Planowanie i budowa miast w dziejach świata. Historia urbanistyki

Autor: Janusz Słodczyk

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 832

Oładka: zintegrowana 

Format: 16,5 cm x 24,0 cm

Planowanie i budowa miast w dziejach świata. Historia urbanistyki jest nowym, znacznie rozszerzonym, bogato ilustrowanym wydaniem wcześniejszej pracy profesora Janusza Słodczyka na temat historii planowania miast. Autor proponuje czytelnikowi podróż w czasie, prezentując zmienność koncepcji urbanistycznych na przestrzeni dziejów i obrazując przy tym, w jakim stopniu historyczne formy przetrwały w strukturach współczesnych miast.

Mapy, dawne plany, a przede wszystkim ponad czterysta fotografii, z których większość wykonał autor w czasie swoich studyjnych podróży do miast wielu regionów świata, ułatwiają odbiór treści i sprawiają, że praca zainteresuje nie tylko specjalistów, ale także szerokie grono osób zainteresowanych miastami i historią urbanistyki.

W swoim dziele profesor Janusz Słodczyk wychodzi poza krąg historii urbanistyki europejskiej, przybliżając tradycje planowania i budowy miast, które kształtowały się na innych kontynentach, w innych regionach kulturowych (Chiny, Indie, kraje islamskie, Azja Południowo-Wschodnia, Ameryka prekolumbijska, Afryka subsaharyjska), wskazując jednocześnie na wpływ europejskich wzorców na formę miast w różnych częściach świata.

Niewątpliwą wartością pracy jest również pokazanie bogatych tradycji planowania miast na ziemiach polskich na tle trendów światowych.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp / 6

Wprowadzenie / 9

MIASTA NAJSTARSZYCH CYWILIZACJI
1.1. Historyczne procesy rozwoju miast / 19
1.2. Protomiasta / 22
1.3. Miasta na terenie Mezopotamii / 25
1.4. Ośrodki miejskie starożytnego Egiptu / 35
1.5. Hattusa – stolica imperium Hetytów / 42
1.6. Miasta cywilizacji doliny Indusu / 44

MIASTA W CZASACH STAROŻYTNYCH
2.1. Cywilizacja egejska / 51
2.2. Planowanie miast w starożytnej Grecji / 59
2.3. Miasta starożytnej Persji / 84
2.4. Rozwój i planowanie miast na obszarze Imperium Rzymskiego / 90

MIASTA ŚREDNIOWIECZNE
3.1. Upadek i odradzanie się miast w okresie średniowiecza / 119
3.2. Przestrzenne układy i sposoby rozbudowy miast średniowiecznych / 121
3.3. Miasta pochodzące z czasów rzymskich / 127
3.4. Miasta rozwijające się przy zamkach i klasztorach / 140
3.5. Miasta nowe – budowane według określonej koncepcji / 142
3.6. Nowe ośrodki miejskie w Niemczech / 157
3.7. Lokacje miast na terenie Czech, Moraw i Słowacji / 161
3.8. Kształtowanie się układów przestrzennych średniowiecznych miast w Polsce / 173
3.9. Największe ośrodki miejskie na terenie Rusi / 214

MIASTA ISLAMSKIE
4.1. Powstanie i rozprzestrzenianie się islamu / 229
4.2. Forma pierwszych ośrodków miejskich w świecie islamu / 230
4.3. Przekształcenia miast na terytoriach podbitych przez Arabów / 237
4.4. Struktura tradycyjnego miasta islamskiego / 239
4.5. Ważne miasta świata islamskiego – wybrane przykłady / 246

KONCEPCJE MIASTA I ROZBUDOWA OŚRODKÓW MIEJSKICH W CZASACH RENESANSU
5.1. Miasto idealne – teoretyczne koncepcje miasta w czasach renesansu / 273
5.2. Miasto twierdza – podporządkowanie formy miasta funkcji obronnej / 287
5.3. Realizacje oparte na teoretycznych koncepcjach miasta idealnego / 289
5.4. Renesansowe przebudowy miast istniejących / 295
5.5. Renesansowe plany miast w Polsce / 313

TRADYCJE PLANOWANIA I BUDOWY MIAST NA OBSZARZE IBEROAMERYKI
6.1. Miasta cywilizacji prekolumbijskich / 325
6.1.1. Najważniejsze cywilizacje miejskie Ameryki prekolumbijskiej / 325
6.1.2. Cywilizacje miejskie Mezoameryki / 326
6.1.3. Ośrodki miejskie w rejonie Andów Północnych i Środkowych / 346
6.2. Planowanie i budowa miast na terenie hiszpańskich kolonii w Ameryce / 361
6.3. Osadnictwo portugalskie w Ameryce / 390

MIASTO BAROKOWE I KLASYCYSTYCZNE
7.1. Cechy barokowego planu miasta / 399
7.2. Włochy – początek baroku w urbanistyce / 405
7.3. Rozkwit urbanistyki francuskiej w dobie baroku i klasycyzmu / 420
7.4. Angielskie projekty urbanistyczne z XVII i XVIII wieku / 439
7.5. Barokowe plany w Niemczech i Austrii – Berlin, Karlsruhe, Wiedeń / 452
7.6. Budowa i przekształcenia innych ośrodków europejskich – Sankt Petersburg, Amsterdam, Lizbona / 463
7.7. Barokowe i klasycystyczne projekty w miastach Polski / 480

TRADYCJE PLANOWANIA I BUDOWY MIAST NA OBECNYM TERENIE STANÓW ZJEDNOCZONYCH I KANADY
8.1. Osadnictwo hiszpańskie / 497
8.2. Osadnictwo francuskie – miasta Nowej Francji / 504
8.3. Początki osadnictwa angielskiego / 515
8.4. Przykłady planowania miast na terenie Stanów Zjednoczonych w XVII i XVIII wieku / 518

MIASTA TRADYCYJNE I MIASTA KOLONIALNE W WYBRANYCH REGIONACH AZJI I AFRYKI
9.1. Tradycje budowy miast w Chinach i Japonii / 541
9.2. Tradycje rozwoju miast i miasta kolonialne w Azji Południowo-Wschodniej / 556
9.3. Miasta tradycyjne i miasta kolonialne na subkontynencie indyjskim / 589
9.4. Europejskie dzielnice miast islamskich w Afryce Północnej i Azji Centralnej / 621
9.5. Miasta Afryki subsaharyjskiej / 625

PLANOWANIE I ROZWÓJ MIAST W XIX WIEKU
10.1. Przeobrażenia miast jako rezultat rewolucji przemysłowej / 661
10.2. Forma miasta w koncepcjach reform społecznych z pierwszej połowy XIX wieku / 664
10.3. Rozwój terenów zielonych Londynu i projekt Regent’s Park / 672
10.4. Projekty przebudowy i rozbudowy miast europejskich w drugiej połowie XIX wieku / 674
10.5. Nowe idee i podejścia w planowaniu miast pod koniec XIX wieku / 693
10.6. Miasta przemysłowe na terenie Polski / 697

PLANOWANIE MIAST W XX WIEKU W OKRESIE PRZED II WOJNĄ ŚWIATOWĄ
11.1. Uwarunkowania, w których kształtowały się nowe koncepcje miasta w Europie i w Stanach Zjednoczonych na przełomie XIX i XX wieku / 711
11.2. Modele miast z przełomu XIX i XX wieku / 713
11.3. Rozwój planowania miast na początku XX wieku / 719
11.4. Koncepcje urbanistyczne z okresu międzywojennego / 734
11.5. Koncepcje urbanistyczne realizowane w XX wieku na terenie Polski w okresie do II wojny światowej / 751

PLANOWANIE MIAST W XX WIEKU W OKRESIE PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
12.1. Koncepcje rozwoju przestrzennego i projekty nowych miast na początku drugiej połowy XX wieku / 765
12.2. Planowanie miast w Polsce po II wojnie światowej / 787
12.3. Planowanie miast wobec procesów urbanizacji w drugiej połowie XX wieku i na początku XXI wieku / 803

Bibliografia / 813
Indeks nazw miejscowości / 821
Źródła rysunków i fotografii / 829