Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 1914-1918

Autor: Andrzej Chwalba

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 656

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Dwudziesty wiek wybuchł w 1914 roku w Sarajewie. Od wielu lat historycy przekonują, że druga wojna światowa była tylko dogrywką pierwszej. Nie da się zrozumieć nie tylko dziejów drugiej wojny światowej, ale i całej współczesnej historii Europy i świata bez znajomości Wielkiej Wojny – praprzyczyny wszystkich najważniejszych zjawisk naszych czasów. Na polach bitew pojawiły się wtedy mordercze wynalazki i technologie, a w okopach tej wojny dojrzewały idee systemów totalitarnych. W latach 1914-1918 na światową arenę wkroczyły Stany Zjednoczone i Japonia, a po zakończeniu wojny na mapie świata wyrosły nowe państwa, w tym Polska.

Andrzej Chwalba z epickim rozmachem, ale nie stroniąc też od anegdot, opisuje I wojnę światową chronologicznie - od tragicznie zakończonej wizyty cesarskiego bratanka w Sarajewie po 11 listopada 1918 roku. Osobne rozdziały autor poświęca specyfice wojny lądowej, morskiej i powietrznej oraz losom cywilów, w tym kobiet wchodzących z impetem w zdominowaną wcześniej przez mężczyzn historię.

W Polsce nie było od lat tak nowoczesnej, wnikliwej, a przy tym tak elektryzującej książki o I wojnie światowej. Samobójstwo Europy… to coś znacznie więcej niż rozprawa o przyczynach, przebiegu i skutkach Wielkiej Wojny. To rzecz, która przenosi czytelnika w epokę schyłku dawnych obyczajów, pozwala poczuć atmosferę przedwojennego, wielokulturowego Sarajewa i niemal zatańczyć na Trafalgar Square po podpisaniu rozejmu.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wielka Wojna czy pierwsza wojna światowa?   /5

1. Zaczyna się wojna  /11

Arcyksiążę Franciszek Ferdynand w Sarajewie  /11

Wojna Habsburgów z Karadziordziewiciami   /26

Wojna Dwuprzymierza z Trójporozumieniem   /35

Wojna światowa   /43

Czy można było uniknąć wojny?   /45

Cele wojenne. Plany strategiczne   /59

Armie lądowe w 1914 roku   /69

Ostatnie godziny pokoju. Pierwsze dni wojny   /79

2. Wojna na lądzie  /88

Front zachodni: 1914-1915   /88

Belgijskie twierdze. Utworzenie frontu zachodniego   /88

Marna   /99

Lądują Brytyjczycy   /114

Ypres 1914. Ypres 1915   /117

Front wschodni: 1914    /122

Tannengerg    .122

Lwów   /135

Twierdza Kraków   /143

Twierdza Przemyśl   /146

Wojna poza Europą   /148

Japonia - nowy sojusznik aliantów   /148

Wojna w Afryce. Afryka w wojnie   /153

Turcja wkracza do wojny   /164

Dardanele i Gallopoli   /173

Front wschodni: 1915  /183

Gorlice   /183

Warszawa   /190

Front południowy (włoski i bałkański)  /197

Włosi u boku aliantów   /197

Jedenaście razy Isonzo   /201

Trzecia wojna bałkańska   /207

Front zachodni: 1916    /217

Verdun  /217

Somma   /227

Armie frontu zachodniego i wschodniego   /233

Front wschodni: 1916-1918   /242

Czas na Brosiłowa. Łuck   /242

Rewolucja marcowa w Rosji i ofensywa Kiereńskiego  /245

Pokój brzeski   /257

Kampania rumuńska  /265

Front zachodni: 1917   /270

Nivelle w akcji   /270

Ypres III. Passchendaele I   /274

Stany Zjednoczone rozpoczynają wojnę   /282

Front południowy i bliskowschodni   /295

Caporetto    /295

Front bliskowschodni   /300

Front zachodni: 1918   /306

Niemieckie sukcesy. Wiosna 1918 roku   /306

Niemieckie porażki. Jesień 1918 roku   /311

Klęska Bułgarii   /320

Poszukiwanie pokoju i listopadowy finał   /322

Inicjatywy pokojowe   /322

Koniec wojny. 11 listopada 1918   /328

3. Modele wojny lądowej   /335

Wojna manewrowa (ruchowa)  /335

Wojna okopowa   /336

Wojna alpejska   /361

Wojny zimowe   /368

Operacje desantowe   /372

Wojna tajnych służb. "Armie cienia"   /375

Wojna psychologiczna. Propaganda   /390

Broń i wyposażenie  /405

4. Los żołnierza   /428

Ranni. Szpitale   /428

Chorzy. Choroby. Epidemie   /439

Zabici. Cmentarze. Upamiętnianie   /447

Jeńcy   /456

Dezerterzy. Żołnierskie bunty   /460

5. Wojna na morzu   /465

Przed sierpniem 1914 roku   /465

"Bitwa o handel". Wojna w kanale na Morzu Północnym i Atlantyku   /470

Wojna U-Bootów   /472

Strategia wojny nieograniczonej. 1 lutego 1917 roku   /481

Grand Fleet i Hochseeflotte. Bitwa jutlandzka  /486

Wojna korsarzy   /490

Morze Śródziemne. Bałtyk. Morze Czarne  /493

6. Wojna w powietrzu   /499

Lotnictwo rozpoznawcze   /499

Lotnictwo myśliwskie   /502

Lotnictwo bombowe   /509

Sterowce i balony   /517

7. Wojny cywili   /521

Gospodarka wojenna   /521

Pieniądze na wojnę   /526

Siła robocza   /530

Surowce   /537

Okupacje i opór   /543

Zdrowie i choroby   /554

Dobroczynność. Pomoc społeczna   /558

Zniszczenia materialne   /561

Migracje. Ewakuacje   /563

Los kobiet   /565

Strajki, manifestacje, rewolucje   /569

8. Wojna narodów. Narodziny nowej Europy   /581

Czesi i Jugosłowianie  /583

Mittleeuropa: od Polski po Finlandię   /593

Żydzi, Ormianie, Arabowie  /608

Przypadek irlandzki   /616

9. Bilans wojny  /619

Podstawowa bibliografia   /629

Źródła ilustracji    /632

Spis map   /633

Indeks nazwisk  /634