Samochody pancerne I wojny światowej

Autorzy: Witold J. Ławrynowicz, Albert Rokosz

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 328

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Seria: Monografie

Przed wybuchem I wojny światowej  samochody pancerne praktycznie nie liczyły się jako środek bojowy. Nadchodziła jednak wojna, której skala była wówczas niewyobrażalna, i to właściwie dopiero podczas Wielkiej Wojny pojazdy te narodziły się na dobre…Na początku wiele z nich było improwizacją pojedynczych entuzjastów, źle widzianą przez konserwatywną administrację wojskową. Pierwsze samochody pancerne, zbudowane na podwoziach prywatnych pojazdów zamożnych oficerów, były używane do ratowania lotników, których samoloty lądowały na ziemi niczyjej. W tym okresie ogromną rolę odegrała Royal Navy oraz szereg znanych osób (książę Westminsteru, dwóch członków Izby Gmin, podróżnik, a nawet Anthony Wildning – gwiazda tenisa), które udostępniły swoje luksusowe pojazdy (rolls-royce, lanchestery czy delaunay-belleville)  do prowadzenia takich działań. Wynikiem  zmiany wojennej rzeczywistości było rozformowanie oddziałów samochodów pancernych albo przetransportowanie ich na inne teatry działań wojennych. Samochody pancerne były używane na froncie wschodnim, na Bliskim Wschodzie i Półwyspie Arabskim, w Persji, Galicji, Afryce i Indiach. W rzeczywistości obie strony konfliktu korzystały z tego wynalazku, w szczególności tam gdzie wojna manewrowa to użycie uzasadniała.

Spis treści:

Wstęp  /9

WIELKA BRYTANIA  (W.J. Ławrynowicz)  /12

Początki  /15

Samochody pancerne z obrotową okrągłą wieżą  /27

Samochody pancerne austin  /34

Samochody pancerne uzbrojowe w działa  /40

Front zachodni  /42

• 17. batalion samochodów pancernych  /45

Afryka  /54

Gallipoli  /56

Egipt  /57

Palestyna  /63

Arabia  /65

Mezopotamia  /67

Rosja, Rumunia i Galicja  /73

Samochody pancerne Armii Indii  /81

Improwizowane brytyjskie samochody opancerzone w Irlandii  /85

Bibliografia  /87

BELGIA  (A. Rokosz)  /88

Pierwszy belgijski samochód pancerny  /88

Porucznik Henkart daje przykład /88

Minerva - "belgijski rolls-royce"  /92

Minerva w walce  /94

Kilka słów o taktyce w 1914 r.  /97

Z niemieckiej perspektywy  /97

Korpus ekspedycyjny na froncie wschodnim  /103

Front zachodni w latach 1915-1918 /115

Bibliografia  /117

FRANCJA (W.J. Ławrynowicz)  /119

Samochody pancerne okresu improwizacji  /123

• Tahiti  /123
• Calais  /123

Paryż i gen. Joseph Gallieni  /124

Samochody pancerne czasu wojny  /128

• Renault  /128
• Peugeot  /131
• White  /134
• Archer AMA  /136
• Frot-Turmel-Laffly  /136
• De Dion-Bouton  /137

Organizacja  /139

Działania na froncie /140

1. mieszany dywizjon AMAC  /141

2. mieszany dywizjon AMAC  /145

3. mieszany dywizjon AMAC  /145

4. mieszany dywizjon AMAC  /146

5. mieszany dywizjon AMAC  /147

6. mieszany dywizjon AMAC  /147

7. mieszany dywizjon AMAC  /148

8. mieszany dywizjon AMAC  /149

9. mieszany dywizjon AMAC  /150

10. mieszany dywizjon AMAC  /151

11. mieszany dywizjon AMAC  /152

12. mieszany dywizjon AMAC  /153

13. mieszany dywizjon AMAC  /154

14. dywizjon samochodów pancernych kawalerii  /154

15. mieszany dywizjon AMAC  /155

16. (18.) mieszany dywizjon AMAC  /156

17. mieszany dywizjon AMAC  /156

Dywizjon Armii Orientu  /159

Dywizjon samochodów pancernych brygady kawalerii gen. Gambetty /159

1. dywizjon dział samochodowych 47 mm  /159

Podsumowanie /159

Bibliografia  /160

NIEMCY (A. Rokosz)  /161

Samochody pancerne w Niemczech przez I wojną światową  /161

Rok 1914 - improwizacja na froncie zachodnim  /166

Rok 1914 - front wschodni  /171

Łupy wojenne - samochody pancerne zdobyte w 1914 r.  /172

Prototypy  /174

Panzer-Kraftwagen-MG-Zug/Abteilung 1 na frontach zachodnim i rumuńskim w 1916 r.  /177

Ehrhardt wz. 1917  /180

Transporter opancerzony mannesmann-mulag  /182

Panzer-Kraftwagen-MG-Zug 3 na frontach włoskim i zachodnim (1917-1918)  /182

Plutony zdobycznych samochodów pancernych  /184

Front wschodni w 1918 r.  /185

Front zachodni w 1918 r.  /189

Bibliografia  /189

ROSJA (W.J. Ławrynowicz)  /190

Rodzime samochody pancerne  /192

Russo-Bałt  /193

Samochody pancerne inż. Bratoliubowa  /198

Samochody pancerne sztabskapitana Bylińskiego  /200

Samochody pancerne sztabskapitana Wiktora Popławko  /202

Trzykołowe samochody pancerne projektu generała majora Fiłatowa  /204

Opancerzone samochodowe działa przeciwlotnicze  /206

Importowane samochody pancerne  /208

• Samochody pancerne austin w służbie rosyjskiej  /209
• Samochody pancerne garford  /215
• Zmodernizowane samochody pancerne lanchester  /220
• Samochody pancerne sztabskapitana Mgebrowa  /221
• Rosyjski armstrong-whitworth  /225

Samochody pancerne marynarki wojennej  /226

Nieudane i niedokończone projekty  /228

• Sheffield-Simplex  /229
• Fiat iżorski  /230
• Rosyjski Austin  /231

Organizacja jednostek i szkolenie załóg  /232

Bibliografia  /235

POZOSTAŁE KRAJE  /236

Włochy (A. Rokosz)  /236

• Pierwsze konstrukcje  /236
• Lancia-ansaldo  /238
• W boju  /240

Austro-Węgry (A. Rokosz) /244

Kanada (W.J. Ławrynowicz)  /249

Rumunia (A. Rokosz)  /253

Serbia (A. Rokosz)  /254

Australia (A. Rokosz)  /255

Bułgaria  (A. Rokosz)  /257

Turcja (A. Rokosz)  /258

Stany Zjednoczone (A. Rokosz)  /262

Bibliografia  /265

PAŃSTWA NEUTRALNE (A. Rokosz)  /266

Dania  /266

Hiszpania  /268

Holandia  /269

Meksyk  /270

Bibliografia /271

TAKTYKA SAMOCHODÓW PANCERNYCH W OKRESIE I WOJNY ŚWIATOWEJ (W.J. Ławrynowicz, A. Rokosz)  /273

Taktyka samochodów pancernych w poszczególnych armiach  /278

ZAKOŃCZENIE (W.J. Ławrynowicz, A. Rokosz) /286

Bibliografia  /298

PANCERNE KOŁOWE WOZY BOJOWE DO 1918 R. (A. Rokosz)  /299

Bibliografia  /315

ZAŁĄCZNIK 1.Polski Ehrhardt E-V/4 wz. 1917 (A. Rokosz)  /317

Bibliografia /321

ZAŁĄCZNIK 2. Zdobycze i improwizowane samochody pancerne w oddziałach polskich w 1918 r. (W.J. Ławrynowicz)  /322

Bibliografia  /328