Śmiech i strach w literaturze i sztuce przełomu XIX i XX wieku

Redakcja: Hanna Ratuszna, Maciej Kaźmierkiewicz, Agnieszka Łazicka

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 288

Okładka: miękka

Format: 16,0 cm x 23,0 cm

Uwaga - nieznacznie zarysowana okładka

Tom jest ósmym z cyklu Z Problematyki Literatury i Sztuki Młodej Polski. Śmiech i strach współtworzą sferę odczuć wynikających z doświadczenia kryzysu światopoglądowego, inicjującego narodziny XX wieku. Refleksja nad komizmem, lękiem i strachem towarzyszy sztuce i literaturze tego okresu. Ważna wydaje się postawa człowieka, który mierzy się z traumatycznym doświadczeniem świata ogarniętego kryzysem. Uwagi o śmiechu zyskują filozoficzne podstawy w rozprawach m.in. Henryka Bergsona i Zygmunta Freuda, badania nad lękiem oraz neurozami sprzyjają rozwojowi dyskursu antropologicznego. Analiza fenomenów śmiechu i strachu pozwala przyjrzeć się najważniejszym koncepcjom filozoficznym, wyznaczającym przełomy w rozwoju literatury i sztuki XX wieku.

Spis treści:

Od redakcji  /7

Magdalena Pawłowska - Klęska jednoimienności. Humor Bolesława Prusa w świetle teorii śmiechu Henriego Bergsona /11

Tadeusz Linkner - Młoda Polska w anegdocie  /23

Urszula M. Plich - Strach nicości - młodopolska liryka wobec kategorii braku  /39

Marcin Bojko - Motyw śmiechu w Śmierci Ignacego Dąbrowskiego  /53

Grzegorz Igliński - Demoniczny koncertmistrz. O faunie i niszczycielskiej żądzy w poemacie Stefana Gralewskiego "Bal piekła" /63

Mateusz Skucha - Głód życia - lęk śmierci. O młodopolskich nowelach Eleonory Kalkowskiej  /75

Agnieszka Łazicka - Przerażająca wiedza i zmagania z nieprzedstawialnym. O "Trzeciej godzinie" Romana Jaworskiego  /91

Weronika Szulik - Wyzwolić śmiech, wyzwolić śmiechem. "Bania doktora Lipka" Romana Jaworskiego  /103

Marek Kurkiewicz - Komizm, śmiech, ironia, groteska - świat z przymrużeniem oka w opowiadaniach Antoniego Langego /117

Weronika Dulęba - "A ja się śmieję i śmiejąc, umieram". Wokół humoresek Marii Sadowskiej  /133

Maria J. Olszewska - Straszny jest ten świat, czyli Wilki w nocy Tadeusza Rittnera  /143

Radosław Sioma - Uśmiech nad przepaścią. O Profesorze Tutce Jerzego Szaniawskiego  /159

Katarzyna Czernic - Groza u Gastona Leroux  /169

Irena Szewczenko - Śmiech straszny i tantalogiczny w poezji polskich i ukraińskich modernistów  /177

Krystian Węgrzynek - Śmiech śląskich bohaterów Tomasza Manna  /191

Elżbieta Hurnik - Trwoga i śmierć w Baśni 672 nocy Hugona von Hofmannsthala na tle tendencji w sztuce przełomu XIX i XX wieku  /201

Agnieszka Kowalkiewicz-Kulesza - Pogodny mądrym smutkiem - funkcja (u)śmiechu w wybranych dramatach Jerzego Szaniawskiego  /213

Grzegorz P. Bąbiak - Obraz wroga na łamach "Muchy" w okresie rewolucji 1905-1907  /225

Łukasz Garbal  - Gombrowicz antytotalitarny (w świetle kilku dzienników i wspomnień z lat 50.XX wieku)  /255

Aneks  /269

Indeks osobowy  /283