Q - Ewangelia Galilejska

Autor: ks. Antoni Paciorek

Rok wydania: 2001

Liczba stron: 412

Okładka: miękka 

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Źródła i monografie 221

Uwaga! Nieznaczne zagięcia okładki, przykurzone brzegi kartek

Podobnie jak starożytne budowle - rekonstruować można też starożytne teksty. Takim tekstem, w całości i osobno nie zachowanym, a w przekonaniu wielu uczonych możliwym do odtworzenia, jest starochrześcijański dokument oznaczany umownie literą Q. Spisany w latach poprzedzających powstanie czterech ewangelii, został wykorzystany przez ewangelistów Mateusza i Łukasza. O istnieniu tego rodzaju wczesnochrześcijańskich pism wzmiankuje św. Łukasz: "Wielu już starało się ułożyć opowiadanie o zdarzeniach, które dokonały się pośród nas..." (1, 1). Zestawiając ewangelie Mateusza i Łukasza, uczeni próbują zrekonstruować ów przedewangeliczny dokument - jeden spośród wielu, jak zapewnia Łukasz.

Niniejsza publikacja Q - Ewangelia Galilejska odsłania przed czytelnikiem szeroką panoramę zagadnień związanych z Q, a zarazem z początkami chrześcijaństwa. Autor podaje przekład dokumentu Q wraz z komentarzem, objaśnia, jak doszło do jego powstania i jakie zawiera orędzie. Wprowadza w klimat bardzo wczesnego chrześcijaństwa, kiedy to pierwsi uczniowie Chrystusa "bez trzosu, laski i sandałów" (por. Q10, 4) przemierzali wzdłuż i wszerz Palestynę z nowiną najdonioślejszą ze wszystkich: "Zbliżyło się do was Królestwo Boże" 9Q 10, 9).

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wykaz skrótów /5

Słowo wstępne  /7

Istnienie i literacka specyfika Q

I. Problem synoptyczny a istnienie źródła Q  /13

1. Sytuacja synoptyczna  /13

2. Proponowane rozwiązania - teoria dwóch źródeł  /15

3. Ewangelia Marka źródłem dla Mt i Łk  /17

4. Q jako wspólne źródło dla Łukasza i Mateusza  /20

5. Trudności źródła Q  /27

6. Nowe modyfikacje teorii dwóch źródeł  /30

II. Q - przekaz ustny czy pisemny?  /33

III. Aramejski czy grecki język Q?  /37

1. Aramejski czy grecki język najwcześniejszych przekazów chrześcijańskich?  /37

2. Oryginalny język Q  /50

IV. Literacki kształt Q  /55

1. Zakres Q  /55

2. Układ peryskop w Q  /58

3. Struktura Q  /63

4. Jedność literacka Q  /70

V. Tradycja i redakcja Q  /81

1. Początki problematyki tradycyjno-redakcyjnej - wielość dokumentów  /81

2. Krytyka form i historia redakcji  /82

3. Analizy tematyczne  /87

4. Krytyka redakcji  /89

5. Uwagi o metodzie  /94

6. Przykład analizy redakcyjnej od mikrostruktury - Q jako księga prorocka  /98

7. Przykład analizy redakcyjnej od makrostruktury - Q jako sapiencjalne pouczenie  /99

VI. Q a Ewangelia Marka /103

1. Hipoteza dokumentu  /104

2. Mk i Q - hipoteza interteksturalna  /106

VII. Ewangelia Tomasza a źródło Q  /111

1. ETom a synoptycy  /111

2. ETom a Q  /114

3. ETom, Q a początki chrześcijaństwa  /118

VIII. Gatunek literacki Q  /119

1. Q jako "Ewangelia"  /119

2. Q jako "Ewangelia Jezusa"  /121

3. Podporządkowanie Q kerygmie  /122

4. Q jako kerygma  /125

5. Q jako "logoi sofon"  /128

6. Q jako wypowiedzi prorockie  /130

7. Q jako bios sapiencjalne  /133

Historia i teologia w Q

I. Galilejskie tło dokumentu  /141

II. Ludzie Q  /149

1. Wędrowni charyzmatycy  /150

2. Osiadli "Sympatycy" Q  /154

3. Oddziaływanie otoczenia na ludzi Q  /158

4. Oddziaływanie "ruchu Jezusa" na otoczenie  /165

III. Czas i miejsce powstania Q  /169

1. Czas powstania  /169

2. Miejsce powstania  /173

IV. Chrześcijaństwo i judaizm w Q  /175

1. Najstarsze wypowiedzi w Q - wezwanie do nawrócenia  /176

2. Radykalna krytyka  /179

3. Utrwalenie się obrazu "tego pokolenia"  /181

V. Obraz Jezusa w Q  /187

1. Odmienności w stosunku do obrazu Jezusa w ewangeliach synoptycznych  187

2. Charakterystyczne rysy obrazu Jezusa w Q  /192

VI. Tytuły chrystologiczne: "Syn Boży" i "Syn Człowieczy" w Q  /199

1. Syn Boży /199

2. Syn Człowieczy  /205

VII. Śmierć i zmartwychwstanie Jezusa w Q /219

1. Q i śmierć Jezusa  /221

2. Zmartwychwstanie Jezusa w Q  /226

VIII. Ewangelia Galilejska?  /231

1. Ewangelia  /231

2. Galilejska  /236

IX. Ewangelia Galilejska - uwagi o tekście  /239

Ewangelia Galilejska 9Q). Przekład i komentarz

I. Początek - Incipit (Q 3, 0)  /247

II. Wprowadzenie - Kazanie Jana Chrzciciela  /248

III. Kim jest Jezus?  /253

IV. Przemówienie programowe Jezusa  /257

Błogosławieństwa (Q 6, 20b-23)  /258

Miłość nieprzyjaciół (Q 6, 27-28. 35c. 32-33)  /260

Nie dochodzić swych praw, złota reguła (Q6, 29-30. 31. 34)  /263

Bądźcie miłosierni, nie sądźcie (Q 6, 36-38)  /265

Przestrogi dla nauczycieli (Q 6, 39-42)  /266

Drzewo i jego owoce (Q 6, 43-45)  /268

Budować na skale (Q 6, 46-49)  /269

V. Wiara poganina (Q 7, 1. 3. 4. 6-10)  /273

VI. Jan Chrzciciel i Chrystus  /277

Czy Ty jesteś Tym, który ma przyjść? (Q 7, 18-19, 22-23)  /277

Świadectwo Jezusa o Janie 9Q 7, 24-28)  /279

Świadectwo Jezusa o współczesnych (Q 7, 31-35)  /281

VII. Uczniowie Jezusa i ich misja  /283

Iść za Jezusem (Q 9, 57-60)  /283

Robotnicy na żniwo (Q 10, 2)  /284

Jak owce pośród wilków (Q 10, 3)  /285

Sposób działania misjonarzy (Q 10, 4-11)  /287

Biada galilejskim miastom (Q 10, 13-15)  /289

Kto was przyjmuje, Mnie przyjmuje (Q 10, 16)  /290

Objawienie dziełem Ojca i Syna (Q 10, 21-24)  /291

VIII. O modlitwie  /295

Modlitwa do Ojca (Q 11, 2-4)  /295

Zachęta do modlitwy (Q 11, 9-13)  /297

IX. Kontrowersje  /299

Jezus zwycięża moce zła (Q 11, 14-15. 17-20. 21-22. 23)  /299

Powrót ducha nieczystego (Q 11, 24-26)  /301

Sąd nad tym pokoleniem 9Q 11, 16. 29-32)  /302

Światło ciała (Q 11, 33. 34-35. 36) /305

Faryzeuszom i uczonym w Piśmie "Biada" 9Q 11, 39. 42. 39b. 41. 43-44. 46b. 52. 47-48)  /308

Wyrok Mądrości dotyczący "tego pokolenia" (Q 11, 49-51)  /310

X. O wyznawaniu  /313

Rzeczy zakryte staną się jawne (Q 12, 2-3)  /313

Zachęta do odważnego świadczenia (Q 12, 4-7)  /314

Wyznanie i wyparcie się (Q 12, 8-9)  /316

Duch Święty (Q 12, 10. 11-12)  /317

XI. O troskach i czuwaniu  /321

Troski o rzeczy ziemskie (Q 12, 22-31)  /321

Skarb w niebie (Q 6, 19; Q 12, 33-34)  /323

XII. Mowa eschatologiczna /325

Przyjście Syna Człowieczego (Q 12, 39-40)  /325

Sługa wierny (Q 12, 42-46)  /327

Nie pokój, ale rozłam (Q 12, 49. 51.53)  /328

Znaki czasu (Q 12, 54-56)  /329

Pogodzić się z przeciwnikiem (Q 12, 58-59)  /330

Przypowieść o ziarnie gorczycy i kwasie (Q 13, 18-21)  /332

XIII. Dwie drogi  /335

Przyjęcie i odrzucenie (Q 13, 24. 25-27)  /335

Wielu przyjdzie ze Wschodu i Zachodu (Q 13, 29. 28)  /336

Odrzucenie Jerozolimy (Q 13, 34-35)  /337

Zachowywanie szabatu (Q 14, 5)  /338

Wywyższanie siebie (Q 14, 11)  /340

Przypowieść o uczcie (Q 14, 16-21. 23)  /341

Warunki pójścia za Jezusem (Q 14, 26-27. 33)  /342

Przypowieść o soli (Q 14, 34-35)  /344

Przypowieść o zgubionej owcy (Q 15, 4. 7)  /345

Służba dwom panom (Q 16, 13)  /346

Królestwo Boże od Jana 9Q 16, 16)  /347

Nieprzemijający walor Prawa (Q 16, 17)  /348

Zakaz rozwodów (Q 16, 18)  /349

Niebezpieczeństwo zgorszenia (Q 17, 1-2)  /350

Przebaczenie (Q 17, 3-4)  /351

Wiara jak ziarenko (Q 17, 6)  /351

XIV. O sądzie  /353

Przyjścia Syna Człowieczego 9A 17, 23-24)  /353

Jak za dni Noego 9Q 17, 26-27. 30)  /354

Zabrani i pozostawieni (Q 17, 34-35)  /355

Gdzie padlina, tam sępy (Q 17, 37)  /356

Przypowieść o powierzonym majątku (Q 19, 12-13. 15-24. 26)  /357

Będziecie sądzić dwanaście pokoleń Izraela (Q 22, 28. 30)  /358

Apendynsk  /361

Zakończenie  /375

Bibliografia  /377

Resume  /405

Indeks osobowy  /407