Średniowieczne słodycze katalońskie w źródłach i literaturze (z wyborem tekstów z XIV i XV wieku)

Opracowanie: Rafał Hryszko, Rozalia Sasor

Rok wydania: 2017

Ilość stron: 307

Oprawa: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Opisy dwujęzyczne: kataloński/polski

"W niniejszej pracy zgromadzono teksty będące fragmentami średniowiecznych katalońskich zabytków kultury pisanej. Ich wspólnym mianownikiem są kwestie wyrobu i konsumpcji słodyczy. Wśród nich pierwszoplanową rolę odgrywają teksty użytkowe, czyli średniowieczne receptury cukiernicze spisane w języku katalońskim. Osobne miejsce zajmuje fragment źródła narracyjnego o charakterze kronikarskim, wyjęty z Llibre de les solemnitats de Barcelona (Księgi uroczystości Barcelony) oraz wyimki, kolejno: ze średniowiecznego dzieła naukowego, jakim była encyklopedyczna summa wiedzy Franceska Eiximenisa, pt. Lo Crestia (Chrześcijanin), i z zabytku piętnastowiecznej homiletyki – kazanie Wincentego Ferrariusza oznaczane jako Kazanie wielkopostne z 19 marca 1413 r.

Wybór każdego z nich, choć rzecz jasna subiektywny, z pewnością był nieprzypadkowy. Wynika to z faktu, że zawarte w nich informacje rzucają światło na ciągle jeszcze słabo dostępną dla szerszego kręgu odbiorców kwestię produkcji i konsumpcji słodyczy w dawnych wiekach, w naszym wypadku w epoce późnego średniowiecza"

(Z Przedmowy)

Spis treści:

Wykaz skrótów  /9

Przemowa (R. Hryszko, R. Sasor)  /11

Zasady transkrypcji i edycji wybranych tekstów w języku katalońskim /16

Zasady przekładu i edycji wybranych tekstów w języku polskim  /17

Znaczenie edycji tekstów w języku polskim  /18

Średniowieczne słodycze katalońskie /19

Wprowadzenie do problematyki wyrobu i konsumpcji słodyczy w katalońskim kręgu kulturowym w późnym średniowieczu (R. Hryszko)  /21

1. Wstęp  /21

2. Konsumpcja słodyczy w kręgach dworskim Korony Aragonii i jej uwarunkowania /26

3. Tradycja spożywania słodyczy w kręgu mieszczańskim Korony Aragonii /29

4. Czy chłopi katalońscy jedli słodycze ?  /34

5. Zdrowotne i religijne uwarunkowania konsumpcji słodyczy /35

a. Teoria humoralna  /35

b. Kościół zaleca jedzenie słodyczy?! /37

6. Wnioski /39

Słodycze w późnośredniowiecznej literaturze katalońskiej (R. Sasor) /43

1. Ramon Llull: literatura dydaktyczna /44

2. Speculum al foder: proza naukowa /48

3. Joanot Martorell: powieść rycerska /52

Słodycze w wybranych średniowiecznych tekstach katalońskich. Średniowieczne przepisy katalońskie na rozmaite słodkości (R. Hryszko) /71

1. Charakterystyka materiału źródłowego /71

a. Llibre de totes maneres de confits /72

b. Traite`a agriculture /72

c. Przepisy na słodycze w katalońskich księgach kucharskich /73

d. Racepta de la bona composta /74

2. Charakterystyka typów słodyczy w katalońskim kręgu kulturowym w późnym średniowieczu /75

a. Konfitury /76

b. Owoce kandyzowane /77

c. Confiture composte /81

d. Nugaty i marcepany /83

3. Specyfika późnośredniowiecznych słodyczy katalońskich /84

4. Dotychczasowe wydania i wykorzystanie treści późnośredniowiecznych przepisów cukierniczych /86

a. Llibre de totes maneres de confits /87

b. Przepisy na słodycze w katalońskich księgach kucharskich /87

c. Przepisy na słodycze w innych zbiorach  /90

5. Specyfika kompilacji średniowiecznych przepisów katalońskich /90

6. Potrzeba niniejszej edycji i jej uzasadnienie /92

7. Wybór średniowiecznych katalońskich receptur cukierniczych - tekst źródłowy i tłumaczenie (przekł. R. Hryszko, R. Sasor) /93

Llibre de les solemnitats de Barcelona na tle dziejów Barcelony i jej struktur administracyjnych w późnym średniowieczu (R. Hryszko) /167

1. Zarys dziejów Barcelony i jej struktur municypalnych do połowy XV w. /167

2. Llibre de les solemnitats de Barcelona - miejsce powstania i jej zawartość /182

3. Edycja treści Llibre de les solemnitats de Barcelona /186

4. Charakterystyka treści edytowanego fragmentu Llibre de les solemnitats de Barcelona /188

5. Wartość źródła /191

6. Fragment Llibre de les solemnitats de Barcelona - tekst źródłowy i  tłumaczenie (przekł. R. Sasor, przypisy  R. Sasor, R. Hryszko) /192

Słodycze u Francesca Eiximenisa (R. Sasor) /217

1. Francesc Eiximenis: biografia /217

2. Twórczość Francesca Eiximenisa /222

3. Lo Crestia (Chrześcijanin) /225

4. Charakterystyka Listu łakomego duchownego /229

5. List łakomego duchownego  - tekst źródłowy i tłumaczenie (przekł. i przypisy R. Sasor) /236

Słodycze u Wincentego Ferreriusza (R. Sasor) /249

1. Wincenty Ferreriusz: biografia /249

2. Sztuka kaznodziejska Wincentego Ferreriusza /261

3. Sermons de Quaresma - tekst źródłowy i tłumaczenie (przekł. i przypisy R. Sasor) /268

Bibliografia /281

Resum /295

Summary /297

Indeks osób /299