Ślady kultury chrześcijańskiej w Achai do 313 roku

Autor: Krzysztof Homa

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 192

Okładka: miękka

Format: 16,00 cm x 23,00 cm

Książka Krzysztofa Homy jest syntetyczną relacją i analizą śladów obecności chrześcijan na terenie Achai w okresie od przybycia św. Pawła do Europy aż do ogłoszenia Edyktu Mediolańskiego w 313 roku. Autor podkreśla, że w porównaniu z pozostałymi częściami Imperium Romanum zachowało się niewiele świadectw związanych z rozwojem chrześcijaństwa na terenie Achai. Pomimo tego, albo właśnie dlatego, jest rzeczą uzasadnioną zastanowić się nad statusem i znaczeniem nielicznych śladów chrześcijańskich na tym terenie w pierwszych 260 latach istnienia chrześcijaństwa. W tym czasie doszło bowiem do zderzenia dwóch światów. W przestrzeni kultów religijnych i obyczajów świata pogańskiego oraz nurtów filozofii i literatury klasycznej zaczęły się pojawiać i rozwijać pierwsze elementy kultury chrześcijańskiej.

Praca ta stanowi wartościowe osiągnięcie w domenie polskich badań nad początkami i rozwojem kultury chrześcijańskiej, dlatego bez wątpienia zainteresuje miłośników szeroko rozumianej starożytności chrześcijańskiej oraz zasługuje na opublikowanie.

(Dr hab. Anna Kucz, prof. UŚ)

Opracowanie Krzysztofa Homy podejmuje kwestię śladów kultury chrześcijańskiej w Achai na Peloponezie pomiędzy 50 a 313 rokiem po Chrystusie. Autor wybrał jako przedmiot i obszar badawczy krainę, która w porównaniu z innymi częściami Imperium Rzymskiego dostarcza nielicznych świadectw życia chrześcijan […].  

Mimo że, jak zaznacza autor, posiadamy niewiele bezpośrednich świadectw archeologicznych i pisanych dotyczących pierwszych chrześcijan, udało się mu opracować bardzo udaną i wartościową naukowo monografię, napisaną dobrym językiem – precyzyjnym pod względem merytorycznym, a jednocześnie przystępną dla czytelnika-nieprofesjonalisty. Może ona stanowić także bardzo przydatny przewodnik dla turysty zainteresowanego poznaniem świata greckiego i tamtejszego chrześcijaństwa w trzech pierwszych wiekach po Chrystusie.

(Ks. prof. dr hab. Stanisław Nabywaniec)

Spis treści:

Wprowadzenie    /7

1. Achaja w I wieku    /11

1.1. Wykaz obiektów kultu chrześcijańskiego (IV–VII w.)    /14

1.2. Wybrane szkice obiektów chrześcijańskich (V–VII w.)    /22

2. Ateny św. Pawła     /29

3. Cesarze rzymscy     /33

4. Pisarze i filozofowie w I wieku    /41

4.1. Szkoła arystotelesowska    /41

4.2. Szkoła epikurejska    /42

4.3. Stoicy    /42

4.4. Pitagorejczycy    /46

4.5. Cynicy    /47

4.6. Akademia Platona   /47

4.7. Historycy    /47

5. Znani uczniowie Jezusa w Grecji i wywodzący się z Grecji (I w.)    /55

5.1. Biskupi Aten    /58

5.2. Męczennicy ateńscy   /59

5.3. Papieże    /61

6. Miejsca związane z chrześcijaństwem w I wieku na terytorium Grecji    /63

6.1. Saloniki    /63

6.2. Inne ośrodki z zachowanymi śladami obecności chrześcijan   /76

7. Symbole związane z chrześcijaństwem    /101

7.1. Cmentarze   /101

7.2. Domy    /101

7.3. Ceramika    /102

7.4. Inskrypcje   /103

7.5. Naczynia liturgiczne    /104

8. Korynt w I wieku    /105

9. Środowisko greckie w II wieku    /107

9.1. Cesarze    /107

9.2. Znane osobistości     /122

9.3. Znani uczniowie Jezusa w Grecji i z Grecji w II wieku     /131

9.4. Papieże z Grecji    /134

9.5. Znani pisarze kościelni    /136

10. Środowisko achajskie III wieku    /139

10.1. Cesarze    /139

10.2. Papieże III wieku    /145

10.3. Znani ludzie w Atenach w III wieku    /149

10.4. Świadectwa starożytnych autorów pogańskich z III wieku    /153

10.5. Szkoła ateńska neoplatońska w IV-V wieku    /153

10.6. Miejsca znane z obecności chrześcijan w Grecji w III wieku   /154

0.7. Zniszczenia Aten w różnych okresach historii   /160

11. Zakończenie    /163

Bibliografia    /169

Czasopisma i skróty  /169

Monografie 170

Teksty źródłowe   /171

Studia  /173

Indeks postaci  /185

Indeks nazw geograficznych  /191