Średniowieczne hełmy garnczkowe na ziemiach polskich na tle zachodnioeuropejskim

Autor: Jacek Pierzak

Rok wydania: 2005

Liczba stron: 386

Okładka: miękka z obwolutą

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Archeologia zeszyt nr 16

Uwagi - obwoluta z lekkimi zatarciami, brzegi stron przykurzone

"Broń z okresu średniowiecza stanowi bardzo ważny, a zarazem niezmiernie interesujący problem badawczy. Na temat broni średniowiecznej powstało w Europie szereg monumentalnych prac i wydawać by się mogło, iż w tym z zakresie nie można już wnieść nic nowego. A jednak jest pewnie element uzbrojenia ochronnego z tegoż okresu, który nie doczekał się samodzielnego opracowania, zarówno w literaturze zachodnioeuropejskiej, jak i w polskiej. Chodzi tu o bardzo charakterystyczny hełm, który od kształtu zbliżonego do garnczka nazwany został hełmem garnczkowym. Zapisał się on w historii uzbrojenia jako pierwszy średniowieczny europejski hełm zamknięty. Hełm ten pojawił się w uzbrojeniu ochronnym rycerstwa na terenie Europy Zachodniej pod koniec XII stulecia i w odróżnieniu od hełmów otwartych chronił głowę wraz z całą twarzą poprzez masywną, kompaktową budowę"

(ze wstępu)

Spis treści:

I. Wstęp   /5

II. Stan badań nad hełmami garnczkowymi w Polsce na tle europejskim  /15

III. Źródła do dziejów hełmu garnczkowego   /38

1. Hełmy garnczkowe  /39

2. Pieczęcie  /53

3. Monety   /57

4. Oznaki kommemoratywne  /85

5. Rzeźba  /85

A. Rzeźba figuralna   /85

B. Płaskorzeźba  /95

6. Miniatury  /113

7. Malarstwo ścienne  /153

8. Witraże   /154

9. Rzemiosło artystyczne  /156

10. Średniowieczne zabawki w kształcie hełmu   /158

11. Ceramika budowlana  /158

12. Źródła pisane   /162

Podsumowanie  /164

IV. Geneza hełmu garnczkowego na ziemiach polskich na tle europejskim   /166

V. Rozwój hełmu garnczkowego w Europie Zachodniej i Środkowej ze szczególnym uwzględnieniem ziem polskich   /178

VI. Typologia hełmów garczkowych za ziemiach polskich   /196

VII. Klejnot na hełmie garnczkowym jako element identyfikacji rycerza w XIII i XIV stuleciu na ziemiach polskich   /225

VIII. Labry na hełmach garnczkowych  /248

IX. Współwystępowanie hełmu garnczkowego z innymi elementami uzbrojenia ochronnego i zaczepnego na ziemiach polskich na tle zachodnioeuropejskim  /254

X. Zakończenie  /270

XI. Katalog  /271

XII. Spis ilustracji   /354

XIII. Bibliografia   /372

Summary  /380

Zusammenfassung   /383