Potoccy herbu Pilawa w Traktacie o familiach i koligacjach Jana Stanisława Jabłonowskiego. Analiza pamięci genealogicznej ...

Autor: Marek Górny

Rok wydania: 2018

Liczba stron:  648

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,5 cm

"Potoccy herbu Pilawa należeli do grupy kilkudziesięciu czołowych rodzin magnackich Królestwa Polskiego w XVII i XVIII wieku. Byli w tym okresie wymieniani wśród kilkunastu, może około dwudziestu najznaczniejszych. „Prowincja ruska — napisał pod koniec XVII wieku pewien Francuz — obfituje w znaczną liczbę potężnych i wpływowych rodów: Sobieskich, Potockich, Koniecpolskich, Jabłonowskich i innych, dzierżących tutaj nader rozległe posiadłości z prawdziwie magnackim dochodem. Jakoż mówią, że wielkich panów tylko w tym kraju szukać trzeba. Ten status uzyskali Potoccy wraz z karierami pokolenia urodzonego na początku drugiej połowy XVI wieku. Należeli do niego, obok innych braci i sióstr, Jan Szperka († 1611) wojewoda bracławski, Andrzej († 1610) kasztelan kamieniecki, Jakub († 1613) wojewoda bracławski i Stefan († 1631) wojewoda bracławski. Pierwszy z nich zmarł bezpotomnie, a od trzech pozostałych wywodzą się trzy linie magnackich Potockich. Najmłodszy z tych czterech braci, Stefan, ożenił się w 1606 z Marią Mohylanką hospodarówną mołdawską, i był — przed i po ślubie — jedną ze znaczniejszych postaci ówczesnej tak zwanej wielkiej historii, a prywatnie wraz z żoną został przodkiem wielu znanych postaci, oprócz Potockich, też innych po kądzieli, między innymi swego prawnuka, autora Traktatu o familiach i koligacjach, Jana Stanisława Jabłonowskiego. I to właśnie dzięki opowieściom genealogicznym tegoż, w tym i o tych właśnie pradziadach, zawdzięczają Potoccy nie tylko jedno z ważniejszych i obszerniejszych miejsc w Traktacie, ale też od nich rozpoczynam analizę pamięci genealogicznej magnata polskiego z początku XVIII wieku."

(fragment Wstępu)

Spis treści

Wstęp  /11

Rodzina Potockich  /11
Jan Stanisław Jabłonowski, autor dyskursu  /13
Pamięć komunikatywna a pamięć kulturowa  /16
Konstrukcja dyskursu w Traktacie  /17
Zasady dyskursu równoległego  /20
Cele analizy pamięci genealogicznej  /21
Stań badań  /23
Inne uwagi  /26
Między pamięcią indywidualną a przestrzenią ad historicos  /27
Linie przecięcia narracji  /30
Tablice genealogiczne, identyfikacje, cytaty  /30
Rejestr ślubów, urodzeń i pogrzebów  /31
Ilustracje   /33
Cel i sposób opowieści  /34
Opowieść genealogiczna — dwie przestrzenie czasowe  /35
Wartość przekazu  /38

Potoccy herbu Pilawa w Traktacie o familiach i koligacjach  /43

1. Jan Szperka († 1611), wojewoda bracławski  /45

 2. Stefan († 1631), wojewoda bracławski  /52

• 3. Zofia Wiktoria († ≥ 1656), wojewodzianka bracławska, mniszka  /64
• 4. Paweł († 1675), kasztelan kamieniecki  /68
  • 5. Józef Stanisław († 1722), kasztelan kijowski  /69
    • 6. Jan Kanty († 1744), kasztelan bracławski  /74
    • 7. Michał Franciszek († ≥ 1758), starosta trembowelski  /75
  • 8. Aleksander Jan († 1714), wojewoda smoleński  /79
    • 9. Tomasz, wojewodzic smoleński  /79
    • 10. Józef († 1764), starosta szczerzecki, od 1760 kasztelan lwowski  /83
    • 11. Antoni Michał († 1766), od 1732 wojewoda bełski  /83
    • 12. Elżbieta, żona Marcina Leopolda Stefana Szczuki starosty wąwolnickiego  /85
    • 13. Teresa, wojewodzianka smoleńska  /85
  • 14. Teodor Andrzej († 1738), arcybiskup gnieźnieński i prymas  /87
  • 15. Stefan († 1730), marszałek nadworny koronny   /91
    • 16. Urszula († 1766), marszałkówna nadworna koronna, żona Piotra Jerzego Przebendowskiego wojewody malborskiego  /94
    • 17. Joachim († 1764), starosta lwowski  /96
  • 18. Piotr Jan († 1724/26), wojewoda czernihowski  /98
    • 19. Eleonora († 1742), wojewodzianka czernihowska, żona 1o v. Fabiana Szaniawskiego łowczego litewskiego, 2o v. Antoniego Grodzickiego podczaszego zatorskiego  /101
    • 20. Teresa Joanna († 1732), wojewodzianka czernihowska, żona Macieja Koźmińskiego wojewody kaliskiego  /101
    • 21. Marianna, wojewodzianka czernihowska, sakramentka  /102
    • 22. Elżbieta, wojewodzianka czernihowska, dominikanka  /102
    • 23. Teresa, wojewodzianka czernihowska, zakonnica  /102
    • 24. Magdalena, wojewodzianka czernihowska, zakonnica  /102
  • 25. Dominik, pułkownik królewski  /103 
  • 26. Michał († 1708/11), podstoli litewski  /103
  • 27. Jakub († 1715), starosta czehryński  /104
  • 28. Anna († ≥ 1733), kasztelanka kamieniecka, żona 1o v. Michała Floriana Rzewuskiego podskarbiego nadwornego koronnego, 2o v. Kaspra Kunickiego podczaszego czernihowskiego  /105
  • 29. Elżbieta († 1694), kasztelanka kamieniecka, żona Wiktoryna Sobieskiego chorążego halickiego  /110
• 30. Jan († 1675), wojewoda bracławski  /111
  • 31. Dominik († 1683), kanonik wileński  /112
  • 32. Stefan († 1726), wojewoda bełski  /112
    • 33. Mikołaj Bazyli († 1782), starosta kaniowski  /117
    • 34. Teresa († 1778), wojewodzianka bełska, żona 1o v. Jerzego Antoniego Warszyckiego wojewody łęczyckiego, 2o v. Wojciecha Leona Opalińskiego wojewody sieradzkiego  /117
    • 35. Teofifila, wojewodzianka bełska  /117
    • 36. Magdalena, wojewodzianka bełska  /117
  • 37. Teresa († ≤ 1718), wojewodzianka bracławska, żona 1o v. Jana Krzysztofa Gnińskiego wojewody pomorskiego, 2o v. Tomasza Józefa Zamoyskiego, V ordynata zamojskiego, starosty płoskirowskiego  /125
• 38. Piotr († 1647), starosta śniatyński  /129
• 39. Katarzyna († 1642), wojewodzianka bracławska, żona Janusza ks. Radziwiłła podkomorzego litewskiego, już po jej śmierci wojewody wileńskiego i hetmana wielkiego litewskiego  /133
• 40. Anna († 1695), wojewodzianka bracławska, żona 1o v. Aleksandra Dominika Kazanowskiego wojewody bracławskiego, 2o v. Bogusława Jerzego Słuszki podskarbiego nadwornego litewskiego, 3o v. Michała Zygmunta Stanisławskiego wojewody kijowskiego  /151

• 41. Jakub († 1613), wojewoda bracławski  /159
  • 42. Mikołaj († 1651), kasztelan krakowski i hetman wielki koronny  /161
    • 43. Piotr († 1657), wojewoda bracławski  /173
    • 44. Mikołaj († 1675/76), starosta kamieniecki  /179
    • 45. Stefan († 1648), starosta niżyński  /185
    • 46. Marianna († 1651/52), kasztelanka krakowska i hetmanówna wielka koronna, żona Adama Kazanowskiego oboźnego koronnego  /186
    • 47. Jakub († 1671), pisarz polny koronny  /192
    • 48. Dominik († 1683), podskarbi nadworny koronny  /195
      • 49. Jakub († 1704/10), starosta chmielnicki  /199 
      • 50. Aleksandra, podskarbianka nadworna koronna, żona Władysława Mikołaja Kossakowskiego kasztelana kijowskiego  /200
      • 51. Joanna († 1749), podskarbianka nadworna koronna, żona Wacława Wielhorskiego kasztelana wołyńskiego  /201
      • 52. Anna, podskarbianka nadworna koronna, benedyktynka  /204
    • 53. Joanna († ≤ 1666), kasztelanka krakowska i hetmanówna wielka koronna, żona Mikołaja Franciszka Daniłowicza, już po jej śmierci wojewody podolskiego  /204
  • 54. Katarzyna, wojewodzianka bracławska, żona Jana Ulińskiego kasztelana kamienieckiego  /208
  • 55. Jan († ≥ 1621), wojewodzic bracławski  /208
  • 56. Stanisław († 1647), pułkownik królewski  /208
  • 57. Jakub († 1639), dominikanin, biskup nominat chełmiński  /208
  • 58. Jan Teodoryk († 1664/65), podkomorzy halicki  /209
    •  
      • [następują wnukowie Jana Teodoryka, † 1664/65]  
      • 59. Andrzej Jerzy († 1703/10), starosta jabłonowski  /214
      • 60. Konstancja († 1733), starościanka jabłonowska, żona Stanisława Antoniego Szczuki podkanclerzego litewskiego  /215
      • 61. Anna, starościanka jabłonowska, żona Jakuba Kazimierza Grużewskiego kuchmistrza litewskiego  /219
    • 62. Helena († ≥ 1686), podkomorzanka halicka, żona Jana Stanisława Jabłonowskiego podstolego lwowskiego  /219
• 63. Andrzej († 1610), kasztelan kamieniecki  /220
  • 64. Krystyna († ≥ 1657), kasztelanka kamieniecka, żona 1o v. Aleksandra Humieckiego starosty smotryckiego, 2o v. Samuela Zamiechowskiego  /222
  • 65. Stanisław Rewera († 1667), wojewoda krakowski i hetman wielki koronny  /226
    • 66. Andrzej († 1691), kasztelan krakowski i hetman polny koronny  /244
      • 67. Stanisław († 1683), starosta halicki  /258
      • 68. Józef († 1751), kasztelan krakowski i hetman wielki koronny  /262
        • 69. Zofifia († 1729), wojewodzianka kijowska, żona 1o v. Adama Śmigielskiego starosty gnieźnieńskiego, 2o v. Dominika Piotra Kossakowskiego kasztelana podlaskiego  /274
        • 70. Stanisław († 1760), starosta halicki, od 1756 wojewoda poznański  /275
          • 71. Antoni († 1756), starosta halicki  /276
          • 72. Anna († 1772), wojewodzianka poznańska  /277
      • 73. Katarzyna († ≥ 1713), kasztelanka krakowska i hetmanówna wielka koronna, żona 1o v. Ludwika Jana hr. Wielopolskiego cześnika koronnego, 2o v. Franciszka Teodora Denhoffa starosty wiślickiego, 3o v. Antoniego de Lamothe’a generała wojsk saskich  /279
    • 74. Szczęsny Kazimierz († 1702), kasztelan krakowski i hetman wielki koronny  /284
      • 75. Michał († 1749), wojewoda wołyński  /292
        • 76. Szczęsny († 1766), kasztelan słoński  /297 
        • 77. Franciszek Ksawery († 1731), starosta sokalski  /298
      • 78. Józef Felicjan († 1723), strażnik koronny  /303
        • 79. Franciszek Salezy († 1772), starosta bełski, od 1756 wojewoda kijowski  /303
      • 80. Stanisław Władysław († 1732), wojewoda bełski  /303
      • 81. Jerzy († 1747), starosta tłumacki  /309
        • 82. Joanna († 1726), starościanka tłumacka, żona Stanisława Wincentego Jabłonowskiego starosty białocerkiewskiego  /312
      • 83. Marianna († 1749), kasztelanka krakowska i hetmanówna wielka koronna, żona 1o v. Stanisława Karola Jabłonowskiego oboźnego koronnego, 2o v. Adama Piotra Tarły wojewody lubelskiego  /313
    • 84. Wiktoria Elżbieta († 1673), wojewodzianka krakowska i hetmanówna polna koronna, żona 1o v. Adama Hieronima Sieniawskiego pisarza polnego koronnego, 2o v. Andrzeja Potockiego wojewody bracławskiego  /324
    • [następuje syn Jakuba, † 1655/56]  
    • 85. Andrzej († 1663), wojewoda bracławski  /325
  • [następuje syn Andrzeja, † 1610] 
  • 86. Jakub († 1655/56), podczaszy kamieniecki  /325
    • [następuje córka Stanisława Rewery, † 1667]
    • 87. Anna († ≥ 1669), wojewodzianka krakowska i hetmanówna polna koronna, żona 1o v. Zygmunta Jana Ostroroga starosty rohatyńskiego, 2o v. Zygmunta Karola hr. Przerębskiego wojewody sieradzkiego  /328
      •  
        • Appendix
      • 88. Przecław († 1701/09), kasztelan rogoziński  /330

Zakończenie  /333
Aneks I. Pokrewieństwa Jana Stanisława Jabłonowskiego z Potockimi, a także ich potomkami po kądzieli na podstawie Traktatu (wybór)  /361
Aneks II. Śluby, urodzenia i zgony w rodzinie Potockich na podstawie Traktatu o familiach i koligacjach J. S. Jabłonowskiego oraz innych przekazów z lat 1589–1731  /393
Objaśnienie znaków i skrótów  /551
Źródła i opracowania  /555
Spis ilustracji  /573
Spis tablic genealogicznych w tekście podstawowym  /581
Spis tablic genealogicznych w aneksie  /583
Indeks przeważnie osób, urzędów i nazw geograficznych  /587