Prawo i bezprawie. Komitet Helsiński w Polsce (1982 - 1990)

Autor: Patryk Pleskot

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 520

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Warszawa Niepokonana

Monografia ukazuje historię Komitetu Helsińskiego w Polsce, powstałego w opozycyjnym podziemiu na przełomie 1982 i 1983 r. Celem jego istnienia było dokumentowanie przypadków łamania praw człowieka przez aparat partyjno-państwowy PRL w dobie stanu wojennego i okresie „normalizacji”. Cykliczne raporty i inne analizy, sporządzane przez komitet do 1989 r. włącznie, miały służyć przede wszystkim nagłaśnianiu takich spraw na Zachodzie. W odróżnieniu od wielu innych podziemnych inicjatyw niezależnych komitet bardzo wcześnie nabrał cech klasycznej organizacji pozarządowej. Można zaryzykować stwierdzenie, że wpisywał się w profil typowej, współczesnej non governmental organisation (NGO) w nietypowej i historycznej rzeczywistości PRL lat osiemdziesiątych. To być może jego najważniejsza i najbardziej specyficzna cecha.

Spis treści:

Wstęp  /7

1. Geneza Komitetu Helsińskiego (styczeń 1980 - marzec 1983)  /15

1.1. Pierwotne źródła Komitetu Helsińskiego  /15

1.2. Pierwszy raport Prawa człowieka i powstanie Komitetu Helsińskiego (1982/1983)  /26

1.3. Przemyt raportu i pierwsze oświadczenie KH  /44

2. Ogólna charakterystyka  /53

2.1. Kręgi środowiskowe  /53

2.1.1. Liderzy  /55

2.1.2. Pozostali członkowie i "zaplecze logistyczne"  /68

2.1.3. Eksperci  /75

2.1.4. Współpracownicy  /80

2.1.5. "Parasole"  /85

2.2. Motywy zaangażowania i drogi do KH  /89

2.3. Modus operandi  /112

2.3.1. Czas i miejsca spotkań  /112

2.3.2. Finanse  /121

2.3.3. Gromadzenie informacji i publikacje  /127

3. Od Madrytu do Ottawy (marzec 1983 - marzec 1985)  /141

3.1. Wymiar międzynarodowy  /141

3.2. Wymiar krajowy. Współpraca z innymi strukturami  /152

3.3. Działalność informacyjna i wydawnicza  /170

3.3.1. Raporty cykliczne  /170

3.3.2. Raport ottawski i inne analizy  /188

3.3.3. Efemeryczne serie wydawnicze  /196

3.3.4. Stała rubryka w "KOS"  /210

4. Od Ottawy do Wiednia (marzec 1985 - wrzesień 1986)  /215

4.1. Wymiar międzynarodowy  /215

4.2. Wymiar krajowy  /220

4.3. Działalność informacyjna i wydawnicza  /221

4.3.1. Nowe raporty i publikacje  /221

4.3.2. Raport wiedeński  /232

4.4. Wokół SOR "Madryt"  /235

4.4.1. Konspiracja  /236

4.4.2. Inwigilacja  /245

4.4.3. Wierzchołek góry lodowej?  /280

5. Od amnestii do ujawnienia (wrzesień 1986 - grudzień 1988)  /309

5.1. "Credo" z 15 października 1986 r.  /309

5.2. Wspieranie jawnych struktur "Solidarności"  /311

5.3. Inne obszary aktywności (przed ujawnieniem)  /320

5.4. Droga do ujawnienia  /325

5.5. Nowe formy działania  /336

5.6. Umiędzynarodowienie  /348

5.7. Działalność informacyjna i wydawnicza  /361

5.7.1. Szósty raport i inne publikacje  /362

5.7.2. Narodziny biuletynu KH  /370

5.7.3. "Praworządność"  /373

6. Czas transformacji (jesień 1988 - styczeń 1990)  /393

6.1. Nie ma demokracji bez praworządności  /393

6.1.1. "Credo" z 20 października 1988 r.  /393

6.1.2. Okrągły stół  /400

6.1.3. Po okrągłym stole /409

6.1.4. Po wyborach czerwcowych  /413

6.2. Za nasze i wasze prawa człowieka /426

6.3. Działalność informacyjna i wydawnicza  /448

6.3.1. Ostatnie raporty cykliczne  /448

6.3.2. Inne publikacje  /459

6.3.3. Biuletyn KH  /463

6.4. W stronę Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka  /470

Zakończenie /483

Wykaz skrótów  /489

Bibliografia  /493

Indeks osób  /503