Problem demitologizacji

Autorzy: Karl Jaspers, Rudolf Bultmann

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 194

Okładka: miękka

Format: 15,0 cm x 21,0 cm

Seria: Religia - dawniej i współcześnie

Celem serii jest prezentacja przekładów nieobecnych w Polsce lub mało znanych klasycznych tekstów religioznawczych. Zamierzamy prezentować w szczególności rozprawy o przełomowym znaczeniu dla ugruntowania się badań nad religiami, wybory tekstów ukazujące specyfikę metodologiczną powstających w XIX wieku nauk o religii, kształtowanie się ich terminologii, różnorodność metod i podejmowanych problemów badawczych. Przede wszystkim publikowane będą opracowania, które zadecydowały o powstaniu i charakterze religioznawstwa, a w dalszej kolejności - teksty pokazujące zmiany tendencji badawczych i nowe obszary zainteresowań.

"Wysunięte przez Bultmana żądanie demitologizacji religii opiera się na dwu przesłankach. Pierwszą jest jego ujęcie nowożytnej nauki oraz nowożytny obraz świata i człowieka, które doprowadziły go do odrzucenia wielu aspektów wiary chrześcijańskiej. Drugą jest jego rozumienie filozofii, umożliwiające mu egzystencjalną interpretację pewnych treści wiary, które, jego zdaniem, wciąż pozostają prawdziwe. Uważa on, że taka interpretacja wynika z filozofii naukowej. Owe przesłanki są podstawowymi filarami, na których opiera się jego argumentacja. Moim zdaniem nie są to filary dość stabilne, by utrzymać ciężar, który się na nich stawia."

(Karl Jaspers, "Mit i religia")

Spis treści:

Nota edytorska / 9

Dawid Kolasa - Wprowadzenie/ 11

Karl Jaspers - Mit i religia (przełożył Dawid Kolasa) / 29

Tło dyskusji / 31

I. Dwie słabe przesłanki / 32
1. Nowożytna nauka i nowożytny światopogląd / 33
2. Pojęcie filozofii naukowej / 35

II. Pogląd Bultmanna na filozofię transcendentalną / 40
1. Bezpośrednie doświadczenie i rodzaje ogarniającego / 41
2. Mit i nauka / 43
a) Degradacja mitu / 45
b) Odzyskanie mitu / 46
c) Walka o egzystencjalną możliwość wiary / 51
3. Wiara i rozumienie / 53
a) Wyjaśnienie a rozumienie / 54
b) Rozumienie pierwotne i rozumienie rozumianego / 54
c) Jedność i napięcia w obrębie dwu typów rozumienia / 55
d) Kontakt z tym, co niezrozumiałe / 59
e) Krytyka Bultmanna / 60

III. Pytanie o siły stojące za sporem: przekształcenie i przyswojenie religii biblijnej / 64
1. Duszpasterz / 66
2. Ortodoksja i liberalizm / 69
a) Wiara liberalna / 70
b) Ortodoksja i liberalizm w odniesieniu do tego, co niezrozumiałe / 70
c) Liberalizm a oświecenie / 71
d) Dwuznaczność pojęć „oświecenie”, „liberalizm”, „konserwatyzm” / 73
e) Idea objawienia / 74
(I) Pytanie o kryterium umożliwiające rozpoznanie objawienia / 75
(II) Znaczenie faktu, że Bóg pozostaje ukryty / 75
(III) Sens przedmiotowości w ogarniającym; koło / 77
(IV) Historyczność mitycznie przemawiającej treści wiary / 80
(V) Konsekwencja umistycznienia całego języka wiary / 80
(VI) Pasja walki i jej zakończenie   / 81
f) Czy Bultmann jest liberalny, czy ortodoksyjny? /82
3. Problem zjednoczenia teologii i filozofii / 84

IV. Duchowa osobowość Bultmanna / 86

Rudolf Bultmann - W kwestii demitologizacji. Odpowiedź do Karla Jaspersa (przełożył Tomasz Kupś) / 91

Karl Jaspers - Replika na odpowiedź Bultmanna (przełożył Maciej Pawlicki) / 111

1. Zgorszenie / 114
2. Obiektywność i absolutność  / 118
3. W obronie myślenia mitycznego / 127
4. Rozumienie / 133
5. Rozjaśnienie transcendentalne i egzystencjalne. Ogarniające. Podmiot i przedmiot. Boskość napotkana / 137
6. Historyczność / 142
7. Duchowny / 145
8. Nauka a filozofia / 149
9. Osobiste upomnienie i motywacja / 153
10. Podsumowanie / 158

Rudolf Bultmann - List do Karla Jaspersa (przełożył Tomasz Kupś) / 163

Tomasz Kupś - Posłowie / 165

Indeks nazwisk / 191