Tradycja gotycka w architekturze sakralnej ziem ruskich Korony

Autor: Tomasz Zaucha

Rok wydania: 2015

Ilość stron: 288

Oprawa: twarda

Format: 21,0 cm x 30,0 cm

"(...) Struktury Kościoła rzymskiego poczęły się kształtować na Rusi w wieku XIV: dzięki Bolesławowi Trojdenowiczowi powstało biskupstwo łacińskie w Przemyślu (przed 1340). Za Kazimierza Wielkiego erygowano trzy biskupstwa - w Haliczu (1367), Chełmie (1349-1358) i Włodzimierzu (1358), a za Aleksandra Koriatowicza biskupstwo w Kamieńcu Podolskim (1379-1386). Przed rokiem 1405 erygowana została katedra w Kijowie, a w samym roku 1405 powstała diecezja w Łucku (złączona w roku 1425 z diecezją włodzimierską). Biskupstwa te miały zrazu charakter misyjny o czym świadczy fakt, że na katedrach zasiadali początkowo franciszkanie i dominikanie - członkowie zakonów, które stawiały sobie za zadanie krzewienie katolicyzmu wśród schizmatyków. W roku 1375 papież Grzegorz XI ustanowił metropolię kościelną w Haliczu, o co prowadził starania jeszcze król Kazimierz Wielki. Była to druga, obok gnieźnieńskiej, metropolia kościelna w dawnej Polsce".

(fragment z rozdz. II Tło dziejowe, str. 23)

Spis treści:

I. Wstęp. Stan badań  /9

II. Tło dziejowe  /17

III. Kościoły ze schyłku XVI i początku XVII w. utrzymane w tradycyjnym typie średniowiecznym  /29

Gotyk na Rusi w późnym średniowieczu  /29

Architektura sakralna Lwowa w wieku XVI  /30

• Kaplice zamkowe w Brzeżanach i Międzybożu  /33
• Kościół w Żydaczowie  /39
• Kościół w Jazłowcu  /43
• Kościół w Olesku  /51
• Kościół w Sokołówce  /56
• Kościół w Szczercu  /60
• Kościół w Dawidowie  /62
• Kościół w Tuligłowach  /64
• Kościół w Dynowie  /67
• Kościół farny w Mościskach oraz pozostałe świątynie Mościsk: kościół dominikanów i kaplica Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny  /69

IV. Nowe typy budowli gotyckich po roku 1600  /79

Architektura kręgu brzeżańskiego  /79

• Kościół parafialny w Brzeżanach  /79
• Kościół w Buszczu  /93

Kościoły na rzucie treflowym  /101

• Kościół dominikanów w Czortkowie  /101
• Kościół w Załoźcach  /106
• Kościół parafialny w Międzybożu  /111
• Kościół  w Janowie Trembowelskim  /114
• Kościół w Podhajcach  /118
• Kościół w Potoku Złotym  /123
• Kościół w Skale /132
• Kościół w Firlejowie  /136
• Dawny kościół parafialny w Złoczewie  /139
• Dawny kościół dominikanów w Czernelicy  /143
• Kościół w Magierowie  /149

V. Elementy i motywy gotyckie w architekturze sakralnej 1. poł. XVII w.  /151

Wpływ średniowiecznej katedry łacińskiej we Lwowie na architekturę kościołów około 1600 r.  /151

Kaplice grobowe  /157

Portale kościoła w Dunajowie  /174

Sklepienia gotyckie w kościołach o formach nowożytnych  /178

Ostrołukowe obramienia okienne  /187

Gotyckie budowle cerkiewne, ormiańskie i żydowskie  /197

Ostatnie dzieła gotyckiej architektury nowożytnej  /216

VI. Tradycje średniowieczne w świątyniach ziem ruskich Korony około roku 1600. Próba podsumowania i interpretacji  /219

Stan kościelnego budownictwa murowanego na Rusi Koronnej na przełomie XVI i XVII w.  /219

Gotyk w świątyniach nowożytnych i problem definicji stylowej  /221

Sytuacja ziem ruskich i jej wpływ na postać architektury  /248

Podsumowanie - gotyk na Rusi jako styl wernakularny  /258

Wykorzystane materiały archiwalne /262

Bibliografia  /263

Summary  /279

Indeks osobowy  /283

Indeks geograficzny  /287