Rocznik Białostocki, Tom I

Praca zbiorowa

Rok wydania: 1961

Liczba stron: 424

Okładka: miękka

Format: 17,00  cm x 24,00 cm

Uwagi - książka używana, w środku adnotacje ołówkiem, okładka z lekkimi zabrudzeniami, grzbiet książki z przetarciami, brzegi stron pożółknięte, książka jest rozklejona między okładką a stroną przedtytułową

Pomysłodawcą i inicjatorem powstania Rocznika Białostockiego był dr Jerzy Antoniewicz, archeolog, który od 1959 roku związał się z białostocczyzną. Był on głównym organizatorem i kierownikiem naukowym Kompleksowej Ekspedycji Jaćwieskiej, która była nowatorskim i jednym z najdonioślejszych zamierzeń naukowych skupiających badaczy różnych dyscyplin. Jej efekty wykraczały daleko po za granice regionu.

To właśnie na potrzeby Ekspedycji w oparciu o Muzeum Okręgowe w Białymstoku (dzisiejsze Muzeum Podlaskie) i Białostockie Towarzystwo Naukowe, od 1961 roku rozpoczęto wydawanie Rocznika. Jego redaktorem został prof. Tadeusz Dzierżykray – Rogalski. Dr J. Antoniewicz w latach 1961 – 1966 pełnił funkcję jego zastępcy. Pierwszy tom Rocznika zadedykowany został wybitnemu archeologowi, profesorowi Włodzimierzowi Antoniewiczowi. Wydany w tym samym roku tom II dedykowano z kolei wybitnemu slawiście profesorowi Knutowi Olofowi Falkowi.

Pierwsze tomy rocznika od początku ugruntowały wysoką pozycję wydawnictwa wśród podobnych inicjatyw naukowych. Działo się to za sprawą publikowania w nich podstawowych, aktualnych i dziś rozpraw i artykułów z zakresu archeologii, historii, etnografii i historii sztuki. Nad poziomem naukowym serii czuwała rada naukowa, w której zasiadali miedzy innymi profesorowie – Aleksander Gieysztor, Stanisław Herbst, Stanisław Lorentz i Henryk Łowmiański.

Od VIII tomu wydanego w 1968 roku redaktorem Rocznika był dr Jan Jaskanis. Do XIII tomu Rocznik ukazywał się regularnie. Pierwsza przerwa nastąpiła w latach 1976 – 1981. Po niej, w ciągu jednego roku, ukazały się tomy XIV i XV, po czym przez następne 10 lat Rocznik nie był wydawany. W latach 1991-1993 udało się, nadal pod redakcją dr J. Jaskanisa, wydać kolejne, jak się okazało ostatnie, trzy tomy. W następnych latach mimo pojawiających się inicjatyw i wielu głosów płynących z białostockiego środowiska naukowego Rocznik nie ukazywał się. Różne tego były przyczyny. Jedną z nich była nieunikniona zmiana pokoleniowa. Środowisko badaczy związanych z Kompleksową Ekspedycją Jaćwieską powoli wykruszało się. Nie pojawiła się też żadna nowa, tak inspirująca jak Ekspedycja idea, która mogła być kolejnym zaczynem wydawniczym. Jednocześnie powstawały inne lokalne serie wydawnicze. Samo Muzeum rozpoczęło wydawanie Zeszytów Archeologicznych (dotychczas ukazało się 7 tomów) i od 3 lat wydaje Ikonosferę. Nie zastępują one jednak takiego wydawnictwa, jakim był Rocznik.

(opis wydawcy)

Spis treści:

I. Rozprawy i studia

A. Kamiński. Wizna na tle pogranicza polsko-rusko-jaćwieńskiego  /9

St. Aleksandrowicz. Miasteczka Białorusi i Litwy jako ośrodki handlu w XVI i I połowie XVII wieku   /63

II. Materiały

J. Jaskanis. Wyniki badań przeprowadzonych na cmentarzysku kurhanowym w miejscowości Osowa pow. Suwałki w latach 1958-1959  /131

Wł. Ziemlińska-Odojowa. Badania wykopaliskowe w 1959 r. na cmentarzysku kurhanowym w miejsc. Żywa Woda, pow. Suwałki   /193

J. Wiśniewski. Domniemane ślady osad jaćwieskich w puszczach pojaćwieckich   /223

J. Patla. Z zagadnień walki o polskość w XIX wieku na Mazurach wschodnich   /233

A. Rosińska-Derwojed. Z twórczości malarza białostockiego Michała Kuleszy   /255

St. Chmielewski. Pochodzenie współczesnej sochy żelaznej na Podlasiu   /273

III. Miscellanea

T. Dzierżykraj-Rogalski i J. Jaskanis. Grób szkieletowy dziecka z późnego okresu rzymskiego, odkryty w 1959 r. w Białowieży, pow. Hajnówka  /283

 T. Dzierżykraj-Rogalski i J. Jaskanis.Wstępne badania przeprowadzone w 1959 roku na cmentarzysku w miejscowości Jatwieź, pow. Mońki   /293

J. Antoniewicz. Krystyn Lach Szyrma, wskrzesiciel "wieści gminnej" i rejestrator starożytności spod Ełku   /299

IV. Polemiki i dyskusje 

J. Wiśniewski. Kilka uwag o osadnictwie południowych puszcz pojaćwieskich od XV wieku do XVII w.   /305

K.O. Falk. Kilka uwag w sprawie osadnictwa południowych puszcz pojaćwieskich od XV w. do XVII w.  /311

V. Literatura

Przegląd krytyczny prac archeologicznych, historycznych i językoznawczych dotyczących Podlasia, Prus i Białorusi   /317

VI. Kronika

D. Jaskanis. Konferencja organizacyjna Kompleksowej Ekspedycji Jaćwieskiej   /371

Z. Sokołowska. Działalność Muzeum w Białymstokuw latach 1949-1959   /375

Wł. Kochanowski. Konserwacja zabytków sztuki woj. białostockiego w latach 1949-1959   /387

Skorowidz nazw osobowych   /403

Skorowidz nazw geograficznych   /411