Podstawy turkologii dla bałkanistów

Autor: Marek Stachowski

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 238

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,00 cm

Seria: Staropolski parlamentaryzm 

W Podstawach turkologii dla bałkanistów autor podjął się krótkiego zaprezentowania czytelnikom po raz pierwszy mało znanej dziedziny ‒ rumelistyki, tj. problemów wzajemnego oddziaływania na siebie języka tureckiego i języków bałkańskich. Była to jednocześnie dla autora okazja przedstawienia jego własnych, dotąd niepublikowanych poglądów (zob. np. rozdz. 7).

Celem książki jest takie pokazanie problemów, żeby czytelnik mógł się potem samodzielnie poruszać w piśmiennictwie rumelistycznym.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wprowadzenie  

Cel i zakres książki  /9

Problem języka prabułgarskiego  /13

Transkrypcja  /14

 Rozdział 1. Terminy, klasyfikacja i obecność języka tureckiego na Bałkanach

1.1. Terminy: turecki, turkijski, osmański  /15

1.2. Terminy: Bałkany, Rumelia  /25

1.3. Termin: rumelistyka  /27

1.4. Podział języków turkijskich  /28

1.5. Obecność języka tureckiego na Bałkanach  /30

1.6. Języki bałkańskie, języki Bałkanów  /33

Rozdział 2. Ważniejsze cechy języka tureckiego

2.1. Uwagi ogólne /37

2.2. Aglutynacja  /38

2.3. Wymowa i alfabet  /39

2.4. Akcent  /44

2.5. Harmonia wokalna  /46

2.6. Harmonia konsonantyczna  /47

2.7. Rodzajnik  /49  

2.8. Odmiana rzeczowników. Postpozycje /50

2.9. Liczba mnoga  /52

2.10. Sufiksy posesywne  /54

2.11. Izafety  /55

2.12. Sifuksy predykatywne /57

2.13. Czasowniki `(nie) być/istnieć` i `(nie) mieć`  /58

2.14. Imperativ i optativ  /59

2.15. Strona zwrotno-bierna  /61

2.16. Strona sprawcza  /61

2.17. Czasy tureckie  /63

2.18. Narrativ  /64

2.19. Praeterit  /65

2.20. Aoryst  /66

2.21. Imiesłowy przysłówkowe  /67

2.22. Odpowiedniki zdań podrzędnych  /68

2.23. Słowotwórstwo rzeczowników i przymiotników  /71

2.24. Intensyfikacja reduplikacja pierwszej sylaby  /80

2.25. Perskie elementy słowotwórcze  /82

Rozdział 3. Dialekty tureckie Anatolii i Rumelii

3.1. Początki. Postać Tadeusza Kowalskiego  /

3.2. Podział dialektów anatolijskich  /

3.3. Cechy dialektów wschodniej Anatolii /

3.4. Pierwsze klasyfikacje dialektów rumelijskich  /95

3.5. Cechy dialektów zachodniej Rumelii /96

3.6. Dalsze losy klasyfikacji dialektów rumelijskich  /97

3.7. Zgodności anatolijsko-rumelijskie  /100

3.8. Sztokawskie refleksy tureckiego k,g  /101

3.9. Chronologia zmian k, g  a dialektologia  /104

Rozdział 4. Karamanlidzi i dialekt karamanlidzki

4.1. Pojęcie "karamanlidzi"  /107

4.2. Nazwa i jej pochodzenie  /108

4.3. Pojęcie "karamanlidika"  /110

4.4. Pochodzenie karamanlidów  /112

4.5. Sytuacja współczesna  /115

4.6. Perspektywy badawcze  /115

Rozdział 5. Gagauzi i język gagauski

5.1. Ojczyzna i wczesna historia  /117

5.2. Pochodzenie etnonimu  /120

5.3. Warstwy etniczne Gagauzów  /121

5.4. Warstwy języka gagauskiego  /123

5.5. Biblia i związki z karamanlidami  /126

5.6. Gagausko-bałkańskie kontakty językowe  /128

5.7. Prejotacja  /128

5.8. Palatalizacja  /131

5.9. Słownictwo  /131

5.10. Przykłady bałkanizacji gramatyki gagauskiej  /132

Rozdział 6. Teksty transkrybowane i słowniki rymowane

6.1. Termin "teksty transkrybowane"  /139

6.2. Źródła tureckie a bałkanistyka  /143

6.3. Rzekomo najstarsze teksty transkrybowane  /146

6.4. "Wyznanie wiary Gennadiusza" (1455?)  /147

6.5. Bartholomaeus Georgievits (1544-1548)  /149

6.6. Samogłoski labialne u Georgievitsa  /151

6.7. Samogłoski wysokie u Georgievitsa. Alternacja a ~ l /153

6.8. Franciszek Meninski (1680)  /158

6.9. Zabytki bośniackie  /166

6.10. Słowniki rymowane /169

Rozdział 7. Przykłady problemów rumelistycznych

7.1. Podstawy słowotwórcze zapożyczeń werbalnych (sztokawski, albański, bułgarski)  /175

7.1a. Ujęcie tradycyjne /176

7.1b. Nowe ujęcie  /183

7.2. Bałkańskie ślady anatolijskiego praesensu i aorystu (macedoński)  /185

7.3. H.F. Wendt i warstwy turkizmów (rumuński)  /188

Słowniczek turecko-polski  /199

Bibliografia  /213

Skróty  /233

Summary  /237