejmowego   /357

XIX. Stosunek do pozostałych sądów   /361

XX. Proces przed sądami marszałkowskimi   /371

XXI. Egzekucja wyroków   /377

XXII. Sądy marszałkowskie jako instrument władzy   /381

Zakończenie: Urząd marszałkowski w strukturze władzy Rzeczypospolitej   /387

Aneksy  /387

I. Artykuły sądów marszałkowskich 1678 r.   /411

II. Przysięga marszałków koronnych   /412

III. Przysięga sędziego marszałkowskiego   /416

IV. Przysięga pisarza marszałkowskiego   /417

V. Relaxatio a rigore decreti Mareschalcatus Regini Instantiae   /418

VI. Forma literarum servitoratus Illustris Magnifici Mareschalci Regni   /419

Bibliografia   /420

Wykaz skrótów   /438

Indeks osób  /439

Schemat organizacyjno-kompetencyjny urzędu marszałkowskiego koronnego  /456

Ilustracje  /457

Summary  /497