Sztuka i archeologia kultur indiańskich prekolumbijskiego Południowego Zachodu USA

Autor: Radosław Palonka

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 528

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 17,5 cm x 25,0 cm

Południowy Zachód Ameryki Północnej to kraina szczególna i wyjątkowa pod względem geograficznym, archeologicznym, kulturowym i krajobrazowym. Jest to obszar, gdzie pomimo wyjątkowej surowości klimatu i środowiska naturalnego na północ od rzeki Rop Grande, rozwinęły się jedne z najbardziej złożonych społeczności indiańskich w całej Ameryce Północnej. Wymownym świadectwem rozwoju tych kultur i ludów są do dzisiaj pozostałości wielkich osad i protomiast kultur Pueblo, Mogollon/Mimbres, Casas Grandes i Hohokam, budowanych z kamienia i drewna, które często przetrwały w niemal doskonałej kondycji ponad tysiąc lat. Dodatkowo w wielu miejscach możemy podziwiać przejawy dawnych wierzeń Pueblo oraz innych kultur indiańskich tego regionu, m.in. w postaci misternie zdobionej ceramiki oraz sztuki naskalnej, czyli malowideł i petrografów pokrywających ściany jaskiń, kanionów oraz pojedyncze głazy. Prekolumbijskie ślady rolniczych kultur indiańskich mieszają się od XIII/XV wieku z napływającymi na ten obszar plemionami łowiecko-zbierackimi Apaczów, Nawahów i Ute, a od XVI wieku z pierwszymi Europejczykami, hiszpańskimi konkwistadorami i misjonarzami.

Spis treści:

Wstęp  /1

Rozdział I. Prekolumbijski i wczesnohistoryczny Południowy Zachód. Wprowadzenie  /5

1. Konkwista na Południowym Zachodzie  /13

2. Początki eksploracji i badań naukowych w XIX i XX wieku  /18

3. Współczesne problemy i wyzwania badawcze. Wybrane aspekty  /26

4. Archeolodzy i Indianie - współczesne oblicze archeologii amerykańskiej  /38

Rozdział II. Geografia, klimat i środowisko naturalne Południowego Zachodu  /49

Rozdział III. Łowcy mamutów i bizonów. Okres paleoindiański i archaiczny  /73

1. Migracje do Nowego Świata i pierwsi ludzie na Południowym Zachodzie  /73

2. Najstarsze przykłady sztuki mobilnej oraz sztuki naskalnej z Południowego Zachodu  /104

3. Początek holocenu i okres archaiczny  /112

4. Sztuka naskalna w okresie archaicznym na Południowym Zachodzie: środkowy archaik, styl antropomorficzny Barrier Canyon i inne style późnego archaiku  /124

5. Początki rolnictwa i "rewolucja neolityczna" na Południowym Zachodzie  /138

Rozdział IV. Architekci, artyści i rolnicy z Wyżyny Kolorado. Kultura Pueblo  /155

1. Od półziemianek do początków budownictwa pueblo. Okres Wyplataczy Koszyków  /159

2. Czas rozwoju, reorganizacji i migracji - kultura Pueblo od VII wieku n.e.  /180

3. Fenomen Chaco. Monumentalna architektura i dominacja polityczno-religijna ośrodków z Kanionu Chaco w IX-XII wieku n.e.  /188

4. Region Mesa Verde. Apogeum rozwoju, konflikty i migracja kultury Pueblo z północnej części Wyżyny Kolorado w XII i XIII wieku n.e.  /240

5. Kultura Pueblo w późnym okresie prekolumbijskim, historycznym i współcześnie. Wybrane aspekty  /271

Rozdział V. Cywilizacje na pustyni Arizony. Kultury Hohokam i Salado  /281

1. Kultura Hohokam  /281

2. Sztuka naskalna kultury Hohokam  /331

3. Kultura Salado. Nowe prądy kulturowe na Południowym Zachodzie o koniec rozwoju kultury Hohokam  /339

4. Społeczność na obrzeżach wielkich tradycji - kultury Sinagua i Patayan /344

Rozdział VI. Ceramika i osadnictwo na wyżynach. Kultury Mogollon i Mimbres  /351

1. Rozwój kulturowy Mogollon  /351

2. Kultura Mimbres  /359

3. Sztuka naskalna kultury Mogollon - styl Jornada  /382

Rozdział VII. Na granicy Mezoameryki i Południowego Zachodu. Casas Grandes (Paquime) i tradycje kulturowe północnego Meksyku  /385

1. Paquime i tradycja Casas Grandes  /387

2. Styl polichromowany Ramos i tradycje ceramiczne północnego Meksyku  /414

3. Inne kultury i tradycje stanów Sonora i Chihuahua  /425

Rozdział VIII. Rolnicy i łowcy-zbieracze z Utah. Kultura Fremont  /437

Rozdział IX. Kultury łowiecko-zbierackie w okresie prekolumbijskim i wczesnohistorycznym. Apacze, Nawaho, Ute  /463

1. Badania nad migracją ludów atapaskańskich (Apaczów i Nawahów)  /466

2. Pierwsi Atapaskowie na Południowym Zachodzie. Kultury Promontory, Franktown i Dismal River  /477

Bibliografia  /489

Indeks /525