Schaffgotschowie. Dzieje wielkiego rodu z Europy Środkowej

Autor: Arkadiusz Kuzio-Podrucki

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 456 + 84 (wkładka kolorowa), plansza z drzewem genealogicznym

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Uwaga - delikatnie wgniecione narożniki

Książka z pewnością znajdzie czytelników i jestem przekonany, że stanie się bardzo dobrym syntetycznym przewodnikiem dla tych, którzy będą chcieli poznać historię rodu Schaffgotschów, a jednocześnie da impuls do dalszych badań w tym temacie.

prof. dr hab. Jerzy Sperka

 

Zasłużeni znawcy historii ciągle płaczą nad dokonaną po 1945 r. „zbrodnią” rozproszenia dziejów i dorobku tej naszej niemiecko-śląsko-polskiej rodziny Schaffgotschów. Pewnie to był czas, gdzie nie można było inaczej, ale i tak szkoda. Autor recenzowanej książki benedyktyńskim wysiłkiem to wszystko pozbierał i sporządził znakomite dzieło.

prof. dr hab. Grzegorz Strauchold

 

[…] Jan Antoni 15 kwietnia 1708 r. został wyniesiony przez cesarza Józefa I do stanu dziedzicznych hrabiów cesarstwa wraz z przyznaniem praw śląskich książąt oraz potwierdzeniem wcześniej uzyskanego przez jego dziadka tytułu „Semperfrei”. Jako bliski powinowaty wygasłej dynastii śląskich Piastów (niecałe cztery miesiące wcześniej zmarła księżniczka Karolina, ostatnia z rodu), wnuk piastowskiej księżniczki Barbary Agnieszki, otrzymał także przywilej połączenia herbu Schaffgotschów i książąt brzesko-legnickich. Schaffgotschowie jako jedyni spośród potomków Piastów po kądzieli otrzymali prawo do przejęcia herbu wygasłej dynastii. W sposób symboliczny czyniło to z nich strażników tradycji i splendoru tego rodu.

(fragment rozdz. III)

Spis treści:

Wykaz skrótów /7

Wstęp  /13

I. Początki

Blisko książąt Głogowa i Świdnicy  /19

Kuzyni z Łużyc  /21

Gotsche II Założyciel  /22

Blisko dworu /26

Nowy herb  /29

Herold z Geldrii  /31

W zakonach rycerskich i pod Grunwaldem  /33

Marszałek Władysława Opolczyka  /35

W księstwie opolskim  /36

Schoffowie ze Skomlina i zamku Toplin  /37

Na zamku Gryf  /40

Pierwszy kanclerz i starosta  /41

Synowie Hansa I  /42

II. Kacper i jego potomkowie  

Między czeskim królem a Śląskiem  /47

Panowie zamku Czarne /49

Panowie zamku Kamienica  /51

Baronowie żmigrodzcy  /52

Pan Żmigrodu  /54

Panowie z Czernicy  /56

Spadkobierca Chojnika i Gryfu  /58

Panowie z Płakowic i Pomocnego  /60

Zbierane dziedzictwo  /62

Fundacje Hansa Ulryka  /64

Piastowska księżniczka  /65

Przeciw i za Habsburgom  /68

Semperfrei... - Zawsze wolny...  /70

Z Wallensteinem  /71

Skazany generał  /72

III. Panowie Cieplic

Pod panowaniem Wazów /75

Kanonik i genealog /78

Odzyskany spadek  /80

Zbuntowani gryfowianie  /83

Śląskie godności  /84

Cesarski poseł  /87

Prawie król Polski?  /89

Spotkania z Sobieskimi  /90

Dla Boga  /91

Cieplickie wody  /92

Polska królowa i trzech królewiczów  /93

Złote Runo  /94

Podróże Jana Antoniego  /96

Hrabia Cesarstwa - spadkobierca Piastów  /97

Kłopoty i tragedie /99

Śląskie urzędy /100

Przyjaciel królewicza?  /102

Zaszczyty  /102

Pierwszy leksykon śląskiej szlachty  /103

Dla kultury i poddanych  /106

Założenie biblioteki majorackiej  /107

Damy Orderu Krzyża Gwiaździstego  /108

Spadkobiercy Jana Antoniego  /109

Wierny Habsburgom /110

Między Austrią a Prusami  /111

Duchowny nie może być masonem!  /114

Jedyny książę von Schaffgotsch  /115

Biskup Wrocławia, książę Nysy i Grodkowa  /117

Monety Schaffgotscha  /118

Biskup wygnaniec  /119

Z wrocławskiej kapituły do armii  /121

Problemy kanonika Czesława Gotarda  /122

Ostatnia ofiara wojny siedmioletniej  /123

Dyrektor Śląskiego Ziemstwa Kredytowego  /124

Z Pomianowa na Węgry  /125

Zakupy Karola Gotarda /125

Maltański komtur i kanonik-scholastyk  /127

Zmiany w Cieplicach  /128

Budowle Jana Nepomuka  /129

Honory i rodzina Jana Nepomuka  /130

Sławni z wizytą  /131

Wyprawa Adamsa  /133

Król w gościnie  /134

Wizyty Czartoryskich  /136

Czas wojen i zmian  /137

Wolny pan stanowy - równy książętom  /140

W Śląskim Sejmie Prowincjonalnym  /141

"Od Polaków Niemcami, a od Niemców Polakami zwani"  /143

Książki  /144

Militaria i obrazy  /146

Naukowiec  /147

Czasy przemysłu i rewolucji  /147

Dla mieszkańców  /150

Szambelan Emanuel Gotard  /152

Ostatnia taka koronacja  /153

Ordery Emanuela Gotarda  /154

Dom i rodzina Emanuela Gotarda  /156

Monarchowie z wizytą  /157

Religijne dysputy śląskich hrabin  /158

Z orderami w Izbie Panów  /159

Karol na dyplomatycznych salonach  /161

W Cesarstwie Niemieckim  /163

Zbiory ornitologiczne i szlaki dla turystów  /167

Piastowska pra... wnuczka i pra...wnuk  /168

Prawie książę  /171

Wśród milionerów /172

Koniec cesarstwa  /174

Biblioteczne ostatki  /174

Nieukończone dzieła  /175

W państwie nazistów  /176

Czas wojny  /178

IV. Górnośląscy magnaci

"Król cynku"  /181

Pan na Szombierkach, Orzegowie i Bobrku  /184

Dla robotników  /185

Pałac i zaszczyty Goduli  /186

Komu spadek?  /187

Bytomski Kopciuszek  /189

Hrabia  /191

... i hrabina  /193

Honory i ordery  /194

Śląsku deputowany  /196

Państwo na włościach  /196

Magnaci przemysłu  /198

Robotnikom i ich rodzinom  /200

Kaplica i kościół w Szombierkach  /202

Świątynie  /204

... szpitale i szkoły  /206

Pałac Kopciuszka  /207

Wrocławska rezydencja  /213

Ostatnie lata monarchii /214

Testament Kopciuszka  /215

Fideikomis kopicki  /217

Miliony, miliony  /218

Długi Hansa Karola  /219

Ostatni hrabia z Kopic  /220

Niezależne Państwo Górnośląskie?  /222

W II Rzeczypospolitej  /223

Angielka i duński książę na wakacjach  /225

Z pomocą uwięzionym przez hitlerowców  /226

V. Linia austriacka  

Prezydent krajowy w Salzburgu  /230

Siostra Mechtylda i matka Gertruda  /232

Na zamku Niederleis  /233

Rodzina Andrzeja Gotarda  /234

Schaffgotsch, Milena i Franz Kafka  /234

Ofiary wojny  /236

VI. Panowie z Wilczyc

Ostatni austriacki ochmistrz Marii Antoniny  /237

Przenosiny do austriackiego Śląska  /239

Ordery, zaszczyty, honory  /239

Rodzina Antoniego Gotarda  /240

Józef z Wilczyc/  /241

Franciszek zakłada park krajobrazowy  /242

Cesarski dyplomata  /243

WIlczyckie ostatki  /244

Generałowie i pułkownicy  /245

Na habsburskich salonach  /248

Ostatni z rodziny  /250

VII. Antoni i jego potomkowie

Wokół Wojanowa i Radomierza  /253

Na zamku Grodztwo  /256

Z Nowej Kamienicy do  Czech  /262

VIII. Schaffgotschowie z Czech

Pierwszy hrabia Schaffgotsch  /263

Najwyższy burgrabia Królestwa Czech  /266

Panowie Sadowej  /269

Pierwszy biskup Budziejowic  /271

Tajemnica hrabianki WIeznik  /273

Panowie z BIałogrodu  /274

Na włoskich frontach  /275

Biskup Brna  /277

Generał kawalerii  /280

Morawscy kirasjerzy feldmarszałek-lejtnant  /283

Z morawskich Biskupic  /284

Franciszek a Paulo  /286

Erwin i Mikołaj  /289

Felisk, amerykański sport i Harriman  /290

Ostatni czescy Schaffgotschowie  /292

IX. Ulryk i jego potomkowie

Panowie Bobrowa i Janowic  /295

Hans II z Gryfu i Chojnika  /298

Synowie Hansa II  /301

X. Kuzynowie i niekuzynowie

Panowie z Doboszowic i Wilczyc  /303

W Niderlandach  /305

Herbu Junosza  /306

Szczawieńscy herbu Szoff, Topór czy Prawdzic?  /307

Rodzina von Gotsche w Prusach Książęcych  /308

X.1. Dallwitz

Linia Jana Adolfa /311

Linia Hansa Maksymiliana /313

Hrabiowie von Dallwitz-Schaffgotsch  /314

XI. Współczesność

Hrabiowie bez Cieplic /318

W Kotlinie Jeleniogórskiej  /319

Rozproszenie skarbów  /320

Na filmowym planie  /322

Rodzina Hansa Ulryka  /323

Pałace i kopanie Kopciuszka  /324

Koniec czeskich i wilczyckich Schaffgotschów  /325

Niemieckim i polskim piórem  /327

XXI wiek  /328

Monografie /329

Konferencje  /329

...i wystawy  /330

Albumy, powieści i komiksy o Joannie i Kopicach  /331

Powroty  /332

Podsumowanie  /335

ANEKSY

Majątki ziemskie Schaffgotschów w dawnej prowincji śląskiej w latach 1870-1937  /337

Linia dolnośląska  /338

Linia górnośląska  /346

Wywody i koligacje  /353

Rodowody  /358

BIBLIOGRAFIA

I. Źródła  /399

II. Opracowania  /405

INDEKSY

Indeks osób  /423

Indeks miejscowości  /441

Wykaz źródeł ilustracji /449

Summary  /451