Rytuały, obrzędy, święta. Od czasów słowiańskich po wiek XX

Autor: Leonard J. Pełka

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 256

Okładka: twarda

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Seria: Wierzenia i zwyczaje

Nieprzebrane źródło pasjonującej wiedzy na temat obrzędowości i świąt na ziemiach polskich

Przed wiekami ludzie wierzyli, że żelazo odstrasza istoty duchowe, dlatego na stole wigilijnym nie kładli żadnych żelaznych przedmiotów. Wiosną gromadzili się nad rzeką, by topić zimę-śmierć pod postacią słomianej kukły. Obrzęd ten przetrwał do dziś jako topienie marzanny. Z kolei Zielone Świątki w XV wieku były świętem ostro krytykowanym – jeden z ówczesnych kaznodziejów mocno gorszył się faktem, że stare kobiety i dziewczęta chadzają w te dni nie do kościoła, lecz na tańce. I to nie po to, by wzywać imienia Pana Boga, lecz diabła!

W Rytuałach, obrzędach, świętach Leonard J. Pełka przedstawia najważniejsze polskie zwyczaje rodzinne, kultywowane dorocznie od czasów prasłowiańskich do końca wieku XX. Uwzględnia ich typologię, opisuje rodowody oraz ścieżki przeobrażeń obrzędowości polskiej. Omawia także funkcje społeczne obrzędów i świąt. Z wielką pieczołowitością przedstawia tradycje ludowe, szlacheckie i mieszczańskie, nie zapominając przy tym o współczesnych rytuałach i świętach.

Spis treści:

Rozdział I. Obrzędowość jako zjawisko społeczno-kulturowe   /5

W kręgu kultury obyczajowo-obrzędowej  /8

Kategorie kultury obyczajowo-obrzędowej  /19

Funkcje społeczne obrzędów i świąt   /68

Rozdział II. Rodowody i ścieżki przeobrażeń obrzędowości polskiej  /73

Obrzędowość starosłowiańska i jej tradycje w kulturze polskiej   /75

Wśród ludowych, szlacheckich i mieszczańskich tradycji  /95

Obrzędowość życia rodzinnego  /161

Dwa modele rodzimej obrzędowości polskiej i uwarunkowania ich przeobrażeń  /177

Rozdział III. Święta i rytuały polskie do końca XX wieku  /181

Ogólnonarodowa obrzędowość doroczna  /192

Regionalna obrzędowość doroczna   /220

Obrzędy i święta pracownicze   /231

Obrzędy i święta szkolne (dziecięce i młodzieżowe)  /237

Obrzędowość obywatelska  /244