Postęp kontra tradycja. Kwestia małżeństwa, dobroczynności i szkolnictwa w żydowskim Krakowie na przełomie XIX i XX w.

Autorka: Katarzyna Pabis-Cisowska

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 390

Okładka: miękka

Format:17,0 cm x 24,0 cm

Autorka wskazała na charakterystyczne cechy przemian dokonujących się w społeczności żydowskiej w XIX i XX wieku. Problematyka książki, zawężona do trzech kwestii - małżeństwa, dobroczynności i szkolnictwa - jest nie tylko rejestracją pewnych zjawisk w kontekście przemian oświeceniowych, ale także próbą przedstawienia zaistniałych przekształceń.

Spis treści:

Wstęp  /11

Wyjaśnienie dotyczące terminologii  /13

Problematyka książki  /44

Stan badań nad historią krakowskich Żydów z przełomu XIX i XX wieku  /47

Ramy chronologiczne i terytorialne  /51

Metodologia, baza źródłowa i nota techniczna  /53

Podziękowania  /57

Rozdział 1. Od żydowskich zaślubin do rozwodu  /59

1.1. Zaręczyny  /60

1.1.1. Tradycyjne zaręczyny  /60

1.1.2. Zmiany w zawieraniu zaręczyn  /70

1.2. Kandydaci do małżeństwa / 80

1.2.1. Tradycyjne przymioty kandydatów na małżonków  /80

1.2.2. "Nowe" cechy przyszłych małżonków  /82

1.3. Zaślubiny i wesele /87

1.3.1. Tradycyjny ślub i wesele  /87

1.3.2. "Oświeceniowe" zmiany w przebiegu ślubu i wesela  /99

1.4. Rozwody  /112

1.4.1. Rozwód i jego konsekwencje  /112

1.4.2. Rozwody w XIX wieku  /118

1.5. Żydowskie małżeństwa w XIX wieku na przykładzie zachowanych metryk w Krakowie  /122

1.5.1. Statystyka małżeństw na przykładzie żydowskiego okręgu metrykalnego w Krakowie (1852-1901)  /123

1.5.1.1. Dane roczne/125

1.5.1.2. Średnie pięcio- i dziesięcioletnie /132

1.5.1.3. Sezonowość małżeństw  /136

1.5.1.4. Analiza wieku nowożeńców /140

1.5.1.5. Urodzenia ślubne i nieślubne /148

Rozdział 2. Cedaka - żydowska dobroczynność /153

2.1. Podstawy działalności charytatywnej - znaczenie dobroczynności i jej miejsce w tradycji /153

2.2. Instytucjonalne ramy tradycyjnej dobroczynności  /172

2.3. XIX-wieczna żydowska dobroczynność w Krakowie /176

2.3.1. Przyjęcie nowych form działalności dobroczynnej /182

2.3.2. Dobroczynność w gminie żydowskiej  /187

2.3.3. Pozagminne formy żydowskiej działalności charytatywnej /205

2.3.4. Praktyczne rozwiązania w ramach działalności dobroczynnej /225

2.4. Społeczność żydowska wobec problemu wsparcia dla ubogich w Krakowie  /229

Rozdział 3. Szkolnictwo żydowskie  /241

3.1. Tradycyjne szkolnictwo żydowskie  /242

3.2. Szkolnictwo w Krakowie na przełomie XVIII i XIX wieku  /260

3.3. Tradycyjne i nowe formy edukacji na przełomie XIX i XX wieku na terenie miasta  /268

3.3.1. Tradycyjne szkolnictwo żydowskie w Krakowie - placówki i instytucje  /269

3.3.2. Uczestnictwo młodzieży żydowskiej w szkolnictwie wyższym  /285

3.3.3. Nowe typy szkół i działalność nauczycieli w XIX wieku  /287

3.3.4. Nowe podręczniki szkolne  /316

Zakończenie /325

Aneks /335

Bibliografia  /375

Spis tabel i wykresów  /389