Stefan Batory

Autor: Jerzy Besala

Rok wydania: 2010

Liczba stron: 468

Okładka: twarda z obwolutą

Format: 17 cm x 23,5 cm

Biografia Stefana Batorego autorstwa Jerzego Besali ukazuje postać jednego z pierwszych władców elekcyjnych Rzeczypospolitej jako wybitnego wodza i polityka. Królowi pochodzącemu z węgierskiego Siedmiogrodu przyszło rządzić w czasach trudnych ze względu na stosunki wewnętrzne i zamęt związany z bezkrólewiem po ucieczce Henryka Walezego, w mocarstwie polsko-litewskim zagrożonym przez nacisk Iwana IV Groźnego na Inflanty i ziemie litewskie.
Czytelnik w niniejszej pracy znajdzie nie tylko odpowiedź na pytanie, jaką drogę przeszedł Batory do korony polskiej, dlaczego udało mu się odeprzeć tak skutecznie ekspansję Moskwy i odzyskać Inflanty oraz zreformować armię polsko-litewską. Mocną stroną tej biografii jest próba ukazania postaci Batorego jako człowieka z krwi i kości, władcy silnego, "niemalowanego", potrafiącego nie tylko uzyskać od szlachty podatki na sejmach walnych, ale i skutecznie rozprawić się z opozycją Zborowskich.
Na tle niepowodzeń ostatnich Jagiellonów w polityce wobec Moskwy Batory rysuje się jako wybitny mąż stanu i wódz, być może zmierzający do stworzenia wielkiej ligi antytureckiej. Zabrakło czasu: panował tylko dziesięć lat i natrafił na mur demokracji szlacheckiej, obawiającej się wzmocnienia pozycji silnego "żelaznego" króla.
Kunszt autora, wartki nurt narracji i moc ciekawostek, które Jerzy Besala wydobył ze źródeł epoki, uzupełnienie dzieła o nowe opracowania, które się ukazały od poprzedniego wydania, wprowadzają czytelnika w barwny i ciekawy świat zaciekłej rywalizacji o dominację w Europie Środkowo-Wschodniej, w której aktywnie uczestniczyła Rzeczpospolita właśnie pod rządami Stefana Batorego. Książkę czyta się znakomicie, jest ze wszech miar warta polecenia.
(Prof. dr hab. Mirosław Nagielski)

Spis treści:

Część pierwsza WŁADCA SIEDMIOGRODU

I. Ród z Somlyo /7
II. "Dziecko, które pragnie, by traktowano je jak mężczyznę" /18
III. Komendant waradyński /31
IV. Poselstwa do Wiednia /38
V. Wolny wybór? /53
VI. Liber princeps et vayvoda /57

Część druga DROGA NA WAWEL

I. Interregnum /71
II. "Śmieszne usiłowania" /81
III. Rywale /102
IV. In Poloniam /114
V. Sakra /124

Część trzecia STEPHANUX REX

I. Kij czy marchewka? /135
II. "Non fictus neque pictus" /153
III. Pod Gdańskiem /163
IV. Oblężenie /175
V. Początek złego epilogu /179

Część czwarta ZAPROSZONY DO WOJNY

I. "Ty, sosied" /193
II. Ważny sejm /204
III. Lwów - Kraków - Warszawa - Grodno - Wilno /216
IV. Świr /236

Część piąta LEPSZY STRATEG CZY OFICER?

I. Wyprawa na Płock /241
II. I wyprawa po zgodę /254
III. Wielkie Łuki /265
IV. Zdobycze /278
V. Auratae contiones? /285
VI. Trzecia siła /291
VII. Pskowska korzyść a własna skóra /303
VIII. "Ziele" pod Pskowem /309
IX. Pax /321

Część szósta "WĘGIERSKI TYRAN"

I. "Doskonałość ludzka" /337
II. Pojechać do Rygi /355
III. Między Krakowem a Stambułem /374
IV. Polityczne varia /382
V. Ścięcie /392
VI. Próba sił /402
VII. Na Stambuł czy Moskwę? /412
VIII. "Czy to prawda, że król Polski umarł?" /426
IX. Stefan Wielki? /434

Wskazówki biograficzne /449
Spis ilustracji /453
Indeks osób /455