Prusy Wschodnie. Historia i mit

Autor: Andreas Kossert

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 399

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Przez długi czas w podejściu do Prus Wschodnich obowiązywał bezwzględny prymat politycznej instrumentalizacji. Historia tych ziem musiała być albo niemiecka, albo litewska, albo polska, albo od niedawna także rosyjska, przez co Prusy Wschodnie stały się igrzyskiem badaczy dochodzących narodowych uprawnień.W swoim historycznym eseju Andreas Kossert patrzy na Prusy Wschodnie jak na element historii Niemiec i Europy. Przezwyciężenie narodowych wzorców interpretacji otwiera spojrzenie na krainę o wielu obliczach, fascynującą w kontekstach i różnorodności.Prusy Wschodnie. Historia i mit - to książka bogato ilustrowana historia regionu, z mapą historyczną Prus Wschodnich, indeksem osób i skorowidzem miejscowości zawierającym także niemieckie nazewnictwo.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Czyje są Prusy Wschodnie?  /7

• „Niemiecka ziemia” czy „kraj reakcyjnych junkrów”?  /7
• Polskie, litewskie czy rosyjskie? / 11

Gdzie leżą Prusy?   /19

• „Brus”, Prusowie i początki Prus  /19

Ogniem i mieczem?  /27

• Zakon Niemiecki w Prusach  /27
• Bitwa 1410 roku  /34

Protestanckie księstwo   /45

• Pruska reformacja i jej znaczenie w Europie  /45
• Pruscy Litwini i Mazurzy   /51
• „Sancta Warmia”   /59

„Karesujcie Prusaków”  /64

• Brandenburgia Hohenzollernów i niepokorne Prusy  /64
• „Anusia z Tharau”. Simon Dach i krąg poetów królewieckich  /68
• Poddaństwo osobiste, własność ziemska i wojny tatarskie  /74

Prowincja czyni króla   /80

• Koronacja Fryderyka I w Królewcu w 1701 roku   /80
• Wielka zaraza w latach 1709–1711   /86
• Pruska tolerancja, obcy przybysze i „repeuplirung”  /94
• O szkołach i kościołach  /99
• „Stosowne miejsce” – duchowy legat Prus Wschodnich   /101

„Nasz wyrok śmierci”   /107

• Między upadkiem a nadzieją  /107

Czas reform i reakcja  /116

• Wschodniopruski liberalizm   /116
• „…tam, gdzie żyją niedźwiedzie i wilki”. W stronę nowoczesności  /123Prowincja w Rzeszy Niemieckiej   /133

Prusy Wschodnie rozkwitają  /133

• Wieloetniczny świat Prus Wschodnich   /152
• Początek końca Prus: polityka germanizacji  /163
• „Kulturkampf” na katolickiej Warmii   /170
• „Jako naród skazani na zagładę”: Kurowie   /174

Hindenburg, zbawca Prus Wschodnich   /181

• Niemiecka prowincja jako teatr działań wojennych  /181
• Tannenberg  /193

Mit i jego narodowa sakralizacja   /200

• Plebiscyty i sprawa Kraju Kłajpedzkiego  /200
• Odcięci od Rzeszy  /215
• Polityczna radykalizacja – Prusy Wschodnie: lekcja poglądowa  /247

Pod znakiem swastyki  /254

• „Strażnicy niemieckiej marchii wschodniej”   /254
• Germanizacja aż do żałosnego końca   /259
• Utrata stron rodzinnych i zagłada Żydów   /264
• „Jesteśmy wyjęci spod prawa!”. Terror i opór   /272
• Złudny spokój wojennej codzienności  /279
• Przemilczane i wypierane ze świadomości: obozy koncentracyjne w Prusach Wschodnich  /284
• Masakra na wybrzeżu Sambii   /288
• „Exodus”  /295

Dziedzictwo na troje podzielone. Prusy Wschodnie w Rosji, Polsce i Litwie  /307

• Zdobycz wojenna – Królewiec   /307
• „Bracia Polaków?”   /322
• „Autochtoni” w Kraju Kłajpedzkim  /335

„Kraina lasów ciemnych”  /342

• Wschodniopruskie dziedzictwo w Republice Federalnej Niemiec  /342
• Wschodniopruskie dziedzictwo w NRD /351

Odkrywajmy na nowo   /358

Wybrana literatura   /366

Indeks miejscowości   /374

Indeks osób   /388

Źródła ilustracji   /398