Studia z dziejów wsi polskiej na przełomie XVIII i XIX wieku. Tom III

Redakcja: Tomasz Kargol, Bohdana Pietryszak, Krzysztof Ślusarek

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 323

Okładka: miękka

Format: 16,00 cm x 23,5 cm

(Książka z cyklu Społeczeństwo i gospodarka Galicji. Zbiór studiów pod redakcją Tomasza Kargola i Krzysztofa Ślusarka)

Publikacja Studia z dziejów wsi polskiej na przełomie XVIII i XIX wieku poświęcona została szeroko rozumianym dziejom wsi na ziemiach polskich na przełomie XVIII i XIX stulecia. Wydawnictwo zawiera kilkanaście artykułów autorstwa historyków reprezentujących uczelnie Krakowa, Katowic, Rzeszowa, Pragi oraz lwowskich archiwistów. Taki dobór autorów sprawił, iż teksty z jednej strony poświęcone zostały wybranych problemom wsi polskiej między I rozbiorem a kongresem wiedeńskim, z drugiej zaś oscylują wokół źródeł do dziejów wsi. Zbiór studiów otwiera artykuł Krzysztofa Karola Daszyka poświęcony okresowi 1772–1815 w twórczości wybitnego historyka, a zarazem świadka tamtych wydarzeń – Joachima Lelewela. Burzliwy czas wojen znalazł odbicie w dwóch tekstach: Michała Baczkowskiego o służbie chłopów galicyjskich w armii austriackiej i Dariusza Nawrota o skutkach wyprawy moskiewskiej Napoleona I dla wsi litewskiej. Życiu społeczności chłopskiej poświęcone zostały artykuły Łukasza Jewuły (konflikty z właścicielami dóbr ziemskich o szkody w uprawach i lasach w Małopolsce), Rafała Obetkona (zwyczaje związane z przekazywaniem gospodarstw następcom na Śląsku) i Jacka Szpaka (sytuacja poddanych w dobrach klasztoru paulinów na Jasnej Górze). Odrębnym zagadnieniem omówionym przez ks. Stanisława Nabywańca i Tomasz Kargola to funkcjonowanie wiejskich plebani katolickich obu obrządków w Galicji na przełomie XVIII i XIX stulecia. Krzysztof Ślusarek scharakteryzował natomiast dobra państwowe w zachodniej części Galicji pod koniec XVIII w. Torsten Lorenz przedstawił zaś losy wielkopolskiego miasteczka Międzychód w pierwszej połowie XIX w. Grzegorz Zamoyski omówił ceny zbóż w Galicji i Austrii w pierwszej połowie XIX w. Źródłom do dziejów wsi z zasobów Centralnego Państwowego Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie poświęcone zostały trzy artykuły. Bogdana Petryshak omówiła dokumenty samorządu wiejskiego w Galicji, Ivanna Stadnyk rzymskokatolickie księgi metrykalne z obszaru zaboru austriackiego, zaś Volodymyr Dolinovskyi źródła z zespołu (fondu) rodziny Lanckorońskich.

Spis treści:

Słowo wstępne  /5

Od redaktorów  /7

Krzysztof Karol Daszyk. Między rozbiorem pierwszym a ... szóstym. Dzieje polskie lat 1772-1815 w refleksji historiograficznej Joachima Lelewela  /9

Michał Baczkowski. Służba żołnierzy pochodzenia chłopskiego z Galicji w armii austriackiej w latach 1772-1815  /37

Dariusz Nawrot. Skutki wojny 1812 roku dla wsi litewskiej  /53

Łukasz Jewuła. Spory o szkody w uprawach i łąkach jako jedno z najczęstszych zjawisk konfliktowych na wsi małopolskiej na przełomie XVIII i XIX wieku  /73

Robert Obetkon. Zwyczaje związane z przekazywaniem gospodarstw chłopskich następcom. Studium na przykładzie wsi Miedźna  /87

Jacek Szpak. Sytuacja poddanych w dobrach paulińskich w województwie krakowskim u schyłku XVIII i na początku XIX wieku  /99

Ks. Stanisław Nabywaniec. Na plebanii i w prychodstwie  u schyłku Rzeczypospolitej i we wczesnym okresie galicyjskim  /123

Tomasz Kargol. Uposażenie i gospodarka plebańska zawiślańskich (galicyjskich) parafii archidiakonatu sandomierskiego na przełomie XVIII i XIX w. Kontynuacja czy zmiana?  /147

Krzysztof Ślusarek. Dobra państwowe w Galicji w końcu XVIII wieku. Część I. Galicja zachodnia  /187

Torsten Lorenz. Międzychód. Rozwój społeczny wielkopolskiego miasta sukienników w kontekście jego dezagraryzacji (od lat 20. do 60. XIX wieku)  /217

Ggrxegorz Zamoyski. Ceny zbóż w Austrii i Galicji w latach 1775-1815  /237

Volodymyr Dolinovskyi. Źródła do dziejów wsi galicyjskiej z lat 1772-1815 w zbiorach archiwum rodowego Lanckorońskich  /259

Bohdana Petryszak.  Dokumentacja aktowa urzędów gromadzkich w Galicji - powstanie i sposoby wykorzystania  /281

Ivanna Standyk. Księgi metrykalne galicyjskich parafii rzymsko-katolickich z ostatniej ćwierci XVIII i z początków XIX wieku w zbiorach Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Ukrainy we Lwowie  /301