Rozróżnieni w wierze równi wobec prawa? Okoliczności uchwalenia konfederacji warszawskiej 1573 r. ...

Redakcja naukowa tomu: Zbigniew Hundert, Paweł Tyszka

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 286

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Studia i Materiały tom 15

Książka składa się z dziesięciu artykułów podzielonych na trzy bloki tematyczne. Pierwszy przybliża kulisy zwołania sejmu konwokacyjnego 1573 r. i ówczesny układ sił politycznych [...] , a także prawną analizę samego aktu konfederacji - kogo tak naprawdę dotyczył [...] oraz jak do niego ustosunkowano się w prawodawstwie litewskim zawartym w III Statucie [...]. Drugi blok poświęcono zagadnieniu faktycznego funkcjonowania konfederacji, począwszy od analizy czasów panowania dwóch pierwszych Wazów, kiedy szlachta różnowiercza stanowiła jeszcze poważną siłę w państwie [...], a skończywszy na przekrojowych studiach dotyczących miejsca dla konfederacji (i idei tolerancji) w systemi polityczno-społecznym Prus Królewskich XVI-XVIII w. [...] oraz Cerkwi unickiej XVII-XVIII w. [...]. Ostatni blok tematyczny odnosi się do szeroko rozumianego stosunku do konfederacji, a otwiera go tekst poświęcony głównym szermierzom kontrreformacji - i przez to agresywnie nastawionym do szlachty niekatolickiej- czyli zakonowi jezuitów [...]. Dwa ostatnie teksty omawiają stosunek szlachty z dwóch różnych regionów - wielokulturowego i zróżnicowanego religijnie Podlasia oraz w miarę jednolitego etnicznie i w zasadzie monoreligijnego województwa łęczyckiego - do spraw wyznaniowych i ogólnie kościelnych [...].

(fragment Wprowadzenia)

Spis treści:

Wprowadzenie /7

I. Konfederacja warszawska 1573 r. - uchwalenie i miejsce w systemie prawnym

Ewa Dubas-Urwanowicz - Układ sił politycznych na sejmie konwokacyjnym 1573 r. a sprawa akceptacji konfederacji warszawskiej /13

Abstract /30

Wacław Uruszczak - Konfederacja warszawska 1573 r. - karta wolności religijnej w dawnej Rzeczypospolitej  /31

Abstract /53

Andrzej Zakrzewski - Konfederacja warszawska a III Statut litewski  /55

Abstract  /68

II. Konfederacja warszawska w praktyce 

Urszula Augustyniak - Konfederacja warszawska za panowania Zygmunta III /71

Abstract  /92

Tomasz Kempa - Konfederacja warszawska za panowania tolerancyjnego monarchy Władysława IV  /93

Abstract  /134

Sławomir Kościelak - Komu i kiedy w Prusach Królewskich była potrzebna konfederacja warszawska?  /135

Abstract  /162

Dorota Wereda - Idea tolerancji a praktyka relacji międzywyznaniowych na przykładzie społeczności unickiej i jej hierarchii w Rzeczypospolitej w XVII-XVIII w.  /163

Abstract /177

III. Stosunek do konfederacji warszawskiej - różne perspektywy 

Radosław Lolo - Jezuici polscy o konfederacji warszawskiej /181

Abstract /202

Emil Kalinowski - Szlachta podlaska wobec konfederacji warszawskiej 1573-1632  /203

Abstract /230

Zbigniew Hundert - Dziedzictwo konfederacji warszawskiej za panowania króla Michała (1669-1673). Przykład sejmiku województwa łęczyckiego /231

Abstract /254

Wykaz skrótów /256

Bibliografia /258

Indeks osób /275

Spis ilustracji /283