Polacy - Niemcy Pogranicze. Studia historyczne

Redakcja: Grażyna Wyder, Tomasz Nodzyński

Rok wydania: 2006

Ilość stron: 341

Oprawa: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

"Samowola polskiej administracji była szczególnie widoczna na Mazurach, gdzie protestanci stanowili znaczny procent. Dochodziło nawet do takich sytuacji, że wójtowie tłumaczyli Mazurom, iż przyjęcie polskiego obywatelstwa oznacza automatycznie zmianę wyznania. Było to spowodowane błędnym przekonaniem, że każdy Polak - to katolik. Z tego względu życie religijne toczyło się ukrytym nurtem. Było to jednak niezwykle trudne ze względu na brak duchownych - większość z nich została wysiedlona przez władze w pierwszej kolejności. Z tego względu pozostali musieli ściśle ukrywać przed władzami swoje powołanie. Sytuację tę odzwierciedlają bardzo wyraźnie dane statystyczne dotyczące Śląska. Podczas, gdy do wiosny 1948 r. w 700 śląskich gminach ewangelicko-augsburskich pracowało: 250 pastorów, 150 lektorów i 1000 diakonis - to jesienią tego samego roku znajdowało się tam tylko: czterech pastorów, dwóch kaznodziei, osiemdziesięciu lektorów i czterdziestu diakonis".

(fragment rozdziału B. Nitschke "Repolonizacja czy polonizacja? Polityka władz polskich wobec byłych Kresów Wschodnich III Rzeszy")

Spis treści:

Profesor Joachim Benyskiewicz  /9

Bibliografia prac Prof. dr.hab. Joachima Benyskiewicza za lata 1963-2005  /15

Jarosław Dudek - Kilka uwag o niepełnym powodzeniu jednej z misji Brunona z Kwerfurtu  /23

Krzysztof Benyskiewicz - Stosunki polsko-niemieckie w dobie rządów Władysława Hermana  /37

Bogdan Bobowski - Istota przełomu XIII wieku na Śląsku  /65

Kazimierz Bobowski - Ze studiów nad wzajemnymi relacjami dwóch hanzeatyckich miast: Strzałowa (niem. Stralsund) i Lubeki (na przełomie XIII/XIV wieku)  /75

Dariusz Dolański - Historiografia niemiecka w warsztacie historyków polskich XVI-XVIII wieku  /79

Jarosław Kuczer - Podstawy kształtowania kontaktów szlachty krośnieńskiej i głogowskiej z prowincją wielkopolską w okresie wczesnonowożytnym  /111

Joachim Zdrenka - Niewykorzystane źródło epigraficzne dla obszaru dawnej Nowej Marchii na przykładzie Sulechowa  /121

Adam Górski - Tablica pamiątkowa z Bytomia Odrzańskiego  /135

Wojciech Strzyżewski - Kariera rodziny Fernemont w księstwie głogowskim w świetle wczesnonowożytnych pieczęci (XVII-XVIII wiek)  /139

Przemysław Góralczyk - Pozytywne aspekty działalności rządu pruskiego na ziemiach polskich II i III rozbioru w opinii przedstawicieli władz i mieszkańców Księstwa Warszawskiego  /147

Wolfganf J. Brylla - Kramski król instrumentów  /165

Zygmunt Kowalczuk - Ksiądz Augustyn Szamarzewski i ksiądz Piotr Wawrzyniak - księża społecznicy w Wielkopolsce okresu zaborów  /175

Grażyna Wyder - Z dziejów walki o tożsamość narodową - tajne stowarzyszenie kobiet "Warta"  /183

Zbigniew Bujkiewicz- Czy Georg Beuchelt był antypolski?  /201

Przemysław Bartkowiak - Powstanie i rozwój harcerstwa na terenie Babimojszczyzny w okresie międzywojennym  /209

Andrzej Toczewski - Obóz jeniecki Dulag D Amtitz w Gębicach  /227

Ireneusz Wojewódzki - Naczelny wódz Kazimierz Sosnkowski wobec problemu użycia 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej  /241

Hieronim Szczegóła - W stulecie urodzin historyka i pisarza Wiesława Sautera (1905-1996)  /263

Bernadetta Nitschke - Repolonizacja czy polonizacja? Polityka władz polskich wobec byłych Kresów Wschodnich III Rzeszy  /275

Czesław Osękowski - Pogranicze polsko-niemieckie w  latach 70. XX wieku  /291

Wiesław Hładkiewicz - Zapomniany dialog. Stosunki polsko-niemieckie w  myśli politycznej emigracji polskiej w  Republice Federalnej Niemiec  /301

Tomasz Nodzyński - Z doświadczeń Wspólnej Komisji Podręcznikowej PRL-RFN historyków 1972-1989  /313

Marian Eckert, Waldemar Sługocki  - Od współpracy transgranicznej i stopniowej integracji ku regionowi polsko-niemieckiemu /327

Rozdział I. Kościół prawosławny po zakończeniu II wojny światowej  /21

1. Struktura administracyjna i hierarchia kościelna  /21

2. Prawne położenie Kościoła /34

3. Polityka państwa wobec Kościoła w latach 1945-1956  /48

4. Kościół prawosławny w polityce państwa w okresie popaździernikowym  /64

5. Kościół prawosławny po 1989 roku /81

II. Kościół prawosławny na ziemiach odzyskanych  /89

1. Akcja "Wisła" i rozmieszczenie wiernych /89

2. Struktura administracyjna Kościoła prawosławnego na ziemiach odzyskanych /113

3. Kwestia narodowościowa w Kościele prawosławnym  /125

4. Stosunki z innymi Kościołami i związkami wyznaniowymi  /137

Rozdział III. Prawosławna Diecezja wrocławsko-szczecińska  /163

1. Kształtowanie się sieci dekanalnej i parafialnej  /163

2. Duchowieństwo i stan materialny diecezji  /194

3. Katedra wrocławska i Dom Opieki św. Stefana w Cieplicach /220

4. Praca duszpasterska wśród młodzieży prawosławnej  /233

Rozdział IV. Powstanie i rozwój parafii prawosławnych w dekanacie gdańskim i olsztyńskim  /250

Zakończenie /285

Załączniki /298

Wykaz niektórych skrótów /318

Bibliografia  /319

Indeks osobowy /330

Indeks miejscowości /339

7. Przełom lat 1941/1942 na południowym Atlantyku  /116

8. Na amerykańskich wodach  /123

9. Zmierzch Bogów  /146

10. Włosi na Dalekim Wschodzie  /167

Zakończenie  /179

Aneks 1 - Los okrętów wchodzących w skład włoskiej Grupy Atlantyckiej (w kolejności zawijania do portu w Bordeaux) /182

Aneks 2 - Statki zatopione przez okręty Regia Marina w bitwie o Atlantyk  /183

Aneks 3 - Statki i okręty uszkodzone przez okręty Regia Marina w bitwie o Atlantyk  /187

Aneks 4 - Najważniejsze daty z historii okrętów, ich stocznie macierzyste oraz znaczenie ich nazwy (w kolejności zawijania do portu w Bordeaux) /188

Bibliografia  /195