Partyzanci Lamparta. Historia IV batalionu 1. pułku strzelców podhalańskich AK

Autor: Dawid Golik

Rok wydania: 2014

Liczba stron: 602

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Doprawdy niewiele jednostek bojowych AK może się poszczycić tak cennym upamiętnieniem. Jest to praca naukowa, ale liczne partie czyta się jak wciągającą powieść. W ciszę Gorców znów wbijają się serie wystrzałów, palą się szopy i zagrody, wstają z martwych ludzie, już dawno temu przykryci darnią mogił. Z dożywających swoich dni „chłopców «Lamparta»" autor zdążył poznać jeszcze kilku. Wspomnienia uczestników wojennych zdarzeń rozszerzają treść dokumentów i wnoszą dodatkowe światło. Jedne i drugie często odbiegają od faktów i wymagają krytycznych analiz i konfrontacji. Autor nie ogranicza się przy tym do kwestii militarnych, lecz obraz działań IV batalionu rzutuje na szerokie tło geograficzne i historyczne Podtatrza. Treściwej narracji towarzyszy ponad 200 unikatowych fotografii, w większości publikowanych po raz pierwszy

(z rekomendacji Józefa Nyki „Szpisa")

Spis treści:

Wykaz skrótów  /8

Wstęp  /13

Rozdział 1. Teren Inspektoratu AK Nowy Sącz. Arena walk partyzanckich  /25

1.1. Środowisko geograficzne, społeczne i polityczne Podhala w kontekście prowadzonej tam wojny partyzanckiej  /27

1.1.1. Podhale w okresie II RP  /27
1.1.2. Administracja okupacyjna (1939-1945)  /29
1.1.3. Warunki naturalne  /35
1.2. Charakterystyka sił okupacyjnych w dystrykcie krakowskim Generalnego Gubernatorstwa (1939-1945)  /40
1.2.1. Formacje wojskowe  /41
1.2.2. Formacje policyjne  /55
1.2.3. Inne okupacyjne jednostki i organizacje paramilitarne na terenie dystryktu krakowskiego GG  /80
1.2.4. Słowackie jednostki okupacyjne  /92
1.3. Zarys historii struktur SZP-ZWZ-AK na terenie późniejszego Inspektoratu AK Nowy Sącz  /95
1.3.1. Początki konspiracji (1939-1941)  /96
1.3.2. Podhalańskie podziemie (1941-1943)  /103

Rozdział 2. Oddział partyzancki kpt. Juliana Zapały „Lamparta"  /109

2.1. Oddział partyzancki „Lamparta" - początki formowania placówki AK w Ochotnicy  /111
2.1.1. Julian Zapała „Lampart"  /111
2.1.2. Grupa braci Giełdczyńskich  /119
2.1.3. Placówka AK w Ochotnicy  /129
2.1.4. Oddział dyspozycyjny „Lamparta" (kwiecień - czerwiec 1944 r.)  /133
2.2. Założenia powstania powszechnego, a następnie akcji „Burza" na terenie Obwodu AK Nowy Targ  /136
2.2.1. „Plan Opanowania Terenu. Obwód Paproć"  /138
2.2.2. Akcja „Wschód"  /140
2.3. Podhalańska „Burza"  /141
2.3.1. Uruchomienie „Burzy" na terenie Obwodu AK Nowy Targ. „Powstanie Szczawnickie"  /144
2.3.2. Rozbudowa oddziału partyzanckiego „Lamparta"  /157
2.3.3. Szkolenie wojskowe w rejonie Starych Wierchów pod dowództwem mjr. „Borowego"  /167
2.3.4. Działalność oddziału dowodzonego bezpośrednio przez kpt. „Lamparta" (sierpień - wrzesień 1944 r.)  /186

Rozdział 3. IV batalion 1. psp AK  /191

3.1. Powstanie 1. psp AK i jego rola w ramach GO „Śląsk Cieszyński"  /193
3.2. Powstanie oraz struktura wewnętrzna IV batalionu 1. psp AK  /198
3.2.1. Rajd „Podkowy" na Słowację i spalenie schroniska na Lubaniu  /200
3.2.2. Uroczyste zaprzysiężenie IV batalionu 1. psp AK  /207
3.2.3. Organizacja IV batalionu 1. psp AK  /211
3.2.4. Życie codzienne obozu na Skałce  /218
3.3. Działalność zbrojna batalionu „Lamparta" (wrzesień 1944 r. - styczeń 1945 r.)  /226
3.3.1. Od zaprzysiężenia na Skałce do „bitwy ochotnickiej"  /227
3.3.2. „Bitwa ochotnicka"  /244
3.3.3. Sprawa patrolu „Lotnego"  /286
3.3.4. Reorganizacja IV batalionu i jego działalność do stycznia 1945 r.  /305
3.3.5. Oddział Specjalny „Lasa"  /344
3.3.6. Samodzielny oddział dywersyjny „Pazura"  /353
3.4. Problem funkcjonowania podziemnego wymiaru sprawiedliwości w oddziałach partyzanckich na przykładzie IV batalionu 1. psp AK  /371
3.4.1. Wykonywanie wyroków śmierci w IV batalionie 1. psp AK  /375
3.4.2. Przypadek prof. Andrzeja Pyry  /381
3.4.3. Przypadek Barbary Kuźniar („pani w niebieskim palcie)  /388
3.4.4. Przypadek Feliksa Głodasika  /391
3.4.5. Przypadek Michała Mnichowskiego „Żbika"  /393
3.5. Działalność propagandowa i relacje z ludnością cywilną  /400
3.5.1. Propaganda wewnętrzna i wyszkolenie polityczne żołnierzy  /401
3.5.2. Propaganda wśród ludności cywilnej  /410
3.5.3. Propaganda wśród Niemców  /415
3.5.4. Propaganda na terenach przyłączonych do Słowacji  /416
3.5.5. Propaganda wśród żołnierzy sowieckich i komunistów  /418
3.6. Relacje oddziału „Lamparta" z innymi grupami zbrojnymi na Podhalu  /419
3.6.1. Relacje z oddziałami AK  /419
3.6.2. Relacje z partyzantką sowiecką i oddziałami AL  /423
3.6.3. Relacje z grupami BCh i LSB  /436

Rozdział 4. Oddział „Lamparta" po wkroczeniu na Podhale Armii Czerwonej  /439

4.1. Rozformowanie 1. psp AK i demobilizacja oddziału „Lamparta"  /441
4.2. Oddział „Lamparta" w okresie powtórnej konspiracji (kwiecień - sierpień 1945 r.)  /452
4.3. Represje komunistyczne wobec partyzantów IV batalionu 1. psp AK oraz udział żołnierzy „Lamparta" w powojennym podziemiu niepodległościowym  /462
4.4. Dalsze losy Juliana Zapały  /469

Podsumowanie  /477
Aneksy  /485
Bibliografia  /519
Indeks osób i pseudonimów  /559
Indeks miejscowości  /593