Piłka nożna na celowniku polityki

Redakcja: Dariusz Wojtaszyn 

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 280

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 17,0 cm x 24,00 cm

Piłka nożna to najpopularniejsza dyscyplina sportu w Europie, wyzwalająca szczególnie silne emocje i przyciągająca tłumy kibiców. Znaczenie futbolu w XX i XXI wieku spowodowało liczne próby jego politycznej instrumentalizacji. Politycy starali się wykorzystać i odpowiednio ukierunkować namiętności związane z widowiskiem piłkarskim, by osiągnąć pożądane cele polityczne bądź społeczne. Doprowadziło to do wielu patologii obecnych we współczesnym sporcie.

W okresie dwóch wielkich totalitaryzmów XX wieku: nazizmu i komunizmu piłka nożna stała się — dzięki jej potencjałowi integracyjnemu i asymilacyjnemu — jednym z elementów współtworzących nowe państwa powstające w Europie Środkowej. W państwach już ukształtowanych wykorzystywano futbol do wzmacniania nastrojów patriotycznych, z czasem wręcz nacjonalistycznych i podtrzymywania resentymentów wobec rywali.

Tom Piłka nożna na celowniku polityki zawiera artykuły poświęcone tym problemom, występującym na styku piłki niemieckiej (w wydaniu RFN i NRD), polskiej, austriackiej, szwajcarskiej i radzieckiej. Ich symbolem może być Ernest Wilimowski (na okładce), który w okresie II RP grał w polskiej, a od 1941 roku w niemieckiej reprezentacji. W pierwszej z orłem, w drugiej ze swastyką na piersiach.

(opis wydawcy)

Spis treści:

D. Wojtaszyn - Wprowadzenie. Piłka nożna — najbardziej upolityczniona sprawa w Europie?  /7

I. Początki

M. Brand, R. Kalimullin - Lwów. Kiedy Sokoły grają w piłkę  /15

J. Owsiański - Geneza rozwoju piłkarstwa niemieckiego i polskiego na ziemiach polskich zaboru pruskiego  /27

R. Jung - Druga Rzeczpospolita versus Republika Weimarska. Polityczne implikacje polsko-niemieckich kontaktów piłkarskich w latach
1920–1932. Zarys problemu  /57

T. Urban - Piłka nożna a stosunki narodowościowe na Śląsku. Königshütte - Królewska Huta — Chorzów  /77

II. Piłka nożna i totalitaryzmy

G. Spitaler  - Piłka nożna i nazizm. Polityczne znaczenie popkultury piłkarskiej na przykładzie Wiednia (1938–1945)  /97

R. Mullner - Polityczna instrumentalizacja pewnego mitu. Historia kapitana austriackiego Wunderteamu w czasach narodowego socjalizmu  /113

J. Kalthoff - „Uczyć się od ZSRR to uczyć się zwyciężać”. Legitymizacja nauki w piłce nożnej — nauka radziecka w futbolu NRD /127

K.Reinhart, M. Hesse - Uciekinierzy, sprzedawczyki i zdrajcy. Organ partyjny SED „Neues Deutschland” o piłkarzach, którzy uciekli z NRD w latach
pięćdziesiątych XX wieku  /155

D. Wojtaszyn - „Enerdowcom nie ufaliśmy”. Rywalizacja reprezentacji NRD i PRL w piłce nożnej /175

III. Obrzeża futbolu

R. Tomankiewicz, K. Grzeszczak - Sportowa patologia. Afera korupcyjna w polskiej piłce nożnej  /195

K. Uściński - Piłka nożna versus sport  /215

M. Wiatr - Piłka nożna i procesy integracyjne. Polacy w niemieckiej i Niemcy w polskiej reprezentacji narodowej  /235