Twierdze osiemnastowiecznej Europy Tom IV

Redakcja: Maciej Trąbski

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 421

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

To już czwarty tom serii poświęconej twierdzom osiemnastowiecznej Europy. Tak jak w poprzednich zostały w nim zamieszczone studia i materiały omawiające fortyfikacje stałe pod względem architektonicznym, stacjonujące w nich garnizony oraz zgromadzone tam uzbrojenie i wyposażenie. Poza tym zaprezentowano działania zbrojne polegające na obronie lub próbie zdobycia danej twierdzy, a także teorię sztuki wojennej. Tom podzielony został na pięć rozdziałów tematycznych. W pierwszym zamieszczono teksty omawiające źródła dotyczące tematyki fortyfikacyjnej. Część druga została poświęcona twierdzom w ścisłym znaczeniu tego słowa, zarówno planom ich wzniesienia czy modernizacji, jak i funkcjonowaniu w omawianej epoce. Kolejny dział zbioru obejmuje teksty prezentujące twierdze w czasie działań wojennych. Natomiast w części czwartej zebrano studia omawiające potencjał obronny twierdz Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w postaci stacjonujących tam garnizonów i uzbrojenia zgromadzonego w cekhauzach. Tom zamyka tekst źródłowy przybliżający problematykę teorii wojny fortecznej. Pod względem terytorialnym tym razem dominuje tematyka poświęcona twierdzom Rzeczypospolitej, ale omówione zostały też fortyfikacje na terenie Austrii, Prus, Rosji, Turcji, a nawet odległej Szkocji. Natomiast pod względem chronologicznym, podobnie jak poprzednio, rozszerzono zakres, wychodząc poza umowny wiek XVIII - z jednej stron sięgając do czasów ostatniej wojny polsko-tureckiej, a z drugiej do lat poprzedzających wyprawę Napoleona na Moskwę.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wykaz skrótów /7

Wstęp (Maciej Trąbski)  /11

Zacznijmy od źródeł

Michał Baczkowski - Austriackie archiwalia jako źródło do stanu umocnień południowych ziem Rzeczypospolitej w dobie rozbiorów  /15

Jacek Feduszka - Fortyfikacje Zamościa w osiemnastowiecznych przekazach kartograficznych i ikonograficznych  /29

Paweł Krokosz - Twierdze w świetle Kodeksu wojskowego Piotra I z 1716 roku  /53

Twierdze na planach i w rzeczywistości

Maciej Flis - Twierdza Wisłoujście w latach 1660-1793  /79

Grzegorz Podruczny - Niepruska twierdza Kłodzki w XVIII wieku  /105

Jiri Hofman - Opevneni pevnosti Terezin  /121

Cengiz Fedakar - Khotyn Fortress during the Ottoman-Austrian and Russian Wars 1787-1792  /137

W ogniu walki 

Zbigniew Hundert - Zwycięska obrona Soroki w 1692 roku  /201

Maciej Trąbski - Wojna forteczna na Wyżynach Szkockich w czasie "Wielkiej Rebelii" (1745-1746)  /215

Małgorzata Karkocha - "Póki włosy w mojej brodzie nie zajmą się ogniem, póty nie poddam się". Oblężenie i zajęcie Belgradu (1789) w relacjach prasy warszawskiej  /249

Adam Danilczyk - Twierdza Kamieniec Podolski w rosyjskich planach wojennych w drugiej połowie XVIII wieku  /267

Renata Król-Mazur - Kamieniec Podolski w czasie konfederacji targowickiej i wojny polsko-rosyjskiej (1792-1793)  /279

Garnizony i cekhauzy

Mikola Volkau - Arsenały fortec Wielkiego Księstwa Litewskiego na przełomie XVII i XVIII wieku  /313

Tomasz Karpiński - Milicja Lubomirskich zamku rzeszowskiego w XVIII wieku  /327

Mariusz Machynia - Garnizon międzyboski za Czartoryskich w latach 1731-1792. Wybrane elementy  /365

Łukasz Cholewiński - Garnizon twierdzy w Dubnie w latach 1775-1794  /389

Źródła

Maciej Trąbski - Jak Bakałowicz O atakowaniu i brzmieniu fortec - polskie źródło do dziejów osiemnastowiecznej myśli wojskowej z zakresu wojny fortecznej  /411