Podziemie poakowskie w województwie śląsko-dąbrowskim w latach 1945-1947

Autor: Adam Dziuba

Rok wydania: 2005

Liczba stron: 560 + 8

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,0 cm

Uwaga! zarysowana okładka, przykurzone brzegi kartek, wgniecione narożniki

Pierwsza po 1989 r. próba całościowego ujęcia problematyki oporu lokalnych struktur konspiracyjnych na Śląsku w latach 1944/45-1947. Zakres terytorialny pracy obejmuje obszar województwa śląsko-dąbrowskiego (ustalony w lipcu 1945 r.) oraz częściowo powiaty województwa krakowskiego. Na obraz walki podziemia w badanym okresie składają się m.in. koncepcje poszczególnych organizacji wobec wkroczenia Armii Czerwonej do Polski, stosunek dowódców i żołnierzy śląskiej konspiracji do rozkazu rozwiązania AK, struktury organizacyjne i działalność „NIE” oraz Okręgu Śląskiego DSZ, przyczyny i skutki ujawnienia Okręgu Śląskiego DSZ, a także sposoby funkcjonowania organizacji powstałych po jego likwidacji. Ważnym zagadnieniem są sposoby represjonowania podziemia przez aparat bezpieczeństwa oraz relacje konspiracji poakowskiej z przedstawicielami nowego ustroju i opozycją. Rzetelna krytyka źródeł historycznych wytworzonych przez aparat represji komunistycznego państwa (materiały operacyjne i administracyjne UB), sądy i prokuratury wojskowe, poparta analizą materiałów organów administracyjnych oraz relacji i wspomnień uczestników konspiracji, przekonuje o tym, że podziemie funkcjonujące w ramach kilku odrębnych organizacji miało zróżnicowane poglądy na kształt powojennej rzeczywistości. Cennym urozmaiceniem książki są tabele, diagramy, zdjęcia oraz indeks nazwisk i pseudonimów.

Spis treści:

Przedmowa  /7

Wstęp  /9

1. Zakres terytorialny i chronologiczny  /10

2. Cel badań i metoda badawcza /12

3. Baza źródłowa   /13

4. Opracowania  /17

5. Podział i układ tematyczny pracy  /20

Rozdział 1. Sytuacja AK i podziemia poakowskiego na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim (październik 1944 - maj 1945)  /23

1.1. Okręg Śląski AK przed rozwiązaniem (październik 1944 - styczeń 1945)  /23

1.2. Okręg Śląski AK wobec decyzji o rozwiązaniu organizacji (styczeń 1945 r.)  /37

1.3. Podziemie poakowskie na Śląsku w pierwszych miesiącach po wkroczeniu  Armii Czerwonej (styczeń-marzec 1945)  /46

1.4. Organizacja "NIE" na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim (marzec-kwiecień 1945)  /58

Rozdział 2. Delegatura Sił Zbrojnych w województwie śląsko-dąbrowskim (maj-październik 1945)  /65

2.1. Organizacja i działalność Okręgu Śląskiego DSZ (maj-czerwiec 1945)  /65

2.2. Delegatura Sił Zbrojnych w województwie śląsko-dąbrowskim (czerwiec-wrzesień 1945)  /80

2.3. Inspektorat bielski Okręgu Śląskiego DSZ (maj-wrzesień 1945)  /91

2.4. Inspektorat rybnicki Okręgu Śląskiego DSZ (maj-wrzesień 1945)  /101

2.5. Inspektorat sosnowiecki Okręgu Śląskiego DSZ (maj-wrzesień 1945)  /118

2.6. Inspektorat Tarnowskie Góry (Północ) Okręgu Śląskiego DSZ (maj-wrzesień 1945)  /123

2.7. Oddział inspektoratu częstochowskiego "NIE"-DSZ Władysława Musialika ps. Bolesław (maj-wrzesień 1945)  /128

2.8. Brygady Wywiadowcze w Okręgu Śląskim (maj-sierpień 1945)  /133

2.9. Organizacja płk. Franciszka Faixa ps. Turnia  /136

2.10. Ujawnienie Okręgu Śląskiego DSZ i rozbicie struktur kierowniczych podziemia narodowego (wrzesień-październik 1945)  /138

Rozdział 3. Struktury organizacyjne i działalność podziemia poakowskiego w województwie śląsko-dąbrowskim (listopad 1945 - luty 1947)  /145

3.1. Okręg Śląsko-Dąbrowski WiN  /145

3.2. Okręg Śląsko-Dąbrowski Brygad Wywiadowczych WiN  /173

3.3. Eksterytorialny Okręg Tarnopolski WiN w województwie śląsko-dąbrowskim  /184

3.4. Okręg Śląski Konspiracyjnego Wojska Polskiego "Klimczok"  /198

3.4.1. Komenda Powiatowa "Kuźnia" Okręgu Śląskiego KWP "Klimczok"  /215

3.4.2. Komenda Powiatowa "Leśniczówka" Okręgu Śląskiego KWP "Klimczok"  /220

3.4.3. Komenda Powiatowa "Wędrowiec" Okręgu Śląskiego KWP "Klimczok"  /234

3.4.4. Komenda Powiatowa "Klimczok" Okręgu Śląskiego KWP "Klimczok"  /240

3.5. Struktury KWP podporządkowane bezpośrednio dowództwu KWP /245

3.5.1.  Komenda Powiatowa "Dęby" w powiecie Zawiercie  /246

3.5.2.  Komenda Powiatowa "Lipy" w powiecie Lubliniec  /248

3.6. Armia Polska w Kraju w województwie śląsko-dąbrowskim  /249

3.7. Lokalne organizacje poakowskie w województwie śląsko-dąbrowskim /254

3.7.1. Organizacja Pawła Cierpioła ps. Makopol w powiecie rybnickim i pszczyńskim  /254

3.7.2. Grupa Władysława Musialika ps. Bolesław w powiecie zawierciańskim  /267

Rozdział 4. Podziemie poakowskie w województwie śląsko-dąbrowskim wobec przemian politycznych i gospodarczych w Polsce /279

4.1. Koncepcje podziemia poakowskiego dotyczące rozwoju sytuacji politycznej w latach 1945 - 1947  /279

4.2. Podziemie poakowskie wobec zmian granic Polski po II wojnie światowej  /294

4.3. Stosunek podziemia poakowskiego do ZSSR  /299

4.4. Stosunek podziemia poakowskiego do przemian ustrojowych w Polsce /307

4.5. Podziemie poakowskie wobec referendum z 30 czerwca 1946 r.  /315

4.6. Podziemie poakowskie wobec wyborów do Sejmu Ustawodawczego z 19 stycznia 1947 r. i amnestii z 22 lutego 1947 r.  /330

Rozdział 5. Podziemie poakowskie w województwie śląsko-dąbrowskim wobec instytucji nowego ustroju  /349

5.1. Podziemie poakowskie a administracja rządowa  /349

5.2. Stosunek podziemia poakowskiego do PPR  /360

5.3. Stosunek podziemia poakowskiego do PPS  /373

5.4. Podziemie poakowskie wobec aparatu bezpieczeństwa  /387

5.5. Podziemie poakowskie wobec MO  /402

Rozdział 6. Podziemie poakowskie a opozycja polityczna i Kościół katolicki w województwie śląsko-dąbrowskim  /415

6.1. Podziemie poakowskie wobec PSL  /415

6.2. Podziemie poakowskie wobec SP  /426

6.3. Podziemie poakowskie wobec Kościoła katolickiego na Śląsku  /433

6.4. Wzajemne relacje pomiędzy organizacjami konspiracyjnymi  /442

Rozdział 7. Podziemie poakowskie wobec wybranych problemów województwa śląskiego /453

7.1. Stosunek podziemia poakowskiego do wysiedleń ludności niemieckiej  w województwie śląsko-dąbrowskim  /459

7.2. Podziemie poakowskie a weryfikacja mieszkańców przedwojennej rejencji opolskiej  /475

7.3. Podziemie poakowskie wobec rehabilitacji mieszkańców przedwojennego województwa śląskiego  /492

7.4. Podziemie poakowskie a dominacja mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego w życiu politycznym Śląska  /508

Zakończenie  /515

Bibliografia  /525

Indeks nazwisk i pseudonimów  /533

Wykaz ilustracji /553