Społeczność Pleszewa. Kapitał społeczny, pamięć zbiorowa i komunikowanie publiczne

Pod redakcją: Krzysztofa Podemskiego, Andrzeja Przestalskiego

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 283

Okładka: miękka

Format: 15,00 cm x 21,00 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami

W prezentowanej książce próbujemy pokazać wybrane aspekty życia społeczności lokalnej na podstawie badań, które przeprowadziliśmy w latach 2009-2011. W tym sensie jest ona pracą unikatową. Dzięki powtarzanym trzykrotnie badaniom Pleszew należy przypuszczalnie do tych niewielkich lokalnych społeczności, o których wiadomo nieco więcej niż o innych podobnych. […] Nasze badanie społeczności Pleszewa nie było ani szybkim praktycznym badaniem przeprowadzonym na zlecenie lokalnych władz, ani wieloletnim naukowym badaniem finansowanym przez grant z budżetu państwa, ani też żmudną „pracą na stopień”. […] Jak sądzimy, największym pożytkiem, jaki mogą mieć z lektury tej książki jej najważniejsi czytelnicy, mieszkańcy Pleszewa, jest to, że mogą przejrzeć się w niej jak w lustrze, zwierciadle obraz, który się w nim ukaże może wydawać się czasami prawdziwy, czasami fałszywy, kontrowersyjny lub oczywisty. Liczymy na to, że sprowokuje naszych pleszewskich czytelników do dyskusji o sprawach, o których w tej książce piszemy, o sprawach ważnych dla rozwoju lokalnej społeczności. Mamy nadzieję, że publikacją zainteresują się także mieszkańcy innych społeczności lokalnych lub ich badacze.[…] Rezultatem […] przeprowadzonych badań jest niniejsza publikacja. Rozdział pierwszy poświęcony jest kapitałowi społecznemu mieszkańców Pleszewa. Autorki omawiają w niej takie kwestie jak przynależność do stowarzyszeń, funkcjonowanie pomocy społecznej, więź społeczną, życie publiczne i relacje między władzami a społecznością lokalną, wykluczenie społeczne, aktywność obywatelską, zainteresowanie sprawami publicznymi, popularność lokalnych mediów, formy uczestnictwa w kulturze. Rozdział drugi zawiera diagnozę stanu pamięci społecznej pleszewian. Jest ona chyba najbardziej interesującą częścią książki, także, ale nie tylko dlatego, że ta niełatwa problematyka jest stosunkowo rzadko badana, bo oprócz badań ilościowych wymaga także badań jakościowych. W pierwszej kolejności przedstawiono w nim wyniki badań kwestionariuszowych, w dalszej – rezultaty badań jakościowych: konkursu na wspomnienia mieszkańców oraz pogłębionych wywiadów z mieszkańcami. Możemy dzięki nim zbadać obecność w pamięci pleszewian wydarzeń rodzinnych, lokalnych i ponadlokalnych, wydarzeń z okresu II wojny światowej, PRL i ostatniego dwudziestolecia oraz pamięć o znanych mieszkańcach miasta. Dowiadujemy się, o czym mieszkańcy Pleszewa pamięć kultywują, a o czym chcieliby zapomnieć; jak ich pamięć materializuje się w fotografiach i innych pamiątkach. Dodać należy, że jako socjologów interesowała nas pamięć społeczna, a zatem to, jak mieszkańcy pamiętają swoją przeszłość, a nie ustalenie, jak było faktycznie, co jest zadaniem historyków. Uważny i znający dobrze lokalną historię czytelnik zauważy więc, że nie wszystkie wymieniane przez badanych fakty miały miejsce w rzeczywistości. Rozdział ostatni przynosi obraz komunikowania publicznego w mieście. Dowiadujemy się z niego, jak mieszkańcy miasta korzystają ze środków masowego przekazu, w tym z internetu, jak oceniają komunikację z lokalną władzą oraz na ile są skłonni uczestniczyć w życiu publicznym swojego miasta i na ile obraz ten różni się od tego, który wynika z badań ogólnopolskich.[…] Prezentowana książka stanowi uzupełnienie badań nad społecznością miasta Pleszewa prowadzonych w latach 2007-2008 przez pracowników i studentów Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej oraz Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM.

(fragment Wstępu)

Spis treści:

 Wstęp - Krzysztof Podemski     /5

1. Kapitał społeczny Pleszewa – Barbara Janik, Katarzyna Korona, Justyna Kramarczyk    /10 

1.1. Kapitał społeczny - ramy pojęcia   /10 

1.2. Przynależność do stowarzyszeń     /12 

1.3. Pomoc społeczna w mieście     /15 

1.4. Więzi społeczne mieszkańców Pleszewa     /23 

1.5. Życie publiczne     /26 

1.5.1. Poglądy osób rządzących na temat sprawowania władzy    /26 

1.5.2. Jak władza radzi sobie z problemami?     /26 

1.5.3. Wspieranie oddolnych inicjatyw obywatelskich przez władze   /27 

1.5.4. Wykluczenie społeczne w mieście    /28 

1.5.5. Władza a inicjatywy społeczne     /30 

1.5.6. Zainteresowanie pleszewian życiem publicznym     /32

1.5.7. Media jako czwarta władza     /32

1.6. Uczestnictwo w kulturze     /35

2. Pamięć zbiorowa pleszewian     /40

2.1. Pamięć społeczna jako przedmiot badań - Maciej Frąckowiak     /40

2.2. Metody badania pamięci społecznej pleszewian – Maciej Frąckowiak, Andrzej Przestalski     /43

2.3. Pamięć społeczna pleszewian w ujęciu ilościowym – Maciej Frąckowiak     /46

2.3.1. Rodzina    /49

2.3.2. Moje miasto Pleszew     /56

2.3.3. Formy pielęgnowania pamięci narodowej i lokalnej     /61

2.3.4. Pamięć rodzinna a pamięć zbiorowa pleszewian     /63

2.4. Losy i doświadczenia życiowe we wspomnieniach Pleszewian - Andrzej Przestalski    /64

2.4.1. Społeczność miejska Pleszewa     /65

2.4.2. Własna rodzina i jej losy     /72

2.4.3. Wydarzenia i doświadczenia osobiste    /80

2.4.4. Pamięć społeczna pleszewian we wspomnieniach oraz w wywiadach   /86

2.5. Pamięć społeczna pleszewian – wymiar lokalny i narodowy – Łukasz Skoczylas     /88

2.5.1. Rodzinny, lokalny i narodowy wymiar pamięci społecznej    /88

2.5.2. Przeszłość w rozważaniach pleszewian     /92

2.5.3. Znani ludzie w pamięci społecznej pleszewian     /94

2.5.4. O czym pleszewianie chcą pamiętać?     /97

2.5.5. O czym należałoby zapomnieć?     /104

2.5.6. Zróżnicowanie społecznej pamięci pleszewian     /109

2.6. Materialne elementy pamięci o rodzinie w Pleszewie - Ariel Modrzyk    /109

2.6.1. Materialność, rodzina i miasto Pleszew     /109

2.6.2. Pamiątki rodzinne     /116

2.6.3. Genealogia jako szczególna forma pamiątki rodzinnej    /126

2.7. Rodzina w pamięci mieszkańców Pleszewa    /130

2.7.1. Co jest pamiętane najbardziej i o czym chciałoby się zapomnieć?    /130

2.7.2. Zadania rodziny i sposoby wychowania z perspektywy upływającego czasu    /146

2.7.3. Po co pamiętać o rodzinie?     /159

3. Komunikowanie publiczne     /164

3.1. Korzystanie z mediów w Pleszewie - Wojciech Pigla, Witold Nowak   /164

3.1.1. Komunikowanie i media     /164

3.1.2. Mieszkańcy Pleszewa i media – częstotliwość korzystania     /168

3.1.3. Czytelnictwo prasy pleszewskiej i ogólnopolskiej     /173

3.1.4. Zewnętrzne nośniki informacji      /176

3.1.5. Słuchalność radia     /177

3.1.6. Korzystanie z internetu     /177

3.1.7. Pleszewianin w świecie mediów     /185

3.2. Tworzenie lokalnej sfery publicznej: procesy komunikowania administracji samorządowej z mieszkańcami – Konrad Miciukiewicz, Witold Nowak    /186

3.2.1. Co to jest lokalna sfera publiczna i dlaczego jest ważna?    /186

3.2.2. Potrzeby komunikacyjne mieszkańców    /189

3.2.3. Procesy przekazywania informacji     /191

3.2.4. Komunikowanie administracji samorządowej z mieszkańcami   /196

3.2.5. Konsultacje społeczne: angażowanie mieszkańców w czynny udział w procesach decyzyjnych /199

3.2.6. Deklarowana gotowość mieszkańców do brania udziału w życiu publicznym a ich rzeczywiste zaangażowanie    /205

3.2.7. Ocena komunikowania publicznego Urzędu Miasta i Gminy w Pleszewie    /210

Zakończenie: Więcej tradycji niż obywatelstwa    /215

Aneks    /219
1. Kwestionariusz badania 2009     /219
2. Kwestionariusz badania 2010     /239
3. Odezwa konkursowa 2010     /254
4. Kwestionariusz badania 2011    /255

Spis wykresów     /271

Spis tabel     /272

Bibliografia     /274

The community of the town of Pleszew. Social capital, collectiva memory and public communication. Summary    /279