Polska przed odsieczą wiedeńską 1683 roku

Autor: Kazimierz Konarski

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 171

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Uwaga! Książka posiada nieznaczne ślady zakurzenia

Wyprawa wiedeńska roku 1683 jest wypadkiem zbyt wielkiej miary, by można było, wyodrębniwszy ją z całej powodzi faktów historycznych XVII wieku traktować osobno, niezależnie od poprzedzających ten rok dziejów.

Wiedeńska bitwa narodów, która ściągnęła na pola Kahlenbergu armie Azji i Europy przerasta rozmiary zwykłego konfliktu dyplomatycznego, z polityki dworów europejskich wkracza w sferę walk rasowych, staje się jednym z punktów kulminacyjnych odwiecznego zatargu o zwierzchnictwo Europy nad Azją. Zakreślony na międzynarodowym tle, porusza kataklizm roku 1683 do głębi także i społeczeństwo polskie, stwarzając podstawę dla żywiołowego odruchu narodowego, który Polskę i jej "Mściciela" wprowadzi na czoło współczesnej historii europejskiej.

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Wstęp  /9

CZĘŚĆ I. Liga państw chrześcijańskich r. 1681

I. Polska a Francja w dobie Żórawna /11

Elekcja Jana III i rola, jaką odegrała ona w stosunkach polsko-francuskich. Wytyczne ambasady francuskiej w Polsce: a) stosunki polsko-tureckie, b) sprawa Węgier i Prus, traktat z dnia 13 VI 1675, c) wpływ na wewnętrzne stosunki Polski. Charakterystyka stronnictwa francuskiego i ambasady

II. Żórawno  /23

Aspiracje antytureckie i reakcja przeciwko nim. Zwichnięcie projektów wojennych. Pokój źórawiński. Reakcja Rzymu i Cesarstwa. Stanowisko Francji. Opinia kraju

III. Przesilenie stosunków polsko-francuskich  /29

Sprawy węgierskie. Instrukcja Ludwika XIV. Pozyskanie Lubomirskiego. Reakcja stronników austriackich. Zajścia na granicy węgierskiej. Chwianie się polsko-francuskiej przyjaźni, sprawa Markiza d`Arquien. Sprawa pruska, agresywne projekty Jana III. Stosunki polsko-szwedzkie. Traktat gdański. Kunktatorstwo i ruina planów szwedzkich  

IV. Sejm grodzieński r. 1678-1679  /40

Stosunki polsko-tureckie. Poselstwo Gnińskiego. Stanowisko Moskwy i ogólna sytuacja na wschodzie. Układy polsko-moskiewskie. Sejm grodzieński r. 1678-1679. Rozłam polityczny i na jego tle zatarg Lubomirskiego z Wiśniowieckim. Opozycja w kraju i na sejmie. Pesymizm ambasady francuskiej i jego konsekwencje. Zatarg dyplomatyczny francusko-austriacki. Stanowisko dworu. Zakończenie i rezultaty sejmu. Wypowiedzenie się za wojną. Scriptum ad archivum

V. Początki ligi  /51

Projekty ligi, związek jej z ligą r. 1684 i z odsieczą wiedeńską. Stosunek Rzymu do ligi. Działalność papieża w Polsce i w Paryżu. Rozesłanie ambasad polskich. Poselstwo Radziwiłła i Brzostowskiego. Rokowania o ligę z ambasadami warszawskimi i nuncjaturą. Rada koronna. Relacje ambasadorów polskich. Opozycja. Sytuacja polityczna Europy, kunktatorstwo

VI. Liga r. 1681 /63

Stanowisko elektora brandenburskiego wobec Francji i Polski. Sprawa Radziwiłłówny. Zmiany w świecie dyplomatycznym. Pallavicini, de Vitry. Stosunki polsko-francuskie. Ustępstwa Ludwika XIV. Sejm r. 1681. Charakterystyka obrad. Zatargi, prywaty. Spraw Morstina. Zatarg z duchowieństwem. Przybycie posłów moskiewskich. Obrady nad aukcją wojska i nad ligą. Akcja nuncjusza. Reakcja ambasady francuskiej i przygotowania do zerwania sejmu. Konferencje z ambasadami i ich wymijające stanowisko. Rokowania z poselstwem moskiewskim. Zerwanie sejmu. Ruina układów z Moskwą

CZĘŚĆ II. Geneza odsieczy wiedeńskiej

VII. Europa w przeddzień wyprawy wiedeńskiej r. 1683  /83

Sytuacja polityczna Europy po pokoju nimweskim. Reuniony. Stanowisko Ludwika XIV i jego sprzymierzeńcy. Rozbicie Europy na dwa obozy. Położenie Austrii, stosunki z Węgrami i z Portą. Poselstwo Caprary. Rada wiedeńska z dnia 11 sierpnia 1682. Polityka Ludwika XIV na wschodzie. Wypadek w Chios i nieporozumienie francusko-tureckie. Dyplomacja Ludwika XIV wobec alternatywy wojny turecko-polskiej lub turecko-austriackiej

VIII. Stosunki polsko-austriackie przed wyprawą wiedeńską  /95

Próba analizy stosunków polsko-austriackich i zwrotu, jaki w stosunkach tych w ciągu r. 1682 zachodzi. Kwestia węgierska i oddziaływanie jej na stosunki polsko-austriackie. Wznowienie rokowań o ligę i o mediację austriacko-francuską. Stosunek do ligi ambasady francuskiej i Ludwika XIV. Opinia Morstina. Afera p. du Vernay i zerwanie ostatnich nici wiążących dwór polski z Paryżem. Dezorganizacja stronnictwa francuskiego

IX. Społeczeństwo polskie wobec sejmu r. 1683  /104

Sytuacja przedsejmowa. Uniwersały królewskie. Sejmiki i ich lauda. Literatura polityczna. Ogólna charakterystyka oraz ugrupowanie stronnictw i jednostek. Dwór. Stronnictwo dworskie. Wielkopolski, Hieronim Lubomirski. Prymas. Załuski. Neutralni. Radziejowski. Grzymułtowski. Stronnictwo francuskie. Herakliusz Lubomirski. Litwa. Jabłonowski. Morstin

X. Sejm  /124

Obrady wstępne. Wakanse i ich charakter. Vota senatorów. Konferencje z hr. Waldsteinem. Sprawa Morstina. Dalszy bieg układów z hr. Waldsteinem. Szkopuły. Sprawa przysięgi i małżeństwa królewicza Jakuba. Akcja nuncjusza. Polemika finansowa w sejmie. Deklaracja nuncjatury. Zaostrzenie sytuacji. Przyjęcie przez sejm i podpisanie traktatu. Traktat 31.III. Części składowe. Refleksje sejmu po podpisaniu i usilna kontragitacja francuska. Nieudane usiłowania zerwania obrad. Zakończenie sejmu. Przyjęcie traktatu przez Europę oraz przez społeczeństwo polskie/

XI. W przededniu wojny  /142

Przegląd sytuacji politycznej. Polska-Francja-Austria. Stanowisko elektora i Moskwy. Polityka Węgier i Turcji. Realizacja przymierza. Skrypt ad archivum i jego egzekutywa. Zbrojenia, fortyfikowanie Krakowa i Lwowa. Źródła finansowe. Sumy papieskie i cesarskie. Zaciągi Lubomirskiego. Projekty skierowania armii polskiej. Węgry. Ukraina. Zaciągi kozackie. Udział Litwy. Położenie Austrii. Krytyczna sytuacja. Ostatnie misje dyplomatyczne. Wysłanie hr. Thurna. Projekty perskie. Akt złożenia w Rzymie przysięgi.

XII. Wymarsz - zakończenie  /160

Wzywanie pomocy. Podróż króla z Wilanowa do Krakowa. Przygotowania do wymarszu. Kraków w sierpniu. Nastrój armii i społeczeństwa. Uroczystość z dnia 10 VIII. Stopniowy wymarsz wojsk. Wyjazd króla. Wnioski i uwagi  /

Indeks /167