Radziwiłłowie. Książęta z cesarza łaski. Linia berlińsko-antonińska, tom I

Autor: Dariusz J. Peśla

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 664

Okładka: twarda

Format: 16,00 cm x 23,5 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami

O Radziwiłłach, jednym z najpotężniejszych rodów Rzeczpospolitej, mówiono, że wszystko, co świat dać może, było w ich ręku: tytuły, władza, bogactwo, słowem wszystko to, o czym zwykli ludzie mogli tylko marzyć. Nie było też drugiego takiego rodu, mogącego szczycić się tyloma wybitnymi postaciami, które miały tak duży wpływ na dzieje Polski.

Wiele z przedstawionych w książce faktów jest mało bądź wcale nie znanych. Inne wymagały uzupełnienia lub sprostowania z powodu powielanych przez stulecia błędnych przekonań, m.in. łączących adopcję w Horodle w 1413 roku, pierwszego historycznego przodka Radziwiłłów, Krystyna Ościka z Kiernowa, z Prymasem Polski, Mikołajem Trąbą. Ustalona przez autora genealogia rodziny arcybiskupa, sięgająca początków XIV w., również wskazuje na możliwość adopcji Ościka przez jednego z jego przyrodnich braci, Jakuba lub Piotra Jordanów, związanych z Małopolską.

Książka ukazuje dzieje Radziwiłłów, począwszy od budowy jedności rodu i tworzenia ordynacji w Nieświeżu, Ołyce i Klecku, a zakończywszy na pierwszych "wielkopolskich" Radziwiłłach związanych z Przygodzicami i Ostrowem. Wśród nich był m.in. Jan Mikołaj Radziwiłł, ożeniony w 1704 roku z Dorotą Henryką Przebendowską, córką podskarbiego wielkiego koronnego, Jana Jerzego Przebendowskiego - właściciela dóbr przygodzickich i Ostrowa, które w 1755 przeszły na własność ich syna, Marcina Mikołaja Radziwiłła. Po nim w 1771 roku przejął je z kolei jego syn, marszałek sejmu rozbiorowego w 1772 roku, Michał Hieronim Radziwiłł, a następnie, w 1796 jego syn, Antoni Henryk - namiestnik Wielkopolski od 1815 roku, który zapoczątkował nieformalną linię "berlińsko-antonińską".

Spis treści:

Rozdział I

Tajemnice adopcji horodelskiej Radziwiłłów  /21

Czarne trąby bojara Ościka  /30

Prymas Mikołaj z Sandomierza  /55

Małopolscy Jordanowie herbu Trąby  /66

Rozdział II

Dom Radziwiłłów - najpierwszy na Litwie  /79

Starożytna familia Radziwiłłów   /91

Bojar Ościk z Kiernowa  /98

Kiernowskie latyfyndium Ościka  /114

Ościkowicze - synowie bojara Ościka  /119

Linie ordynackie Radziwiłłów   /130

Linia na Nieświeżu i Ołyce  /135

Linia na Klecku  /150

Rozdział III

Pierwsi "wielkopolscy" Radziwiłłowie  /159

Jan Mikołaj Radziwiłł (1681-1729) - szalony zięć Przebendowskiego  /165

Kłopotliwe dziedzictwo Jana Mikołaja  /181

Tytuł Radziwiłła za milion Przebendowskiej  /199

Dorota idzie do marszałka Bielińskiego   /225

Marcin Mikołaj Radzwiiłł (1705-1781) - "Drakula" z Czarnawczyc  /247

Marcin pięknie idzie w górę  /254

Serio postanowił zostać Żydem  /264

Cudem uniknął stryczka  /273

Affektowi mnie polecam - Marta Radziwiłłowa   /289

Józef Mikołaj Radziwiłł ( 1736-1813) - zwany "garbatym"  /298

Konfederat mimo woli  /309

W Radziwiłłmontach "bawili" się kieliszkiem  /321

Rozdział IV

Michał Hieronim Radziwiłł (1744-1831) - Pucio, Mucio, czyli w ostatnim sposobie Samolub  /341

Syn obłąkanego ojca  /349

Marszałek sejmu i zdrajca ojczyzny   /372

Pierwszy magnat Rzeczpospolitej  /402

"Pełniący obowiązki" ordynata kleckiego  /413

Pragmatyczny gospodarz...   /426

...i przebiegły profesor   /434

Kłótliwy starosta grabowski  /456

Nieborów - perła w koronie księcia Radziwiłła  /477

Generał Michał Gedeon i urocza Olesia  /492

Wielkopolskie latyfundium w Przygodzicach  /524

Rozdział V

Helena z Przeździeckich Radziwiłłowa (1753-1821) - ostatnia taka wojewodzina  /559

Nieodrodna córka "nosorożca"  /568

Żona, matka, kochanka  /580

"Mamezina" i "Trzy Gracje"  /604

Tablice genealogiczne  /633

Bibliografia  /649