Protestantyzm w Poznańskiem 1815-1918

Autor: Olgierd Kiec

Rok wydania: 2001

Liczba stron: 434

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładka z niewielkim wgnieceniem

"Przedmiotem niniejszej pracy nie są zatem tradycyjnie rozumiane dzieje Kościoła ewangelickiego, lecz protestantyzmu, czyli jednego w wyznań chrześcijańskich funkcjonujących na ziemiach polskich. Pojęcie "protestantyzm" obejmuje zarówno instytucjonalny Kościół, jak i kształtowaną przezeń kulturę, wywierającą wpływ również na ludność innych wyznań, zamieszkującą wspólnie jeden obszar. Wszechstronne poznanie dziejów dominującego w Polsce katolicyzmu jest zatem niemożliwe bez uwzględnienia historii innych religii, od wieków obecnych w naszym kraju"

(ze wstępu)

Spis treści:

Wstęp   /7  

Rozdział I. Organizacja i socjalizacja   /17

1. Parafie   /172. Duchowni   /28

a) Duchowieństwo parafialne   /28

b) Superintendenci   /34

c) Generalni superintendenci   /37

Carl Freymark 1829-1854   /37

Friedrich Cranz 1854-1878  /39

Wolfgang Gess 1879-1885   /41

Johannes Hesekiel 1886-1910  /41

Paul Blau 1910-1944 /43

3. Władze kościelne    /45

a) Konsystorz   /45

b) Synody   /48

4. Stowarzyszenia i organizacje kościelne   /54

5. Socjalizacja religijna   /56

a) Nauczanie religii   /56

b) Organizacje młodzieżowe    /66

6. Sekularyzacja i rekonfesjonalizacja    /72

Rozdział II. Przeciwko unii  - opozycja luterańska   /78

1. Wprowadzenie unii luteranizmu i kalwinizmu w Prusach   /78

2. Staroluteranie   /85

a) 1830-1840  /92

b) 1840-1870   /98

c) 1871-1918  /105 

Rozdział III. Jednota ewangelicko-reformowana  /105

1. Odrębność Jednoty w Kościele Ewangelicko-Unijnym   /118

2. Język polski w parafiach Jednoty    /118Rozdział

IV. Polscy luteranie w Kościele Ewangelicko-Unijnym    /128

1. Południowa Wielkopolska   /128

a) Polscy ewangelicy jako grupa etniczna    /128

b) Rozbudowa sieci parafialnej   /132

c) Duchowni    /139

d) Polskie druki religijne   /144

e) Emigracja sezonowa i stała   /152

f) Religia a świadomość narodowa polskich ewangelików    /155

2. Polska diaspora ewangelicka (luterańska) w Poznańskiem    /164

Rozdział V. Protestantyzm wobec kwestii społecznych    /169

1. Misja wewnętrzna    /169

2. Emancypacja kobiet    /185

3. Kwestia robotnicza   /188

4. Alkohol i alkoholizm    /193Rozdział

VI. Religia i nacjonalizm   /207

1. Germanizacja, polityka germanizacyjna i nacjonalizm   /207

2. Organizacje kościelne    /212

a) Gustav-Adolf-Verein (GAV)    /213

b) Evangelischer Bund (EB)    /226

3. Czytelnictwo i prasa    /231

4. Święta i rytuały religijne   /245

5. Historiografia kościelna    /258

6. Religia, nacjonalizm i świadomość regionalna   /272

7. Protestantyzm a polityka germanizacyjna   /298

a) Germanizacja - protestantyzacja?    /298

b) Osadnictwo i walka ekonomiczna   /312 

Rozdział VII. Protestancka misja wśród Żydów   /337

Rozdział VIII. Pierwsza wojna światowa    /365

1. Rok 1914 -- patriotyczne uniesienie?    /372

2. Front zewnętrzny i wewnętrzny    /384

3. Nacjonalizm i świadomość regionalna    /395

Zakończenie    /395

Źródła i opracowania  /399

Wykaz skrótów    /409

Ilustracje   /410

Skorowidz nazwisk   /426