Polityka zagraniczna Litwy wobec Polski w latach 1918-1923

Autor: Jarosław Subocz

Rok wydania: 2013

Ilość stron: 296

Oprawa: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Książka przedstawia dyplomatyczne stosunki polsko-litewskie w okresie powstawania państwowości polskiej i litewskiej przez pryzmat działalności Ministerstwa Spraw Zagranicznych Litwy. Autor w dużej mierze koncentruje się na procesie podejmowania decyzji i uwarunkowaniach zewnętrznych mających wpływ na politykę władz litewskich w stosunku do Polski. Wspólne dzieje i powiązania państwowe w przeszłości zamiast służyć pomocą, okazały się przeszkodą nie do przebycia na drodze normalizacji stosunków dwóch niepodległych państw. "Węzłem gordyjskim" okazała się kwestia przynależności miasta Wilna i Wileńszczyzny. Autor zwraca także uwagę na skomplikowaną sytuację geopolityczną w Europie Wschodniej po I wojnie światowej i jej wpływ na czynniki decyzyjne władz litewskich. Postanowienie Rady Ambasadorów z 15 marca 1923 r., na mocy którego Wilno zostało w granicach państwa polskiego nie rozwiązało sporu, a jeszcze bardziej go zaostrzyło. Przedstawione w książce wydarzenia z historii stosunków polsko-litewskich po dzień dzień mają wpływ na relacje polsko-litewskie.

Spis treści:

Wprowadzenie

Wstęp

I. Początki litewskiego ruchu narodowego na przełomie XIX i XX wieku. Stosunek do Polski

1. Od konfliktu dwóch społeczeństw do konfliktu dwóch państw

2. Okres wojenny

II. Początki konfliktu litewsko-polskiego. Konferencja pokojowa

1. Pierwsze kroki dyplomacji litewskiej

2. Organizacja pracy delegacji litewskiej

3. Próba nawiązania stosunków poprzez bezpośrednie negocjacje w Warszawie i w Kownie

4. Negocjacje polsko-litewskie w Paryżu

5. Anglicy i Amerykanie wobec stosunków polsko-litewskich

6. Pierwsze próby ustalenia linii granicznej między Polską a Litwą

7. Spory wewnętrzne wśród polityków litewskich

8. Misja Leona Wasilewskiego

9. Estonia i Łotwa wobec konfliktu polsko-litewskiego

10. Kryzys gabinetu premiera Mykolasa Slezeviciusa

III. Próba rozwiązania konfliktu za pomocą plebiscytu

1. Problem terytorialny (okres wojny polsko-bolszewickiej)

2. Porozumienie w Suwałkach i "bunt" gen. Lucjana Żeligowskiego

3. Propozycja uregulowania sporu  terytorialnego poprzez plebiscyt i reakcja rządu litewskiego

4. Samodzielna polityka Augustinasa Voldemarasa

5. Wysłanie Komisji cywilnej i  stanowisko Rosji sowieckiej

6. Delegacje Jonasa Staugaitisa i Broniusa Balutisa w Warszawie. Kolejna próba bezpośredniego porozumienia

7. Sprzeciw Szwajcarów i ostateczne odrzucenie plebiscytu

IV. Propozycja utworzenia kantonu wileńskiego

1. Sprawa uznania Litwy de iure i pierwszy projekt Hymansa

2. Zerwanie negocjacji

3. Drugi projekt Hymansa i przyjęcie Litwy do Ligi Narodów

V. Utrata Wileńszczyzny

1. Wycofanie się Ligi Narodów z pośrednictwa w sporze polsko-litewskim

2. Kolejna próba nawiązania bezpośrednich rozmów

3. Państwa bałtyckie a konflikt polsko-litewski

4. Konferencja w Genui a sprawa polsko-litewska

5. Propozycje likwidacji pasa neutralnego

6. Postanowienie Konferencji Ambasadorów z 15 marca 1923 roku. Wilno dla Polski

Zakończenie

Bibliografia

Aneks

Summary