Rawenna. Stolica imperium, tygiel Europy

Autorka: Judith Herrin

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 621

Okładka: twarda z obwolutą

Format: 15,5 cm x 23,00 cm

W 402 r., gdy barbarzyńskie plemiona wtargnęły przez Alpy do Italii i zagroziły cesarskiemu dworowi w Mediolanie, młody Honoriusz podjął doniosłą decyzję o przeniesieniu stolicy do małego, łatwego do obrony miasta u ujścia Padu. Odtąd aż do 751 r. Rawenna była stolicą najpierw zachodniego cesarstwa rzymskiego, potem ogromnego królestwa Gota Teoderyka, a w końcu centrum bizantyńskiej władzy w Italii.

Judith Herrin pasjonująco opisuje, jak uczeni, prawnicy, medycy, rzemieślnicy, kosmologowie i duchowni ściągali do Rawenny, czyniąc z niej kulturalny i polityczny ośrodek promieniujący na całą północną Italię i Adriatyk. Śledząc życiorysy władców, kronikarzy i zwykłych ludzi, badaczka wyjaśnia, w jaki sposób miasto stało się miejscem spotkania kultur: greckiej, łacińskiej, chrześcijańskiej oraz barbarzyńskiej, i łącznikiem między Wschodem a Zachodem. Niniejsza książka prezentuje nowe spojrzenie na zmierzch Rzymu, najazdy Gotów i Longobardów, pojawienie się islamu i niszczące podziały w łonie chrześcijaństwa. Autorka przekonuje, że okres od V do VIII wieku nie powinien być postrzegany jako schyłkowy okres starożytności, lecz raczej, dzięki Bizancjum, jako czas wielkiej kreatywności — epoka „wczesnego chrześcijaństwa”. Były to stulecia, w których kształtowała się Europa.

Pałace Rawenny legły w gruzach, kościoły jednak przetrwały. W ich wnętrzach rywalizacja między katolickimi Rzymianami i wyznającymi arianizm Gotami zaowocowała niemającym sobie równych nagromadzeniem spektakularnych mozaik, z których wiele do dziś budzi zachwyt odwiedzających. Bogato zilustrowana specjalnie wykonanymi fotografiami, czerpiąca z najnowszych archeologicznych i dokumentarnych odkryć, Rawenna: Stolica imperium, tygiel Europy przywraca do życia wczesne średniowiecze poprzez dzieje tego olśniewającego miasta.

Spis treści:

Spis ilustracji /13

Uwaga na temat nazw własnych /17

Mapy /18

Siły rywalizujące w Rawennie /23

Wprowadzenie /29

I. Rawenna zostaje stolicą cesarstwa Zachodu /39

Część pierwsza 390-450

Galla Placydia /53

2. Galla Placydia, córka Teodozjusza /55

3. Honoriusz (395-423) i rozbudowa Rawenny /63

4. Galla Placydia za zachodnim dworze /73

5. Galla Placydia, budownicza i cesarzowa matka /87

Część druga 450-493

Wzrost znaczenia biskupów /103

6. Walentynian III i biskup Neon /105

7. Sydoniusz Apolinary w Rawennie /115

8. Romulus Augustus i król Odoaker /120

Część trzecia 493-540

Teoderyk, ariański król Rawenny /131

9. Ostrogot Teoderyk /133

10. Królestwo Teoderyka /145

11. Dyplomacja Teoderyka /161

12. Teoderyk prawodawca /170

13. Amalasunta i spuścizna Teoderyka /183

Część czwarta 450-570

Justynian I i jego kampanie w Afryce Północnej oraz Italii /195

14. Bezlizariusz zdobywa Rawennę /197

15. San Vitae, symbol wczesnego chrześcijaństwa /207

16. Narses i sankcja pragmatyczna /222

17. Arcybiskup Agnellus i przejęcie kościołów ariańskich /241

Część piąta 568-643

Król Albion i podbój longobardzki /253

19. Najazd Albiona /255

20. Egzarchat Rawenny  /267

21. Grzegorz Wielki i kontrola nad Rawenną /277

22. Izaak, egzarcha z Armenii /284

23. Doktor Agnellus /293

Część szósta 610-700

Ekspansja islamu /299

24. Podboje arabskie /301

25. Konstans II na Sycylii /311

26. Szósty sobór powszechny /324

27. Anonimowy Kosmograf z Rawenny /333

Część siódma 685-725

Dwa panowania Justyniana II  /343

28. Sobór in Trullo  /345

29. Bohaterski arcybiskup Damian /356

30. Burzliwy żywot arcybiskupa Feliksa /365

Część ósma 700-769

Rawenna wraca na margines /375

31. Leon III i pokonanie Arabów /377

32. Początki ikonoklazmu /387

33. Papież Zachariasz i zajęcie Rawenny przez Longobardów /397

34. Arcybiskup Sergiusz przejmuje kontrolę  /404

Część dziewiąta 756-813

Karol Wielki i Rawenna /413

35. Długie rządy króla Dezyderiusza /415

36. Karol w Italii, 774-787  /426

37. Karol żąda kamieni Rawenny /438

Zakończenie: olśniewające dziedzictwo Rawenny  /451

Przypisy /465

Indeks /571

Podziękowania /619