Szlakiem architektury sakralnej. Kościoły ewangelickie i poewangelickie

Praca zbiorowa

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 176

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 11,0 cm x 22,0 cm

Architektura sakralna zajmuje szczególne miejsce w krajobrazie miast i wsi. Temat realizacji sakral­nych powstałych z inicjatywy i dla potrzeb ewan­gelików jest ze wszech miar interesujący i obrósł szeregiem rozmaitych zagadnień. Współcześnie na terenie województwa kujawsko-pomorskiego zaled­wie kilka świątyń utrzymuje status ewangelickich. Natomiast zdecydowana większość zachowanych obiektów przeszła w użytkowanie katolików, stając się kościołami poewangelickimi. Tych, które utrzymały status ewangelickich, jest aktualnie kilka. Warto jednak pamiętać, że na wspomnianym obszarze liczba ewangelickich kościołów czy kaplic przekraczała niegdyś dwieście. Stąd w niewielkim objętościowo przewodniku nie sposób wymienić wszystkie obiekty o ewangelickiej proweniencji, które są w rękach katolików, zostały adaptowane do innych celów lub opuszczone popadają w nie­byt. Bryły kościołów, zgodnie z zaleceniami, akcen­towane były wieżą będącą, widoczną z daleka, do­minantą architektoniczną, spełniającą rolę punktu orientacyjnego w krajobrazie wiejskim czy też miej­skim, ale również mającą wymiar „propagandowy” poprzez zaakcentowanie obecności ewangelickiej konfesji w danym miejscu. Ponadto wysokie wieże z kondygnacją zegarową i dzwonami przybierały atrakcyjne formy. W przypadku świątyń ewangelickich aranżacja wnętrza opierała się na prostej kompozycji: kruchta, nawa, prezbiterium i wyznaczających główną oś kompozycyjną elementach: chrzcielnica, ambona oraz ołtarz. Charakterystycznym elementem stały się porządkujące przestrzeń empory — usytuowana na wprost prezbiterium, pełniąca funkcję chóru muzycznego z obowiązkowymi organami, oraz boczne – przeznaczone dla wiernych. Stąd wzno­szono przede wszystkim obiekty halowo-emporowe.

Przewodnik zabiera w podróż do świata archi­tektury sakralnej wznoszonej dla i przez protestan­tów, a współcześnie w zdecydowanej większości służącej katolikom, której też dotyka zagadnienie opuszczenia i popadania w ruinę.

Zapraszamy do poznawania walorów zabytków ewangelickich i poewangelickich współtworzących cenne dziedzictwo, które możemy podziwiać w wielu zakątkach województwa kujawsko-pomorskiego.

W przewodniku znajdziemy kościoły z następujących miejscowości: Brodnica ,Bydgoszcz, Dębowa Łąka, Górsk, Grudziądz, Inowrocław, Kęsowo, Kołodziejewo, Lipno, Nakło nad Notecią, Pęprzyn, Rypin, Sośno, Toruń, Wałdowo, Wąbrzeźno, Wielkie Łunawy, Włocławek, Włościbórz, Włóki, Wszedzień, Żnin.

(opis wydawcy)