Towarzystwo św. Wincentego a Paulo na ziemiach polskich w latach 1850 - 1959

Autor: Wacław Umiński CM

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 608

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

W niniejszej monografii zaprezentowano historię i działalność Towarzystwa św. Wincentego a Paulo na ziemiach polskich w latach 1850-1959. Powstało ono z inicjatywy bł. Fryderyka Ozanama w 1833 roku w Paryżu. Na ziemiach polskich pierwsze konferencje założono w 1848 na terenie Śląska, następnie w 1850 w Wielkopolsce oraz w 1858 w Galicji. Na terenie zaboru rosyjskiego pierwszą konferencję utworzono dopiero w 1906 roku. Szczególnie szybko konferencje rozwijały się na terenie zaboru pruskiego. Jednak w wyniku Kulturkampfu ich działalność została znacznie ograniczona. Okres międzywojenny przyniósł dalszy rozwój Towarzystwa w Polsce. W latach trzydziestych XX wieku w znaczący sposób wzrosła liczba zarówno członków jak i samych konferencji. Lata II wojny światowej uniemożliwiły normalną działalność Towarzystwa na ziemiach polskich. Poszczególni członkowie starali się włączać w działalność dobroczynną w ramach Rady Głównej Opiekuńczej. W trudnych realiach powojennych funkcjonowanie Towarzystwa było ograniczone do kilku miejscowości. W latach 1949-1956 konferencje św. Wincentego a Paulo kontynuowały posługę wśród potrzebujących jedynie na terenie Krakowa. Po przejęciu przez komunistów w 1959 roku majątku trwałego i funduszów Towarzystwo  faktycznie zaprzestało swojej działalności. Konferencje przez cały czas prowadziły bardzo szeroką działalność charytatywną, oświatowo-edukacyjną i kształtującą postawy religijne, naśladując patrona św. Wincentego a Paulo. Towarzystwo św. Wincentego a Paulo na ziemiach polskich odegrało znaczącą rolę w umacnianiu tożsamości narodowej. Mimo granic zaborczych jego członkowie starali się utrzymywać łączność między sobą. Oddziały terenowe Towarzystwa miały wielu sympatyków, dobroczyńców, który wspierali działalność organizacji nie tylko modlitwą, ale także stałymi ofiarami. Konferencje współpracowały także z różnymi organizacjami, a przede wszystkim ze Stowarzyszeniem Pań Miłosierdzia, Zgromadzeniem Sióstr Miłosierdzia oraz ze Zgromadzeniem Księży Misjonarzy.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /11

1. Stan badań  /15

2. Plan pracy  /22

Rozdział I. Idea miłosierdzia według św. Wincentego a Paulo i jej realizacje   /25

1. Bractwa miłosierdzia   /25

2. Zgromadzenie Księży Misjonarzy   /36

3. Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia   /44

Rozdział II. Powstanie i rozwój Towarzystwa św. Wincentego a Paulo   /49

1. Życie i działalność bł. Fryderyka Ozanama   /49

2. Od Konferencji Historycznej do Konferencji Miłosierdzia   /57

3. Rozwój Towarzystwa św. Wincentego a Paulo w świecie   /63

Rozdział III. Podstawy prawne i materialne   /85

1. Ustawy, regulaminy i statuty   /85

2. Struktury organizacyjne   /95

3. Podstawy materialne   /120

Rozdział IV. Konferencje św. Wincentego a Paulo na ziemiach polskich   /161

1. Rozwój Towarzystwa św. Wincentego a Paulo w drugiej połowie XIX i na początku XX w.   /161

2. Sytuacja konferencji w okresie międzywojennym   /194

3. Uwarunkowania działalności w okresie powojennym   /220

Rozdział V. Członkowie Towarzystwa   /237

1. Zasady przynależności do Towarzystwa   /237

2. Obowiązki członków   /243

3. Prawa członków   /246

4. Sylwetki znaczących członków   /248

Rozdział VI. Działalność Towarzystwa   /271

1. Zaangażowanie na polu charytatywnym   /271

2. Formy pracy oświatowo-kulturalnej   /341

3. Kształtowanie postaw religijnych   /388

Zakończenie   /397

Ilustracje   /401

Aneksy   /425

Aneks 1. Wykaz konferencji należących do Rady Wyższej Gnieźnieńsko-Poznańskiej w latach 1850–1948   /427

Aneks 2. Wykaz konferencji należących do Rady Wyższej Galicyjskiej (Krakowskiej) w latach 1858–1959   /435

Aneks 3. Wykaz konferencji należących do Rady Wyższej Warszawskiej w latach 1906–1939   /438

Aneks 4. Wskazówki, które Rada Generalna dołącza do dyplomów agregacyjnych dla Konferencyj   /442

Aneks 5. Struktura społeczna Rady Wyższej Galicyjskiej w latach 1878–1898   /445

Aneks 6. Struktura społeczna Rady Wyższej Gnieźnieńsko-Poznańskiej w 1933 r.   /447

Aneks 7. Struktura społeczna Rady Centralnej Lwowskiej w latach 1924–1938   /448

Aneks 8. Struktura społeczna Rady Centralnej w Poznaniu w 1936 r.   /450

Aneks 9. Struktura społeczna zarządów konferencji św. Wincentego a Paulo w zaborze austriackim w roku 1878   /451

Aneks 10. Struktura społeczna zarządów konferencji św. Wincentego a Paulo w zaborze austriackim w 1898 r.   /453

Aneks 11. Wykaz członków zarządów konferencji św. Wincentego a Paulo we Lwowie w latach 1914–1934   /457

Aneks 12. Katalog Biblioteki Towarzystwa Świętego Wincentego a Paulo w Poznaniu (wybór)   /461

Aneks 13. Statut Towarzystwa Św. Wincentego a Paulo w Warszawie [1922]   /471

Aneks 14. Statut Wileńskiego Towarzystwa Męskiego Św. Wincentego a Paulo [1923]   /474

Aneks 15. Statut Towarzystw Męskich św. Wincentego a Paulo w Archidiecezjach Gnieźnieńskiej i Poznańskiej [1932]   /478

Aneks 16. Statut Towarzystwa św. Wincentego a Paulo Diecezji Pińskiej [1931]   /482

Aneks 17. Statut Towarzystw Męskich św. Wincentego a Paulo w diecezji chełmińskiej [1932]   /487

Aneks 18. Statut Towarzystwa św. Wincentego a Paulo w archidiecezji krakowskiej [1932]   /491

Aneks 19. Statut Towarzystwa św. Wincentego a Paulo diecezji włocławskiej [1932]   /495

Aneks 20. Statut Towarzystwa św. Wincentego a Paulo w Prowincji Kościelnej Wileńskiej w archidiecezji wileńskiej [1933]   /499

Aneks 21. Statut Towarzystwa św. Wincentego a Paulo w Prowincji Kościelnej Warszawskiej w Diecezji Łódzkiej [1933]   /504

Aneks 22. Statut Towarzystwa św. Wincentego a Paulo w Tarnowie [1933]   /509

Aneks 23. Statut Towarzystwa św. Wincentego a Paulo [1949]   /517

Aneks 24. Jak zakładać Konferencje i jak nimi kierować   /523

Aneks 25. Memoriał o położeniu Towarzystwa św. Wincentego a Paulo w Polsce   /529

Bibliografia   /533

Wykaz ilustracji   /567

Wykaz tabel   /573

Wykaz wykresów   /577

Indeks nazwisk   /581

Indeks nazw geograficznych   /591

Summary   /599

Resumé   /603