- Kategorie
-
Rozwód w świetle akt Sądu Okręgowego w Krakowie w latach 1918 - 1945. Studium historyczno-prawne
Wysyłka w ciągu | 24 godziny |
Cena przesyłki | 11 |
Dostępność | Mała ilość 1 szt. |
Kod kreskowy | |
ISBN | 978-83-7638-019-3 |
EAN | 9788376380193 |
Zostaw telefon |
Autor: Zdzisław Zarzycki
Rok wydania: 2010
Liczba stron: 758
Okładka: twarda
Format: 16,5 x 24,5 cm
Okładka posiada nieznaczne zarysowania
Książka autorstwa dr. Zdzisława Zarzyckiego jest monografią o rozwodach w Polsce w latach 1918-1945 ze szczególnym uwzględnieniem praktyki orzeczniczej z terenu Sądu Okręgowego w Krakowie. Książka w przeważającej mierze ma charakter interdyscyplinarny, obejmuje historię prawa małżeńskiego (rozwodowego) i prawa procesowego w tym zakresie oraz prawo wewnętrzne (kościelne) ważniejszych Kościołów i związków wyznaniowych określające dopuszczalność rozwiązania związku małżeńskiego. Ponadto opisano w niej mozaikę wszystkich pięciu systemów prawa małżeńskiego osobowego, które obowiązywały na terenie Polski aż do ujednolicenia tego prawa w 1946 r. Na terenie Małopolski obowiązywała mocno przestarzała, mieszana (świecko-wyznaniowa) forma zawarcia małżeństwa regulowana przez ABGBz 1811 r., zmodyfikowana w okresie późniejszym (1868-1870). W zakresie dopuszczalności rozwodów obowiązywały przejęte przez prawo państwowe (upaństwowione) normy religijne, co oznacza, że rozwód był możliwy tylko w przypadku tych małżonków, których prawo kościelne (wyznaniowe) pozwalało na to. W praktyce małopolskiej rozwodzili się w ten sposób tzw. bezwyznaniowcy, ewangelicy i wyznawcy judaizmu; nie mogli się rozwodzić katolicy, którym pozostawało unieważnienie małżeństwa z przyczyn kodeksowych lub separacja od stołu i łoża. Książka obejmuje także orzecznictwo polskich sądów okupacyjnych w Krakowie w latach 1939-1945 i z początków kształtowania się Polski Ludowej.
Spis treści:
Wstęp /13
1. Cel. metoda i zakres pracy /13
2. Literatura i źródła /21
2.1. Literatura /21
2.2. Źródła /23
3. Układ pracy /26
Rozdział I. Rozwód małżeństwa zawartego w formie wyznaniowej i świeckiej /29
1. Wstęp /29
2. Zawarcie małżeństwa i rozwód w Polsce do 1918 r. /34
2.1. Polska przedrozbiorowa /34
2.2. Księstwo Warszawskie /37
2.3. Królestwo Polskie /38
2.4. Rzeczpospolita Krakowska /41
3. Poglądy społeczno-prawne na temat małżeństwa i rozwodu w II Rzeczypospolitej /42
4. Ogólnokrajowe prawodawstwo o małżeństwie i rozwodzie w II Rzeczypospolitej /444
4.1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 17 marca 1921 r. i z 23 kwietnia 1935 r. /44
4.2. Źródła prawa międzynarodowego /45
4.2.1. Konwencje haskie /45
4.2.2. Konkordat polski z 10 lutego 1925 r. /46
4.2.3. Inne umowy bilateralne /47
4.3. Międzydzielnicowe i międzynarodowe prawo prywatne /48
4.3.1. Prawo prywatne międzydzielnicowe /49
4.3.2. Prawo prywatne międzynarodowe /50
5. Rozwód na terenie byłego zaboru rosyjskiego /52
5.1. Dawne Królestwo Polskie /52
5.1.1. Małżeństwo i dopuszczalność rozwodów /52
5.1.2. Niedopuszczalność rozwodu dla katolików /55
5.1.3. Rozwód małżeństwa prawosławnego /56
5.1.4. Rozwód małżeństwa protestanckiego /59
5.1.5. Rozwód małżeństwa żydowskiego /64
5.1.6. Rozwód małżeństwa muzułmańskiego /66
5.1.7. Rozwód wśród innych wyznań /67
5.1.8. Rozwód małżeństwa cywilnego /68
5.1.9. Jurysdykcja w sprawach małżeńskich /69
5.2. Kresy Wschodnie /72
5.2.1. Rozwód małżeństwa prawosławnego /75
5.2.2. Rozwód małżeństwa ewangelicko-reformowanego /76
5.2.3. Rozwód małżeństwa muzułmańskiego /79
5.2.4. Rozwód wśród innych wyznań /79
5.3. Skutki rozwodu /81
5.4. Praktyka rozwodowa i nadużycie jurysdykcji /82
5.5. Ocena praktyki orzeczniczej sądów konsystorskich /86
6. Rozwód na terenie byłego zaboru pruskiego /88
6.1. Przyczyny rozwodowe /91
6.2. Jurysdykcja w sprawach rozwodowych /92
6.3. Postępowanie w sprawach rozwodowych /93
6.4. Skutki orzeczenia rozwodu /96
6.5. Rozwód małopolskich małżonków według BGB /97
7. Rozwód na terenie Spisza i Orawy /98
7.1. Rozwód według prawa węgierskiego z 1894 r. /100
7.2. Postępowanie rozwodowe /102
7.3. Skutki rozwodu /103
8. Zawarcie małżeństwa i rozwód obywateli polskich w latach 1939-1945 /105
8.1. Na terenie Generalnego Gubernatorstwa /105
8.2. Na terenie Trzeciej Rzeszy Niemieckiej i ZSRR /107
9. Reforma prawa małżeńskiego osobowego w 1945 r. /108
9.1. Rozwiązywalność małżeństwa /109
9.2. Pozytywne i negatywne przyczyny rozwodu /110
9.3. Jurysdykcja w sprawach rozwodowych /111
9.4. Skutki rozwodu /112
10. Podsumowanie /113
Rozdział 2. Rozwód małżeństwa zawartego w formie mieszanej (świecko-wyznaniowej) w austriackim prawie cywilnym (ABGB) /117
1. Podstawy materialno-prawne rozwodu /117
1.1. Sytuacja przed 1812 r. /117
1.2. Austriacki powszechny kodeks cywilny (ABGB) z 1811 r. /118
1.2.1. Zmiany prawa małżeńskiego w Austrii w XIX w. /120
1.3. Prawo rozwodowe w Małopolsce w latach 1918-1945 /126
1.3.1. Zawarcie małżeństwa /126
1.3.2. Rozwiązywalność małżeństwa /133
1.3.3. Wpływ zmiany wyznania na prawo żądania rozwodu /137
1.3.4. Przyczyny rozwodowe /138
1.3.5. Sposoby wszczęcia postępowania rozwodowego /141
1.3.6. Rozwód małżeństwa żydowskiego /143
1.4. Skutki prawne rozwodu /149
1.5. Tymczasowa separacja w procesie rozwodowym /151
2. Przepisy o postępowaniu rozwodowym /152
2.1. Austriackie przepisy procesowe /153
2.2. Polskie przepisy procesowe /154
2.2.1. W polskim sądownictwie okupacyjnym w latach 1939-1945 /158
2.2.2. W polskim sądownictwie powojennym w 1945 r. /160
3. Podsumowanie /162
Rozdział 3. Małżeństwo i rozwód w prawie wewnętrznym Kościołów i innych związków wyznaniowych /165
1. Małżeństwo i rozwód w Kościele katolickim /165
1.1. Pojęcie małżeństwa /165
1.2. Pochodzenie małżeństwa /167
1.3. Istota małżeństwa /168
1.3.1. Jedność małżeństwa /168
1.3.2. Nierozerwalność małżeństwa /169
1.3.2.1. W świetle Pisma Świętego /169
1.3.2.2. W okresie średniowiecza /171
1.3.2.3. W czasach nowożytnych /173
1.4. Stanowisko Kościoła katolickiego wobec ślubów cywilnych i rozwodów /176
2. Małżeństwo i rozwód w prawie i nauce wyznań niekatolickich /185
2.1. Kościoły prawosławne /185
2.2. Kościoły protestanckie /186
2.3. Religia mojżeszowa /187
2.3.1. List rozwodowy /189
2.4. Inne wyznania prawnie uznane w II Rzeczypospolitej /192
3. Podsumowanie /193
Rozdział 4. Akta rozwodowe na tle innych cywilnych /195
1. Wstęp /195
2. Akta spraw małżeńskich niemajątkowych na tle innych cywilnych /196
3. Akta spraw rozwodowych /202
3.1. Stopień zachowalności akt rozwodowych /203
3.2. Obszerność akt rozwodowych /216
4. Sprawy rozwodowe na tle innych małżeńskich niemajątkowych /219
4.1. Sprawy rozwodowe a unieważnienie małżeństwa /221
4.2. Sprawy rozwodowe a separacje prawne małżeństwa /222
5. Repertoria sądowe /222
5.1. Problem wiarygodności treści wpisów w repertoriach sądowych /226
6. Archiwizacja akt sądowych (rozwodowych) /230
7. Podsumowanie /232
Rozdział 5. Sąd rozwodowy i osoby urzędowe /235
1. Wstęp /235
2. Sąd rozwodowy /239
2.1. Sąd Okręgowy w Krakowie /240
2.2. Sąd Apelacyjny w Krakowie /244
2.3. Sąd Najwyższy w Warszawie /246
2.4. Okupacyjne sądownictwo polskie w latach 1939-1945 /249
3. Protokolanci i pracownicy sekretariatu /252
4. Pełnomocnicy procesowi /254
5. Obrońca węzła małżeńskiego /265
6. Kurator absentis pozwanego /276
7. Prokurator /286
8. Podsumowanie /287
Rozdział 6. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji /291
1. Właściwość sądów powszechnych w sprawach rozwodowych /291
1.1. Właściwość rzeczowa /291
1.2. Właściwość miejscowa /292
1.2.1. Właściwość miejscowa posiłkowa /297
2. Wszczęcie procesu rozwodowego i dalsze czynności /300
2.1. Wytoczenie powództwa rozwodowego /300
2.1.1. Problem wielokrotnego wszczynania procesów rozwodowych /303
2.1.2. Alternatywne powództwa i żądania połączone z pozwem rozwodowym /309
2.2. Pozew rozwodowy /310
2.2.1. Sprawy techniczne pozwu /310
2.2.1.1. Obszerność pozwu rozwodowego /310
2.2.1.2. Odpisy pozwu rozwodowego /311
2.2.1.3. Załączniki do pozwu rozwodowego /312
2.2.1.4. Problem określenia wartości przedmiotu sporu i wysokości wpisu tymczasowego /312
2.2.1.5. Inne sprawy techniczne /315
2.2.2. Budowa i treść pozwu /316
2.2.2.1. Treści obligatoryjne /317
2.2.2.2. Treść roszczenia (żądania) rozwodowego /318
2.2.2.3. Uzasadnienie pozwu rozwodowego /320
2.2.2.4. Treści fakultatywne pozwu rozwodowego /323
2.2.3. Budowa pozwu rozwodowego małżeństwa żydowskiego (§135 ABGB) /331
2.2.4. Budowa zgodnego wniosku rozwodowego /333
2.3. Roszczenia różnorodzajowe dochodzone w pozwie rozwodowym /335
3. Wstępne czynności sądowe /339
3.1. Dekretacja pozwu rozwodowego /341
3.2. Zwrot pozwu /344
3.3. Działania stron i innych uczestników sporu /345
3.3.1. Pismo przygotowawcze /348
3.3.2. Inne pisma procesowe /349
3.3.2.1. Odpowiedź na pozew /349
3.3.2.2. Wzajemny pozew rozwodowy /353
3.4. Doręczenia pism /356
3.5. Posiedzenia sądowe /357
3.5.1. Odroczenie rozprawy /358
3.5.2. Zawieszenie postępowania /360
3.5.3. Podjęcie zawieszonego postępowania /363
3.5.4. Umorzenie zawieszonego postępowania rozwodowego /364
3.6. Przygotowanie rozprawy /367
3.6.1. Ferie sądowe /369
3.7. Przekształcenia podmiotowe i przedmiotowe /370
3.7.1. Zmiana treści żądania pozwu /370
3.7.2. Cofnięcie pozwu /374
4. Przebieg rozprawy /377
4.1. Rozpoczęcie rozprawy /378
4.2. Wyjaśnienie stanowiska stron i próba ich pojednania /379
4.3. Postępowanie dowodowe /382
4.3.1. Dowody rzeczowe /383
4.3.2. Dowody osobowe /388
4.3.2.1. Przesłuchanie świadków /388
4.3.2.2. Przesłuchanie stron /391
4.3.2.3. Przysięga religijna /394
4.3.3. Opinie, zaświadczenia i badania lekarskie /397
4.3.4. Inne dowody /399
4.4. Zasady gromadzenia i oceny materiału procesowego /400
4.5. Protokół rozprawy /404
4.6. Zamknięcie rozprawy /405
5. Wydanie wyroku /407
5.1. Zasady orzekania /407
5.2. Narada i zdanie odrębne /408
5.3. Forma i treść sentencji wyroku /409
5.4. Ogłoszenie wyroku /410
5.5. Wyrok rozwodowy /411
5.5.1. Wyrok na list rozwodowy /414
5.5.2. Wyrok w postępowaniu wszczętym na zgodny wniosek stron /417
5.6. Uzasadnienie wyroku rozwodowego /420
5.7. Wyrok oddalający /427
5.8. Odrzucenie pozwu /431
6. Czynności po wydaniu wyroku /434
6.1. Doręczenie wyroku z uzasadnieniem /434
6.2. Inne czynności /435
7. Czas trwania procesu /436
8. Podsumowanie /438
Rozdział 7. Postępowanie apelacyjne /441
1. Wstęp /441
2. Dopuszczalność apelacji /442
3. Budowa skargi apelacyjnej /444
4. Interes prawny we wnoszeniu środka odwoławczego /445
4.1. Apelacja /445
4.2. Odpowiedź na apelację /459
5. Postępowanie sądowe /466
5.1. Czynności wstępne /466
5.2. Rozprawa apelacyjna /469
5.3. Rozpoznanie sprawy na skutek apelacji /474
5.4. Orzeczenia Sądu Apelacyjnego /476
5.4.1. Wyrok zatwierdzający /479
5.4.2. Wyrok uchylający do ponownego rozpoznania /482
5.4.3. Wyrok reformatoryjny i postanowienie uchylające /483
5.5. Uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego /485
6. Wnioski stron po zakończeniu procesu apelacyjnego /486
7. Czas trwania procesu /489
8. Podsumowanie /491
Rozdział 8. Postępowanie rewizyjnej (i kasacyjne) /495
1. Wstęp /495
2. Dopuszczalność rewizji (i kasacji) /496
3. Budowa skargi rewizyjnej (i kasacyjnej) /496
4. Rewizja (i kasacja) w sprawach rozwodowych /499
4.1. Odpowiedź na rewizję (i kasację) /503
5. Postępowanie sądowe /505
5.1. Czynności przygotowawcze /506
5.2. Rozprawa rewizyjna (i kasacyjna) /507
6. Orzeczenia Sądu Najwyższego /508
7. Czas trwania procesu /512
8. Podsumowanie /514
Rozdział 9. Koszty procesowe /517
1. Wstęp /517
2. Koszty sądowe /519
2.1. Pojęcie kosztów sądowych /519
2.2. Obowiązek ponoszenia kosztów sądowych /520
2.3. Zwolnienie od ponoszenia koszów sądowych /521
2.4. Sposób uiszczania kosztów sądowych /522
2.5. Opłaty sądowe /523
2.5.1. Wpis stosunkowy i stały /524
2.5.1.1. Zwrot wpisu /525
2.5.2. Opłaty stałe od podań i załączników /526
2.5.3. Opłata kancelaryjna /526
2.5.4. Opłata za doręczenie /527
2.6. Koszty postępowania /527
2.6.1. Wynagrodzenie osób urzędowych w procesie /528
2.6.1.1. Biegli /528
2.6.1.2. Obrońca węzła małżeńskiego /528
2.6.1.3. Kurator absentis pozwanego /530
2.6.2. Koszt ogłoszeń w pismach /532
2.7. Prawo ubogich /533
2.7.1. Prawo ubogich w sprawach rozwodowych w latach 1918-1945 /539
3. Koszty zastępstwa procesowego /550
3.1. Wynagrodzenie adwokata /551
3.2. Spis kosztów postępowania /553
4. Orzeczenia sądowe o kosztach procesu rozwodowego /555
5. Egzekucja kosztów /566
5.1. Umorzenie kosztów sądowych /569
6. Podsumowanie /569
Rozdział 10. Ogólna charakterystyka rozwodzącej się populacji i przyczyn rozwodu /573
1. Cechy demograficzne i społeczne rozwodzących się małżonków (przykłady) /573
1.1. Płeć małżonka wszczynającego proces rozwodowy /573
1.2. Wiek małżonków /576
1.3. Czas trwania małżeństwa /582
1.4. Miejsce zamieszkania /586
1.5. Wykształcenie i zawód /590
1.6. Wyznanie /592
1.7. Miejsce i forma zawarcia małżeństwa /601
1.8. Okres narzeczeński /606
1.9. Ponowne małżeństwa stron /611
1.10. Dzietność małżonków /613
2. Źródła konfliktów małżeńskich (przykłady) /615
2.1. Konflikty wynikające z cech osobowych małżonków /630
2.1.1. Niezgodność charakterów /630
2.1.2. Alkoholizm i narkomania /634
2.1.3. Niegospodarność i lekkomyślność /635
2.1.4. Nieudane pożycie małżeńskie /637
2.1.5. Skłonności konfliktowe /642
2.1.6. Nieuzasadniona zazdrość /646
2.1.7. Zatargi majątkowe /647
2.2. Konflikty wynikające z obiektywnej sytuacji rodziny /648
2.2.1. Choroba współmałżonka /648
2.2.2. Różnice w poglądach politycznych i społecznych /650
2.2.3. Różnice religijne i narodowościowe (rasowe) /652
2.2.4. Szkodliwy wpływ osób trzecich /664
2.2.5. Zbyt wczesne zawarcie małżeństwa /665
2.2.6. Znaczna różnica wieku między małżonkami /666
2.2.7. Rozłąka małżonków /667
3. Przyczyny rozwodu /669
3.1. Cudzołóstwo /670
3.2. Złośliwe opuszczenie małżonka /60
3.3. Nieprzezwyciężony wstręt /689
3.4. Znęcanie się psychiczne i fizyczne nad małżonkiem /692
3.4.1. Groźby pozbawienia życia i zdrowia /692
3.4.2. Ciężkie i kilkakrotne uszkodzenie ciała /693
3.5. Skazanie małżonka na długoletnią karę pozbawienia wolności /695
3.6. Przyczyny rozwodowe w orzecznictwie SO w Krakowie /695
4. Wina rozwodu /696
5. Podsumowanie /698
Zakończenie /705
Wykaz map, tabel i wykresów (w układzie chronologicznym) /719
Wykaz ważniejszych skrótów /723
Wykaz źródeł i literatury /727
Urzędowe i nieurzędowe zbiory prawa i projektów /727
Encyklopedie, mapy, słowniki i inne /728
Monografie, rozprawy, komentarze, artykuły i inne /729
Zbiory orzecznictwa /748
Źródła i dokumenty kościelne i wyznaniowe /748
- Chrześcijańskie /748
- Niechrześcijańskie /749
Summary /751