Szlachta - społeczeństwo - państwo między Warmią a Rugią w XVIII - XX wieku

Redakcja: Mieczysław Jaroszewicz, Włodzimierz Stępiński

Rok wydania: 1998

Ilość stron: 323

Okładka: miękka

Format:  17,0 cm x 24,0 cm

"Lata 1864-1918 mają uzasadnione cezury. Jest to czas od upadku powstania styczniowego w Królestwie Polskim do końca I wojny światowej, czyli do końca istnienia Królestwa Polskiego w sensie ustrojowym. To jednocześnie czas ogromnych przemian społecznych, gospodarczych  oraz politycznych, związanych z uwłaszczenie chłopów i popowstańczą rusyfikacją. To czas zawirowań religijnych związanych z likwidacją wyznania grekokatolickiego i pierwszą wojną światową. To wszystko pod czujnym okiem rosyjskiego zaborcy, który wszelkimi sposobami chciał na wieki utrwalić swoje panowanie na ty terenie. Stopniowe nasycanie terenu powiatu żołnierzami pozostającymi na służbie w policji i administracji oraz urzędnikami a/i jednoczesna przymusowa rusyfikacja rdzennych mieszkańców poprzez system oświatowy i Cerkiew Prawosławną współgrały ze sobą tworząc i rozwijając, już zasiedziałe (tzw. starożyłow), społeczności rosyjskie. Wybuch wojny światowej przerwał, i jak się okazało zakończył, ten proces".

(fragment Słowa wstępnego)

Spis treści:

Jerzy Lisiecki - Wystąpienie Wicewojewody Słupskiego  /7

Mieczysław Jaroszewicz, Włodzimierz Stępiński - Wstęp  /11

Heinz Reif 

Adelskritik  und Adelsreform in Deutschland 1770-1848  /13

Krytyka i reforma szlachty w Niemczech  (1770-1848)  /22

Hans-Jurgen Bomelsburg

Zwischen Landesbewußtsein, polnischer Adelsrepublik und Hohenzollernmonarchie -politische Loyalitäten  und Nationsbildung innerhalb des königlisch preußischen bzw. westpreußischen Adels 1770-1870  /23

Między świadomością regionalną, Rzeczpospolitą szlachecką a monarchią Hohenzollernów - postawy lojalności politycznej  i kształtowanie się postaw narodowych wśród szlachty Prus Królewskich względnie Prus Zachodnich (1770-1870)  /39

Włodzimierz Stępiński

Wielka własność ziemska na Pomorzu Zachodnim i państwo pruskie w latach 1806-1914  /41

Der Großgrunzbesitz in Pommern und der preußische Staat in den Jahren 1806-1914  /63

Paweł Gut

Urzędnicy sądowi pochodzenia szlacheckiego na Pomorzu Zachodni  w pierwszej połowie XIX wieku  /65

Die Gerichstbeamter  aldiger Herkunft in Pommern in der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts  /75

Ilona Buchsteiner

Der Adel als Landrat im 19. Jahrhundert in Pommern  /77

Szlachta jako landraci na Pomorzu Zachodnim w XIX  wieku  /90

Kyta T. Inachin

Die DNVP Pommerns im Spannungsfeld  Adel- Gesellschaft - Staat  /93

DNVP na Pomorzu Zachodnim w obszarze rywalizacji szlachty, społeczeństwa i państwa  /109

Werner Buchholz

Die Kavalierstour als Ausdruck adliger Lebenskultur in der Fruhen Neuzeit. Die Reise Herzogs Philipp Julius von Pommern-Wolgast durch Deutschland, Frankreich, England, Italien und die Schweiz in den Jahren 1602-1603  /111

Podróże kawaleryjskie jako wyraz szlacheckiej kultury doby nowożytnej - europejska podróż księcia wołogoskiego Filipa Juliusza przez Niemcy, Francję, Anglię, Włochy i Szwajcarię w latach 1602-1603  /120

Agnieszka Chlebowska

Fundacje opiekuńcze dla szlachcianek - legaty Richarda Heinricha von Flemminga 1714/1753-1928  /121

Vorundschaftlische Stiftungen für Adelstöchter - die Legate Richard Heinrich von Flemming 1714/1753-1928  /131

Mieczysław Stelmach

Landrat - reprezentantem stanów czy króla na Pomorzu Tylnym (Hinterpommern) w XVIII wieku?  /133

Der Landrat - ein Repräsentant der Stände oder des Konigs in Hinterpommern in 18. Jahrhundert?  /143

Janusz Jasiński

Szlachta warmińska w XVIII i XIX wieku  /145

Der ermländische Adel im 18. und 19. Jahrhundert  /155

Dariusz Łukasiewicz

Państwo brandenbursko-pruskie wobec szkolnictwa na Pomorzu Zachodni w latach 1648-1806  /157

Die Haltung des brandenburgisch-preußischen Staates gegenüber dem Schulwesen in Pommern in den Jahren 1648-1806  /176

Lucyna Turek-Kwiatkowska

Aktywizacja kulturalna szlachty Pomorza Zachodniego w XIX wieku  /179

Die kulturelle Aktivierung des Adels in Pommern im 19. Jahrhundert  /190

Witold Molik

Drogi edukacji ziemiaństwa polskiego w Prusach Zachodnich w XIX i początkach XX wieku (Zarys problematyki badawczej)  /193

Die Bildungswege des polnischen Großgrundbesitzes in Westpreußen im 19. und zu Beginn des 20. Jahrhunderts (Ein Abriß der Forschungsproblematik)  /200

Józef Borzyszkowski

Życie codzienne w kaszubsko-pomorskich dworach i dworkach na przełomie XIX i XX w. (Zarys problematyki i możliwości badawczych)  /201

Die Altagsleben in den kaschubisch-pomerellischen Herren-und Gutshäusern an der Wende vom 19. zum 20. Jahrhundert (Ein Abriß der Problematik un der Forschungsmöglichkeiten)  /209

Cezary Obracht-Prondzyński

Zróżnicowanie społeczne Kaszubów w XIX i XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem roli pozycji szlachty  /211

Die gesellschaftlische Differenzierung der Kaschuben im 19. und 20. Jahrhundert unter besonderer Berücksichtigung der Rolle und Position des Adels  /224

Jerzy Dygdała

Szlachta polska Prus Królewskich wobec reform wewnętrznych Rzeczypospolitej w początkach panowania Stanisława Augusta  (1764-1768)  /227

Die Position des polnisches Adels in Königlich Preußen zu den inneren Reformen der Adelsrepublik Polen zu Bieginn der Herrschaftzeit von Stanisław August (1765-1768)  /241

Zygmunt Szultka

Uwagi nad zmianami stosunku społeczeństwa pruskiej części Pomorza Zachodniego do Fryderyka II  /243

Bemerkungen zum Wandel im Verhältnis der Gesellschaft Preußisch - Hinterpommerns zu Friedrich II  /260

Aneta Ciżek

Szlachta na Pomorzu Zachodnim w rewolucji 1848 roku  /261

Der Adel in Pomern während der Revolution von 1848  /275

Szczepan Wierzchosławski

Konserwatyści pomorscy w wyborach do Reichstagu w latach 1871-1914  /2777

Die Konsercativen in Pommern, Ost- und Westpreußen bei den Reichstagswahlen in den Jahren 1871-1914  /289

Wolfram G. Theilemann

Adel im Preußenwald - überlegungen zu Engagement und Chancen der Adels im Forstwesen der istlischen Provinzen Preußens ca. 1866-1914  /291

Szlachta a gospodarka leśna w Prusach. Rozważania o zaangażowaniu i szansach szlachty w gospodarce leśnej wschodnich prowincji Prus ok. 1866-1914  /309

Dariusz Szudra

Wielka własność zieska a igracje ludności wiejskiej w pruskiej prowincji Pomorze 1933-1393  /311

Der Großgrundbestiz und die Migrationen der Landbevölkerung in der preußischen Provizn Pommern 1933-1939  /320

Wykaz autorów  /Autorenverzeichnis  /321