Policja Państwowa a organy władzy publicznej w polityce ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce w latach 1918-1939

Autor: Bolesław Sprengel

Rok wydania: 2011

Liczba stron: 472

Okładka: miękka

Format: 16,00 cm x 23,00 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami, brzegi stron nieznacznie zakurzone

Nie ma idealnego modelu ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oraz ładu i porządku publicznego, a powstające w różnych krajach systemy ulegają zmianom w czasie, m.in. w wyniku transformacji ustrojowych. W Drugiej Rzeczypospolitej najwięcej zmian w organizacji służb policyjnych przeprowadzono w okresie rządów parlamentarno-gabinetowych, natomiast w miarę kształtowania się ustroju autorytarnego organizacja policji kostniała. Dlatego kluczowe dla autora tej pracy pytanie nie dotyczyło struktury organizacyjnej PP, ale jej faktycznej roli odgrywanej w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Trudno nie przyznać racji Albertowi Camus, który ustami dyrektora policji, Skuratora ze Sprawiedliwych, wypowiedział znamienne słowa: „policjant jest w centrum rzeczy", a więc także polityki. W konsekwencji nawet nieangażowanie policji do polityki miało także wymowę polityczną. I tu, trawestując słowa Tomasza Manna, że „głęboka jest studnia przeszłości", można by stwierdzić, że głęboka jest studnia przeszłości policji na ziemiach polskich, także w najlepiej zbadanym okresie międzywojennym. Autor nie ograniczył się do ustalenia i przedstawienia jak największej liczby szczegółów z dziejów Policji Państwowej, które są przedmiotem coraz liczniej powstających opracowań, lecz zajął się w swoich badaniach przede wszystkim - często ukrytymi - mechanizmami jej działania.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp /  9 

Rozdział I. Powołanie policji państwowej jako wyspecjalizowanej służby do ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego / 33 

1. Podstawowe pojęcia / 33 

2. Powołanie policji państwowej / 39 

3. Podstawa prawna i zakres działania / 50 

Rozdział II. Policja państwowa a władza ustawodawcza / 55 

1. Policja w pracach parlamentu / 55 

2. Zadania policji w czasie wyborów parlamentarnych / 84 

3. Immunitet poselski i stosunek policji do przedstawicieli parlamentu / 97 

4. Rada Obrony Państwa / 108 

Rozdział II. Realizacja rządowej polityki bezpieczeństwa wewnętrznego przez policję / 111 

1. Rola władzy wykonawczej / 111

2. Rola naczelnika państwa i prezydenta RP / 113

3. Rada Ministrów / 118

4. Rola prezesa Rady Ministrów / 124

5. Rola ministra spraw wewnętrznych i podległego mu urzędu / 128

6. Rola pozostałych ministrów / 147

Rozdział IV. Policja państwowa jako wykonawca zadań terenowej administracji politycznej / 165

1. Podstawa prawna i zakres działania administracji politycznej / 165

2. Policja a terenowa administracja polityczna / 185

3. Nadzór nad policją / 188

4. Zwierzchnictwo osobowe nad policją / 209

Rozdział V. Policja państwowa a polityka karna i penitencjarna realizowana przez wymiar sprawiedliwości / 211

Rozdział VI. Współdziałanie policji z wojskiem w ochronie bezpieczeństwa wewnętrznego / 249

1. Zadania wojska w ochronie bezpieczeństwa wewnętrznego / 249

2. Relacje policji z wojskiem / 258

3. Zadania policji w związku z powszechną służbą wojskową / 271

4. Militaryzacja policji / 280

Rozdział VII. Udział policji państwowej w ochronie granicy i kontroli cudzoziemców / 287

1. Charakterystyka polskiej granicy / 287

2. Zadania policji w zakresie kontroli granicznej / 292

3. Policyjna ochrona granicy / 298

4. Służba w strefie granicznej / 308

5. Współdziałanie policji ze służbami ochrony granicy / 309

6. Kontrola i ochrona cudzoziemców / 313

Rozdział VII. Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego na kolei i wodach / 323

1. Policja w ochronie bezpieczeństwa na kolei / 323

1. Służba policji na wodach i jej relacje z administracją wodną / 341

Rozdział IX. Zadania policji w ochronie bezpieczeństwa w ruchu drogowym / 345

1. Bezpieczeństwo ruchu drogowego w polityce bezpieczeństwa wewnętrznego / 345

2. Nadzór administracji nad policją i bezpieczeństwem ruchu drogowego. 350

3. Organizacja i zadania policji ruchu drogowego / 359

4. Sprawność policji ruchu drogowego / 369

5. Inspekcja drogowa / 374

Rozdział X. Współdziałanie niezespolonej administracji rządowej z policją w realizacji polityki bezpieczeństwa wewnętrznego / 377

1. Administracja skarbowa / 377

2. Inne organy administracji niezespolonej / 386

3. Policja a autonomia szkolnictwa wyższego / 410

Rozdział XI. Współdziałanie policji państwowej z samorządem terytorialnym / 417

1. Zakres działania samorządu terytorialnego w ochronie bezpieczeństwa wewnętrznego / 417

2. Współdziałanie policji z samorządem terytorialnym / 427

3. Współdziałanie policji z formacjami powoływanymi w sytuacjach nadzwyczajnych / 434

Zakończenie / 437

Wykorzystane źródła i opracowania / 443

Wykaz skrótów / 467