Stanisławów 20/XX. Miasto i architektura (1918-1939)

Autorka: Żanna Komar

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 492

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Stanisławów 20/XX to fragment pięknej architektonicznej opowieści o Polsce z czasów, gdy kraj odradzał się ze zgliszczy I wojny światowej. Żanna Komar zaprasza czytelników na południowy wschód Rzeczypospolitej. W okresie międzywojennym łączyły się tam łagodny prowincjonalizm i nowoczesne idee modernistyczne. Autorka, dociekliwa badaczka architektury, prezentuje obraz wielokulturowego miasta jako wyspy optymizmu i twórczych żywiołów.

Książka zawiera również spis architektów stanisławowskich z krótkimi biogramami. Układają się w mozaikę złożonych tożsamości i zaskakujących doświadczeń. Żanna Komar oddała tym sposobem hołd budowniczym, którzy choć często pozostawali niewidoczni, stworzyli piękno wciąż przebłyskujące spod grubej warstwy historii.

O architekturze Stanisławowa, jak i całej historii dwudziestolecia międzywojennego na tym wieloetnicznym i wielokulturowym terenie, opowiada się kilkoma odmiennymi językami. Jest Stanisławów, polskie miasto, centrum wojewódzkie na południowo-wschodnim krańcu odrodzonej Rzeczypospolitej. Jest ukraiński Stanisławiw, była stolica Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. Jak również jest Stanisławów, miasto czterdziestu synagog, siedziba chasydów i ortodoksów, ośrodek haskali i syjonizmu. Każda z tych rzeczywistości, która dzisiaj kształtuje fundamentalnie różne perspektywy historiograficzne, już wtedy kierowała się własną, oddzielną od innych logiką, miała swoje języki, zakres pojęciowy, skojarzenia, ukryte sensy, jawnych i potajemnych bohaterów.

Spis treści:

Słowo wstępne  /9

1. Zniszczenia i odbudowa  /14

2. Pomysł na osiedle  /18

3. Pomysł na miasto  /22

4. Kreowanie nowej przestrzeni  /33

5. Euforia i lata kryzysu  /73

6. Neuses Bauen na prowincji  /89

7. Miasto modernistyczne  /100

8. Weimar żydowski na Kresach  /122

9. Eksstolica ZURL-u  /144

10. Stolica Pokucia  /170

Zakończenie  /177

Biografie architektów  /180

Indeks nazwisk  /200