Sen o potędze Plany i działalność polityczna Edwarda Śmigłego-Rydza w latach 1935-1939

Autor: Grzegorz Kała

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 591

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Uwaga - delikatnie wgniecione narożniki

W polskiej historii XX w. Edward Śmigły-Rydz jest postacią nietuzinkową. Miejsce w dziejach zapewnił sobie dzięki funkcji naczelnego wodza we wrześniu 1939 r. i z działalnością na tym stanowisku jest na ogół kojarzony. Często zapomina się jednak o roli, jaką odegrał podczas wojny polsko-rosyjskiej, toczonej u zarania niepodległości, oraz o innych faktach związanych z jego aktywnością publiczną. Chodzi tu przede wszystkim o jego postawę polityczną, która odcisnęła niemałe piętno na losach Drugiej Rzeczypospolitej i narodu polskiego.

Edward Śmigły-Rydz uaktywnił się politycznie w drugiej połowie 1935 r. Od tego momentu jego rola na tym polu stale wzrastała wraz z wpływami i zakresem władzy. W konsekwencji udało mu się w dużej mierze zdominować polską scenę polityczną okresu międzywojennego, a w każdym razie stać się jej centralną postacią. Mimo to, działalność polityczna Śmigłego z lat 1935-1939 nie doczekała się osobnego opracowania. Niniejsza monografia jest zatem próbą uzupełnienia tej luki. 

Spis treści:

Wykaz skrótów /8

Wstęp  /11

Rozdział 1. Osamotnieni  /19

1. Śmierć Józefa Piłsudskiego  /19

1.1. Sytuacja wewnętrzna Polski w obliczu zgonu Marszałka  /19

1.2. Potencjalni spadkobiercy  /26

2. Obsadzenie wakujących stanowisk  /43

2.1. Okoliczności zmian w wojsku i rządzie  /43

2.2. Znaczenie nominacji Edwarda Śmigłego-Rydza  /51

3. Wybory do Sejmu i Senatu w 1935 roku  /55

3/1/ Ordynacja wyborcza  /55

3.2. Rozwiązanie parlamentu i bojkot wyborów przez opozycję  /76

3.3. Sanacja w obliczu wyborów  /87

3.4. Pyrrusowe zwycięstwo  /97

Rozdział 2. Dekompozycja  105

1. Za kulisami  /105

1.1. Ofensywa polityczna prezydenta  /105

1.2. Oferta premierostwa dla Kazimierza Świtalskiego  /110

1.3. Józef Beck a prezydenckie plany  /122

1.4. Rząd Mariana Zyndrama-Kościałkowksiego  /127

2. Pułkownicy w odwrocie  /132

2.1. Walery Sławek w desperackiej walce o prezydenturę  /132

2.2. Próby porozumienia Mościckiego ze starymi piłsudczykami  /136

2.3. Sprawa pełnomocnictw dla rządu  /141

2.4. Rozwiązanie BBWR  /144

3. W nowej roli  /154

3.1. Popularyzacja generalnego inspektora  /154

3.2. Generał a dekompozycja obozu  /168

3.3. Zaplecze polityczne  /172

Rozdział 3. Nowy porządek polityczny  /187

1. Alians polityczno-generalski  /187

1.1. Przyczyny porozumienia  /187

1.2. Założenia układu  /190

2. Gabinet Sławoja Felicjana Składkowskiego  /192

2.1. Odwołanie ekipy Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego  /192

2.2. Okoliczności powołania i charakter rządu  /199

2.3. Dziesięciolecie prezydentury  /208

3. XIII Walny Zjazd Delegatów Związków Legionistów Polskich  /212

3.1. Konflikt Sławka i Śmigłego  /212

3.2. Zwolnienie przez Walerego Sławka stanowiska komendanta ZLP  /219

3.3. Mowa Edwarda Śmigłego-Rydza fundamentem pod nową sanacyjną organizację  /224

4. Edward Śmigły-Rydz i Józef Beck  /229

4.1. Generalny inspektor i polityka zagraniczna do lata 1936 roku  /229

4.2. Francuska intryga  /237

5. Ku marszałkowskiej buławie  /251

5.1. Wzrost formalnego znaczenia generalnego inspektora  /251

5.2. Nominacja marszałkowska  /257

Rozdział 4. Konsolidacja /269

1. Powstanie obozu zjednoczenia narodowego /269

1.1. Deklaracja polityczno-ideowa i początki obozu /269

1.2. Marszałek i wojsko a Obóz Zjednoczenia Narodowego  /286

1.3. Obóz sanacyjny w obliczu powołania organizacji  /291

2. Kryzys przywództwa w łonie Obozu Zjednoczenia Narodowego  /299

2.1. Porażki Adama Koca /299

2.2. Organizacja pod wodzą Stanisława Skwarczyńskiego  /317

3. Wybory do Sejmu i Senatu w 1938 r. /327

3.1. Rozwiązanie parlamentu  /327

3.2. Akcja wyborcza  /332

3.3. Ostateczna klęska Walerego Sławka  /346

3.4. Wybory samorządowe  /354

4. Próby pozyskania opozycji  /356

4.1. Nowosielce  /356

4.2. Obóz Zjednoczenia Narodowego a opozycja  /366

4.3. Kryzys wawelski  /379

4.4. Strajki, represje, cenzura  /381

4.5. Sprawa powołania rządu koalicyjnego  /398

Rozdział 5. Obóz władzy  /413

1. Generalny inspektor i sanacja  /413

1.1. Między zamkiem królewskim a generalnym inspektorem sił zbrojnych  /413

1.2. Plany odsunięcia od władzy marszałka  /424

2. "Naczelny Wódz"  /429

2.1. Kult Śmigłego-Rydza  /429

2.2. Edward Śmigły-Rydz i wojsko a polityka wewnętrzna państwa  /442

2.3. Wątki międzynarodowe  /453

2.4. Sprawa ultimatum litewskiego i zajęcie Zaolzia  /462

Rozdział 6. Kres politycznej dominacji  /475

1. Na polskiej ziemi  /475

1.1. W przeddzień wojny  /475

1.2. Kampania i polityka  /497

2. W Królestwie Rumunii  /515

2.1. Internowanie  /515

2.2. Polityczne bankructwo  /531

2.3. Rząd emigracyjny a  internowane władze /538

Zakończenie  /545

Bibliografia  /555

Wykaz ilustracji  /575

Indeks osobowy  /579