Śmierć na Kosowym Polu. Historia mitu kosowskiego

Autor: Ivan Colovic

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 256

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0  cm

Seria: Ornamenty historii

Pod pojęciem bitwa kosowska kryje się wydarzenie z 28 czerwca 1389 roku. Tego dnia na Kosowym Polu, rozległej równinie niedaleko Prisztiny, rozegrała się bitwa, w której chrześcijańskie wojska pod wodzą serbskiego księcia Lazara Hrebeljanovicia stanęły przeciwko oddziałom osmańskim dowodzonym przez sułtana Murada I. O jej przebiegu zachowało się niewiele wiarygodnych źródeł historycznych (...)

Potwierdzona wiedza na temat bitwy kosowskiej sprowadza się do kilku niepodważalnych faktów: do walki doszło w czerwcu 1390 roku, po stronie księcia Lazara walczyli jego zięć Vuk Brankowić wraz z oddziałem żołnierzy z Bośni pod dowództwem Vlatka Vukovicia, wysłanego na Kosowo przez bośniackiego króla Tvrtka I, na czele wojsk osmańskich stał sułtan Murad I z dwoma synami, w boju polegli Lazar i Murad (...) W sferze mniej lub bardziej prawdopodobnych hipotez i domniemań pozostają takie kwestie jak: liczebność walczących stron, tożsamość i pochodzenie chrześcijańskich i osmańskich uczestników bitwy, przebieg działań bitewnych, okoliczności śmierci obu dowódców oraz wynik końcowy. Przez wieki sądzono, że bitwa kosowska zakończyła się porażką wojsk Lazara, co zostało zakwestionowane po zbadaniu wiarygodności źródeł, na których dotąd polegano.

(fragment Wprowadzenia: historia, tradycja, mit)

Spis treści:

Przedmowa /9

I. Wprowadzenie: historia, tradycja, mit  /13

Historia a tradycja  /13

Tradycja a mitologia przedchrześcijańska  /15

Mit narodowy  /21

Imię i struktura  /25

Trauma i egzystencja  /29

II. Śmierć księcia Lazara  /33

Teksty kultyczne  /33

Męczennik czy rycerz?  /38

Polityczne poświęcenie  /44

Księżna Milica odnawia przymierze  /46

III. Pierwsze opowieści o zabójstwie sułtana Murada  /51

Zniesławiona wierność  /51

Przebiegły Kobyła i szahid Murad  /55

IV. Opowieść widziana z Zachodu  /61

Kosowski zwycięzca Tvrtko  /61

Lazar ginie przez Genueńczyka  /64

Pierwsza wieczerza kosowska  /66

Hiszpańskie i niemieckie opowieści o Kosowie  /68

V. Bitwa kosowska w Dubrowniku  /73

Ilir Milo(n) zabija cara Murada  /73

Mauro Orbini i słowiański gniew  /77

Milos i Lazar pozdrawiają Dubrownik  /82

VI. Kacić i Rajić, kronikarze słowiańskiej przeszłości  /85

Starzec Mjelovan  /87

Jovan Rajić - twórca serbskiej historiografii krytycznej  /90

VII. Nowe znaczenie imienia Serbowie  /99

Opowieść o bitwie kosowskiej i Kronika z Tronosy  /99

Polityczne sojusze i małżeństwa  /101

Dyskusja na temat politycznie poprawnego pogrzebu  /105

Imię Serbów  /108

VIII. Powstańcy Karadorda wspominają Kosowo  /113

Starcie z 1389 i powstanie z 1814 roku  /114

Testament Murada  /118

IX. Ducha prawa i duch narodu  /127

Czy są dowody przeciwko Milosowi?  /129

Liberałowie i konserwatyści na dworze cara Lazara  /132

Od "siły szlachty" do "siły narodu"  /136

X. Czarnogóra i "wiara Obilicia"  /143

Kosowska bitwa toczy się dalej w Czarnogórze  /143

Obilić - niebieski patron "wytępienia poturczeńców"  /153

Książę Nikola jako mściciel Kosowa  /159

XI. Restytucja carstwa serbskiego  /167

Od patriotycznej poezji do politycznej propagandy  /167

Relikwie Lazara w Vrdniku  /171

"Święte prawp historyczne"  /173

Nasz człowiek w Sarajewie  /177

W "prawdziwej Serbii"  /182

Mit kosowski w wersji Nikoli Pasicia  /188

XII. Pięć wieków później  /193

Dwaj buntownicy  /193

Święto państwowe w Krusevcu  /199

Prochownia Obilicia  /203

Lazar - męczennik patriotycznej idei  /206

Kosoviada  /209

W monarchii habsburskiej  /213

XIII. W stronę jugosłowiańskiego Kosowa  /219

Iliryści na Kosowym Polu  /219

Chorwaci na Kosowie  /222

Bośniacy na Kosowie  /227

Jugosławiańska Matka Jugoviciów  /229

XIV. Świątynia Dnia Świętego Wita  /237

Religia jugosłowiańskości  /240

Bałkańska państwowotwórcza megalomania  /245

Pozostała makieta  /250

XV. Kosowo pomszczone 1912-1918  /253

Już serbską trąbę słychać z Kosowa  /253

Cztery woły króla Petra  /258

XVI. Dzień Świętego Wita w Jugosławii 1918-1941  /265

Rewizja i powtórzenie ślubowania  /265

Mit kosowski jest naszym mitem  /269

Integralny Dzień Świętego Wita  /273

Ludowy kult państwa  /277

XVII. Mit kosowski w drugiej wojnie światowej  /283

Serbscy naziści sławią Vidovdan   /283

Od mitu kosowskiego do narodowosocjalistycznego  /290

Partyzanci Tity nie zapominają Kosowa  /295

XVIII. W komunistycznej Serbii  /299

Mit kosowski z ludzką twarzą  /299

Bunkier na Gazimestanie  /304

Co znaczy wybrać Kosowo?  /308

Ludowa koncepcja tyranobójstwa  /312

Plastyczny wyraz legendy kosowskiej  /316

Partia stosuje dyferencjację, elita bojkotuje  /322

XIX. Milosevic jako kosowski bohater  /327

Hymn na błoniach   /327

Metafizyczna tajemnica kosowskiego przymierza  /330

Najdroższe serbskie słowo  /334

Bitwa kosowska w filmie  /337

Biskup Atanasije współczuje nieszczęsnym Albańczykom  /339

Milosevic na Gazimestanie  /342

XX. Od Gazimestanu do Srebrenicy  /347

Wielki Wiec w Dniu Świętego Wita w 1992 roku  /327

Władza robi to dużo lepiej  /352

Chcemy Arkana  /257

Królestwo kosowskiego ducha  /359

Obilić w Srebrenicy  /362

Naród jest bohaterem!  /366

XXI. Albańskie wersje  /373

Kosowski bój w VII wieku: Serbowie vs. Albańczycy  /373

Albańczyk Kopilić  /378

XXII. Od Gazimestanu do Andrićgradu  /387

Milosević i jego drugi Dzień Świętego Wita  /387

Między Kosowem a Europą  /391

Nowe argumenty obrony  /397

Kosowo przenosi się do Bośni  /403

XXIII. Wnioski: przyszłość kosowskiego mitu  /405

Dwie ewolucje  /405

Dwa dyskursy  /406

Dwie przyszłości  /408

K. Czyżewski, Ivana Colovicia walka ze śmiercią na Kosowym Polu  /411

Bibliografia  /431