Towarzystwo Gimnastyczne Sokół na drodze do wolności

Autor: Andrzej Bogucki

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 182

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami

Książka A. Boguckiego to jedna z cenniejszych publikacji, które ukazała się w ostatnich latach. Jej największą wartością jest to, że podejmuje zagadnienia, które dla historiografii „Sokoła” pozostały szerzej nieznane. Publikacja składa się z trzech rozdziałów. Szczególnie cenny jest rozdział drugi, w którym autor opisuje dzieje TG „Sokół” w latach 1939-1989, najmniej znany okres w dziejach Sokolstwa Polskiego.

Rozdział pierwszy autor poświęca historii „Sokoła” pod zaborem pruskim. Jednak znalazło się w nim wiele informacji, które zainteresują przeciętnego członka „Sokoła”. Z lektury rozdziału pierwszego dowiemy się między innymi skąd wzięło się sokole powitanie „Czołem!”, do dziś zresztą używane wśród druhów. Bardzo ważną częścią rozdziału jest opracowanie materiałów znajdujących się w archiwach w Niemczech. Dokumenty te potwierdzają żywe zainteresowanie organizacją sokolą nie tylko niemieckiej Policji, ale także najważniejszych czynników państwowych i polityków niemieckich okresu zaborów (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, cesarz Wilhelm II). Bardzo często są to materiały, które do tej pory w pracach historyków się nie znalazły. Dzięki pracy Boguckiego możemy się z nimi po raz pierwszy zapoznać. Autor rozwija pierwszą część publikacje o dzieje „Sokoła” w Bydgoszczy i cenne biografie najważniejszych sokołów z terenu Pomorza do 1939 r.

Rozdział drugi zatytułowanyZarys dziejów zniewolonego Sokolstwa Polskiego 1939-1989 autor poświęca wydarzeniom, które przez wiele lat były przez historyków pomijane, o których pisano niewiele lub wcale. Autor sięga do niedostępnych wcześniej archiwów, m.in. Instytutu Pamięci Narodowej, które rzucają zupełnie nowe światło na wydarzenia z lat 1939-1989. Wskazuje także na potrzebę podjęcia dalszych badań, co powinno stanowić wskazania dla historyków w przyszłości. W tym wypadku szczególnie cenne będą badania dotyczące strat osobowych Sokolstwa Polskiego w latach 1939-1945 oraz te dotyczące zagarniętego majątku organizacji. Sam autor podkreśla szczególną rolę konspiracji sokolej, która na okupowanych, a następnie zajętych przez ZSRR ziemiach polskich stanowiła depozytariusz idei sokolej, dzięki której organizacja mogła się odrodzić w 1989 r.

Spis treści:

Rozdział I. Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" pod zaborem niemieckim na przykładzie działalności w Bydgoszczy 1886-1920   /7

Rozdział II. Zarys dziejów zniewolonego ruchu Sokolstwa Polskiego 1939-1989  /55

Rozdział III. Z dziejów Sokolstwa Polskiego 2013-2020  /115