Trzygłów. Z dziejów życia na Pomorzu między Kościołem a polityką 1807-1948

Autor: Rudolf von Thadden

Rok wydania: 2015

Ilość stron: 338

Oprawa: twarda

Format: 15,5 cm x 23,0 cm

Dzieje Trzygłowa [k. pomorskich Gryfic] przedstawione w relacji Rudolfa von Thaddena to historia pokoleń, w której centrum znajduje się, zasiedziała tutaj od czasów wojen napoleońskich, rodzina von Thaddenów. Wspomniany jest Trygłów przedpruski, następnie pruski i niemiecki Trieglaff, a po 1945 r. także Trzygłów polski. Treiglaff Thaddenów - od 1820 do 1945 r. - przypada zatem na czasy pruskie i cesarsko-niemieckie, kiedy wyjątkowo mocno przeżywano tu kontrowersje wokół stosunku dawnych Prus do nowej Rzeszy Niemieckiej. Historia rodziny von Thaddenów powiązana jest ściśle z ewangelickimi ruchami kościelno-historycznymi, zwłaszcza z odrębnym staroluterańskim "Kościołem Wyznającym". Kościelne i państwowo-polityczne procesy przebiegały tu w najwyższym stopniu konfliktowo. Duch oporu wobec państwowo-kościelnych uzurpacji, jaki zrodził się w Trzygłowie w XIX w., miał przynieść owoce w kolejnym stuleciu w walce z narodowo-socjalistyczną polityką kościelną. Opór dworu w Trzygłowie przeciwko reżimowi nazistowskiemu koncentrował się najpierw w walce z jego polityką kościelną. "Kościół Wyznający" stał się polem konfrontacji z nacjonalistycznymi i rasistowskimi "Niemieckimi Chrześcijanami". Pokoleniowa historia Thaddenów nie kończy się w Trzygłowie i Waniorowie z wkroczeniem Armii Czerwonej w marciu 1945 r. Trwa tam jeszcze do grudnia 1948 r. , kiedy to ostatni niemieccy mieszkańcy musieli opuścić swoje domy. 45 lat później, w roku 2012, doszło do znamienitego aktu pojednania między dawnymi i nowymi trzygłowianami.

Spis treści:

Jan M. Piskorski - Niemieckie drogi. Zachodniopomorscy von Thaddenowie między Państwem a Kościołem. Przedmowa  /5

Wstęp  /27

Rozdział 1. Pokolenie założycieli. Zachować ordynację stanową?  /37

Rozdział 2. Pokolenie Bismarcka. Od Prus do Niemiec  /71

Rozdział 3. Pokolenia na przełomie  /113

Rozdział 4. Pokolenie wilhelmińskie. Modernizacja tradycji  /137

Rozdział 5. Pokolenie I wojny światowe 1912-1922. Drogi u kresu dawnego świata  /163

Rozdział 6. Pokolenie wojenne 1923-1945. Drogi do przepaści  /203

Rozdział 7. Ostatnie niemieckie pokolenie. Strata i pamięć  /257

Epilog. Historia pojednania. Dawni i nowi trzygłowianie  /297

Postscriptum  /309

Tablica genealogiczna rodziny von Thaddenów  /312-313

Bibliografia  /315

Indeks osobowy  /327

Indeks geograficzny  /333