Straty wojenne wśród ludności powiatu kartuskiego w latach 1914-1919

Autor: Daniel Dempc

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 87

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Niedawno minęło 100 lat od zakończenia I wojny światowej. Przy tej okazji pojawiło się wiele wydawnictw, filmów (jak np. "1917" Sama Mendesa) czy portali internetowych poświęconych tej trochę zapomnianej wojnie. Kilka tysięcy żołnierzy z ziemi kartuskiej (w przeważającej części Kaszubi) musiało walczyć pod niemieckimi sztandarami w czasie I wojny światowej. Wielu z nich odniosło jakąś stratę: ok. 2500 zginęło, ok. 800 zaginęło, ok. 1000 przebywało w niewoli, a rannych odnotowano ok. 4000. Od początku wojny wydawano Deutsche Verlustlisten (Niemieckie listy strat). Prowadzono je dla poszczególnych krajów: Prus, Saksonii, Bawarii i Wirtembergii, oraz dla marynarki wojennej (Marine). Spisywano poległych, zmarłych, rannych, zaginionych, będących w niewoli itp. Listy wydawano do 14 października 1919 roku, uzupełniając informacje o osobach odnalezionych (wcześniej uznanych jako zaginione) czy zmarłych od ran. W sumie na 31 202 stronach (2535 wydań) odnotowano ponad 8,5 mln zdarzeń dla ok. 5,5 mln osób. Niniejsze opracowanie dotyczy strat mieszkańców ówczesnego powiatu kartuskiego. Na początku XX wieku zajmował obszar większy niż dziś, jego powierzchnia wynosiła 1396 kilometrów kwadratowych. Północna granica przebiegała podobnie do dzisiejszej z dwiema różnicami: Chwaszczyno i okolice były w powiecie wejherowskim, a Warzno z przyległościami - w kartuskim. Na wschodzie: Leźno, dziś leżące w powiecie kartuskim, należało do powiatu Gdańskie Wyżyny. Potem kolejno granicę wyznaczały wsie: Kolbudy, Pręgowo, Buszkowy i Miłowo. Na południu powiat sięgał do Przywidza, Połęczyna, Kłobuczyna, Sikorzyna, Skorzewa, Gostomka, po Naklę.

Spis treści:

Wstęp   /7

Powiat kartuski (Kreis Karthaus)   /9

Zasady opracowania /11

Nazwy miejscowości   /11

Pisownia imion   /20

Stopnie wojskowe, funkcje, zawody, statusy   /20

Jednostki wojskowe  /21

Straty z powiatu kartuskiego   /25

Rodzaje strat   /25

Miejsca niewoli i internowania   /26

Internowanie w Szwajcarii   /28

Zmarli z powodu chorób   /29

Poszkodowane rodziny   /30

Losy wybranych osób   /32

Szlachta   /49

Nietypowe wpisy   /49

Marine   /51

Groby    /54

Miejsca upamiętnienia  /72

Podsumowanie strat powiatów: wejherowskiego, puckiego i kartuskiego    /76

Praktyczne porady   /77

Bibliografia   /79

Indeks polsko-niemiecki wymienionych miejscowości z powiatu kartuskiego    /83