Skandynawia współczesna w poszukiwaniu nowych dróg rozwoju 1975-2014

Autor: Bernard Piotrowski

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 283

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Uwagi - brzegi stron lekko przykurzone

W książce omówiono dzieje polityczne i społeczno-gospodarcze siedmiu państw i społeczeństw skandynawskich (Dania, Finlandia, Norwegia, Islandia, Wyspy Owcze i Grenlandia) od połowy lat 70. XX wieku do 2014 roku włącznie. W oparciu o obfitą dokumentację, na szerokiej panoramie wydarzeń (także tych najnowszych) przedstawiono życie partyjno-parlamentarne oraz praktycznie prowadzoną politykę zagraniczną państw obszaru Skandynawii. Sporo miejsca przydzielono kryzysowi „państwa opiekuńczego” w związku ze stopniowym wprowadzaniem zasad i mechanizmów neoliberalizmu w życiu społecznym i gospodarce, która ostatecznie przeszła w epokę postindustrialną. Po roku 1990 do ekonomiki krajów skandynawskich wkraczają zasady epoki informatycznej (w tej dziedzinie Skandynawia przoduje w Europie). Po upadku ZSSR i zjednoczeniu Niemiec oraz zmianach na innych kontynentach Skandynawowie zrewidowali swoją politykę zagraniczną oraz międzynarodowe kontakty handlowe (członkostwo Danii, Szwecji, Finlandii w Unii Europejskiej). Pokazano Skandynawię jako należącą do najbardziej zamożnych i ekonomicznie rozwiniętych regionów Europy i świata. Praca jest pierwszą w polskiej i zachodniej historiografii przedstawiającą dzieje regionu skandynawskiego tego okresu.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp /9

Rozdział I. Kryzys państwa opiekuńczego i co dalej? Skandynawia w latach 1975-1990

1. Finlandia - początki samodzielnego politycznie i postindustrialnego rozwoju kraju /13

1.1. Wydarzenia polityczne (1975-1981)  /13

1.2. U progu rewolucji postindustrialnej /23

1.3. Polityka społeczna Finlandii lat 80.  /27

2. Szwedzkie państwo opiekuńcze w opałach  /28

2.1. Życie polityczne w kraju w latach 1973-1981  /29

2.2. Szwedzka polityka zagraniczna lat 80. /34

2.3. Osiągnięcia i porażki szwedzkiej ekonomiki lat 80. /38

2.4. Blaski i cienie szwedzkiego modelu państwa opiekuńczego  /41

2.5. Życie polityczne Szwecji w końcu lat 80.  /44

3. Dania - pomiędzy kryzysem a wzrostem gospodarczym  /45

3.1. Dania a światowy szok energetyczny /46

3.2. Życie polityczne w Danii (1975-1982)  /48

3.3. Dziesięcioletnia era Schlutera /51

3.4. Gospodarka i polityka społeczna między welfare state a neoliberalizmem /55

3.5. Polityka zagraniczna i bezpieczeństwo Danii /61

4. Norweski bieg ku zamożności /63

4.1. Życie polityczne Norwegii /63

4.2. O postindustrialny rozwój gospodarczy /67

4.3. O szersze kontakty z Europą i światem /72

4.4. Między ideałami państwa opiekuńczego i neoliberalnym pragmatyzmem  /74

5. Skandynawia Zachodnia - od kryzysu do zamożności /77

5.1. Islandzkie dylematy gospodarcze, polityczne i wojskowe 77

5.2. Kształtowanie się inuickiej (grenlandzkiej) tożsamości etniczno-kulturowej /83

5.3. Wyspy Owcze na przełomie lat 70. i 80.  /90

Rozdział II. Skandynawia u schyłku XX wieku

1. Finlandia - wyzwania polityczne i dylematy społeczno-gospodarcze /93

1.1. Finlandia w latach 1988-1990. Zmiany, oczekiwania, obawy  /93

1.2. O nową jakość stosunków fińsko-rosyjskich  /96

1.3. Kryzys gospodarczy w Finlandii (1991-1993)  /99

1.4. Zmagania Finlandii o przynależność do Unii Europejskiej /101

1.5. Życie polityczne w Finlandii w latach 1995-2000 /105

1.6. Poprawa koniunktury gospodarczej w latach 1995-2000 /108

1.7. Polityka społeczna w warunkach kryzysu państwa opiekuńczego /110

1.8. Epoka informatyczno-postindustrialna /112

2. Szwecja na drodze przemian i nowych doświadczeń  /115

2.1. Zwrot w prawo w polityce wewnętrznej Szwecji /115

2.2. Kryzys gospodarczo-finansowy Szwecji w latach 1991-1993  /117

2.3. Batalia Szwedów o przystąpienie do Unii Europejskiej /119

2.4. Szwedzka polityka zagraniczna i polityka bezpieczeństwa  /124

2.5. Szwedzka gospodarka i polityka społeczna wobec kryzysu podstaw państwa dobrobytu  /126

2.6. Szwecja jako państwo wielokulturowe /131

3. Dania lat 90. Nowoczesność w gospodarce i większa elastyczność w polityce /133

3.1. Zmierzch ery Schlutera /133

3.2. Duńskie kontakty z Unią Europejską /135

3.3. Duńska polityka zagraniczna i polityka bezpieczeństwa lat 90. /140

3.4. Początki budowy postindustrialnego społeczeństwa usług  /142

3.5. Kryzys duńskiego państwa opiekuńczego /145

4. Norwegia lat 90. Budowa zamożnego społeczeństwa postindustrialnego /147

4.1. Lata 90. Dalsza dominacja polityczna socjaldemokratów /148

4.2. Nieudana akcesja Norwegii do Unii Europejskiej /149

4.3. Norweska gospodarka lat 90. /151

4.4. Polityka zagraniczna i polityka bezpieczeństwa Norwegii lat 90.  /155

5. Skandynawia Zachodnia - przemiany polityczne i modernizacja gospodarcza /157

5.1. W trosce o zamożną  i nowoczesną Islandię  /157

5.2. Grenlandia - zawiłości gospodarcze modernizowanego kraju  /163

5.3. Trudna droga Farerów do nowoczesności w latach 90. /166

Rozdział III. Skandynawia w XXI wieku - osiągnięcia, wyzwania i problemy na przyszłość

1. Finlandia - droga ku nowoczesności i stabilizacji  /170

1.1. Finlandia  - życie polityczne na miarę potrzeb nowoczesnego społeczeństwa /170

1.2. Modernizacja i większa europejska ekspansywność gospodarki fińskiej /179

1.3. Fińskie społeczeństwo postindustrialne oraz informatyczne  /183

1.4. Polityka społeczna współczesnej Finlandii /184

2. Szwecja - państwo opiekuńcze czy neoliberalne?  /186

2.1. Zwrot w prawo w życiu społecznym w Szwecji po 2000 roku /186

2.2. Szwecja - społeczeństwo postindustrialne XXI wieku  /195

3. Dania - nowoczesny i zamożny kraj XXI wieku /205

3.1. Duński model polityki kompromisu i stabilizacji  /205

3.2. W trosce o nowoczesny oraz efektywny system polityki gospodarczej i społecznej /214

4. Współczesna Norwegia - udana droga do zamożności i nowoczesności /221

4.1. Zwrot w prawo w życiu politycznym Norwegii w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku /228

4.2. Osiągnięcia i wyzwania rozwoju gospodarczego oraz życia społecznego Norwegii w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku  /228

5. Skandynawia Zachodnia wobec wyzwań XXI wieku  /239

5.1. Islandzki marsz z przeszkodami ku postindustrialnej nowoczesności /240

5.2. Narodowe aspiracje i pęd Farerów ku modernizacji XXI wieku /250

5.3. Dylematy narodowe i gospodarcze Grenlandii w XXI wieku /254

Wnioski końcowe  /261

Bibliografia  /266

Indeks nazwisk /277