Szlakiem cierni i kwiatów

Jedna z najpiękniejszych kart w historii zmartwychwstania Polski, najpiękniejszych a zarazem najmniej znana ogółowi (...). Niestety, prawdą jest, że jedna z najpiękniejszych stron zarania odradzającego się wojska polskiego zbyt mało znana nie tylko całemu światu, ale i naszemu społeczeństwu, i zbyt mało kto o tym pisze. Do napisania mych pamiętników skłoniła mnie nie chęć potępienia lub wywyższenia kogokolwiek z współobywateli, lecz świadomość, że nie wolno mi, jako świadkowi doniosłych wydarzeń, nie przekazać wspomnienia o nich następnym pokoleniom.

Szczególnie dla historii naszego wojska ważnymi są relacje naocznych świadków, gdyż zawierają one wytłumaczenie wielu spraw niezrozumiałych i częstokroć dają genezę powstawania tych lub innych ważkich poczynań, częściowo tylko utrwalonych w rozkazach lub innych dokumentach. W obecnej literaturze pamiętnikowej nie spotkałem jeszcze wzmianki o tworzeniu się i dziejach rezerwowego pułku polskiego w Biełgorodzie, a historia tego pułku jest tym bardziej interesująca, że tylko mniejsza część pułku (żołnierzy) z biegiem czasu przeszła pod rozkazy dowódcy I Korpusu generała Dowbora-Muśnickiego, (...) Kwiaty i ciernie na przemian były udziałem wszystkich tych, których los rzucił w szeregi biełgorodzkiego pułku polskiego, kto miał Boga i umiłowanie Ojczyzny w sercu.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Drogi Czytelniku!  /5

Słowo o autorze  /7

Przedmowa  /9

Część I. Pułk zapasow w Biełgorodzie (1928 r.) /11

Początek wojny światowej  /11

Pierwsze dni rewolucji rosyjskiej  /15

Pierwsze dni w zapasowym polskim pułku w Biełgorodzie  /20

Wiec polityczny  /25

Sprawa Daszkiewicza  /29

Dalsze sprawy pułku  /36

Oddział ułanów  /38

Meranville de Saint Claire /39

Babunia rewolucji  /40

Burzliwe zgromadzenie /41

W Mińsku Litewskim  /44

W Gżacku  /48

Sprawa porucznika Jackiewicza  /49

Część II. [Dorohobuż]  /71

1 zapasowy pułk strzelców polskich [w Dorohobużu]  /71

[Rozważania o wspomnieniach]  /106

Część III. Dorohobuż, Jelnia i Bobrujsk  /109

Część IV. Bobrujsk  /131

Część V. Gdy pękały kajdany  /153

Załączniki  /161

Załączniki do części I 

• Deklaracja ideowa uchwalona na zjeździe delegatów Dywizji Strzelców Polskich  /161
• Odezwa Rady Związku Wojskowych Polaków w Moskwie  /163
• Rezolucja Związku Piotrogrodzkiego [Związku Wojskowych Polaków w Piotrogrodzie]  /165
• Odezwa Związku Wojskowych Polaków w Kijowie  /166
• Wyjątki z mowy dr. Jana Załuski do oficerów w Biełgorodzie  /167
• [Fragment z "Wiadomości Wojskowych"]  /168
• Zjazd Wojskowych Polaków w Piotrogrodzie  /169
• Rozkaz do I Korpusu Polskiego  /175
• [Fragment z "Wiadomości Wojskowych"]  /176
• [Fragment z "Wiadomości Wojskowych"]  /177
• Protest Naczelnego Komitetu Polskiego Wojskowego  /178
• Forma zobowiązania żołnierza polskiego wstępującego do I Korpusu Polskiego  /180
• Rozkaz do ZPP [z dnia] 13 sierpnia 1917 r.  /181
• Raport do dowódcy Moskiewskiego Okręgu Wojennego [Wojskowego]  nr 3 [z dnia] 14 sierpnia 1917 r.  .183
• Rozkaz do Pułku [z] dnia 18 sierpnia 1917 r.  /184
• Rozkaz do Pułku [z] dnia 28 sierpnia 1917 r. /185
• Rezolucja walnego zgromadzenia członków zrzeszenia się "Placówka Polska" przy Polskim Zapasowym Pułku, powzięta na wiecu organizacyjnym dnia 25 czerwca 1917 r.  /186
• Raport dowódc I Korpusu, Nr 225 [z dnia] 27 sierpnia 1917 r.  /188
• Protesty  /190
• Rozkaz dla porucznika Walca /192
• [Protest] do Komitetu Rewolucjnego Biełgorodzkiego ["Siódemka ochrony rewolucji w Biełgorodzie"]  /193

Załączniki do cześci II

• Odpowiedź na list otwarty w n[umerze] 215 "Echa Polskiego", na stronicy 4  /195
• Spis oficerów i żołnierzy, którzy najbardziej byli szkodliwymi w Pułku  /200
• Wiersze Janiny Rumlowej - "Liljany" /201

Załączniki do części III

• Dosłowne tłumaczenie listu nauczycielki we wsi Bołtutino  /206

Portrety  /209

Indeks osobowy  /211