Śląskie języków pomieszanie

Autor: Wojciech Mrozowicz

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 70

Okładka: miękka

Format: 15,00 cm x 15,00 cm

Seria: Forum Kultury Historycznej, tom X

Burzliwe dzieje Śląska niosły ze sobą przemiany etniczne – w ciągu minionych dwóch tysięcy lat po Chrystusie zamieszkiwały ten region plemiona germańskie, które w wyniku tzw. wędrówek ludów zostały zastąpione przez Słowian. Kiedy w końcu X stulecia Śląsk wchodził w skład państwa Mieszka I, jego mieszkańcy używali polszczyzny, która bardzo przypominała inne języki zachodniosłowiańskie, zwłaszcza język południowych sąsiadów – Czechów. Wtedy też wraz z Kościołem i jego ludźmi pojawiła się łacina. Miała ona nie tylko wymiar sakralny, lecz również nabrała charakteru pragmatycznego, stając się niebawem językiem administracji oraz elit politycznych i intelektualnych. Począwszy od przełomu XII/XIII w., na Śląsku pojawili się osadnicy z Zachodu. Byli to Walonowie i Flamandowie, a przede wszystkim koloniści z różnych krajów niemieckich. Z czasem to oni zdominowali dawną ludność słowiańską i to głównie ich język rozbrzmiewał w późnym średniowieczu i w czasach nowożytnych w miastach i na coraz rozleglejszych wiejskich obszarach Śląska. Procesy te ukazano z odwołaniem do średniowiecznych i nowożytnych pomników piśmiennictwa.

Spis treści:

Wprowadzenie /5

U początków historii Śląska /8

Kultura pisma. Wielka kariera pisma łacińskiego /10

Żydzi i ich języki  /13

Rewolucja XIII wieku. Zmiany etniczne  /16

Między oralnością a piśmiennością  /21

Język polski czy czeski?   /24

Postępy niemczyzny w XIII-XIV w.  /28

Życie religijne a śląski multilingwizm. Kult św. Jadwigi   /41

Historiografii śląskiej odchodzenie od łaciny   /47

Sztuka drukarska wkracza na Śląsk    /52

Kilka uwag na zakończenie    /55

Przypisy   /58

Wybór literatury  /61

Wykaz ilustracji   /64

Nota o Autorze   /66