Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rypinie

Autorzy: Jarosław Anuszewski, Piotr Gałkowski

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 702

Okładka: twarda

Format: 17,5 cm x 24,5 cm

Uwaga! Okładka posiada zarysowania

"[...] Silny napływ Niemców na ziemie polskie nastąpił szczególnie w XIV wieku wraz z pojawieniem się tu Zakonu Krzyżackiego. Przybyło wówczas wielu osadników niemieckich w okolice Lipna i Rypina, tworząc ówczesną elitę gospodarczą. Kolejna fala przemieszczania się ludności niemieckiej na ziemie polskie miała miejsce po reformacji. W XVI i XVII wieku wyznawcy luteranizmu szukali schronienia w Polsce przed kontrreformacją. Sytuację tę zaczęła wykorzystywać szlachta polska, oferując chłopom niemieckim wyznania protestanckiego ziemię oraz pomoc przy budowie domów modlitwy i szkół. Zwolennicy sprowadzania osadników niemieckich znaleźli się także na tzw. ziemi dobrzyńskiej, czyli w okolicach Lipna i Rypina. Proponowano Niemcom przede wszystkim tereny podmokłe i zalesione. Osadnictwo to było także kontynuowane w XVIII wieku, szczególnie tzw. czasach pruskich i w całym XIX stuleciu.

Koloniści niemieccy włożyli ogromny wysiłek w przygotowanie ziemi pod uprawę, budowę domów, szkół, cmentarzy, stworzyli własną kulturę i pokochali tę nową Ojczyznę. Wielokrotnie byli wyrzucani przez szlachtę polską z zagospodarowanej już ziemi. W wyniku uwłaszczenia otrzymali ją na własność, ale stawali często, podobnie jak Polacy, przed problemem rusyfikacji. W 1918 roku, kiedy powstawała niepodległa Polska, w miejsce Rosjan pojawili się Polacy, którzy próbowali mniejszość niemiecką polonizować. Wojna i okupacja hitlerowska zmieniła położenie ludności niemieckiej, ewangelicy musieli wyraźnie określić swój stosunek do nazizmu i zbrodni na Polakach i Żydach."

(fragment ze Wstępu)

Spis treści:

Wstęp   /9

Piotr Gałkowski - Kolonizacja niemiecka w okolicach Rypina (XIV-XVIII wiek)  /15

Piotr Gałkowski - Parafia Ewangelicko-Augsburska w Michałkach (1778-1888)  /69

Piotr Gałkowski - Parafia Ewangelicko-Augsburska Rypin-Michałki (1888-1939)  /187

Piotr Gałkowski - Parafie Ewangelicko-Augsburskie Rypin i Michałki (1939-1945)  /361

Jarosław Anuszewski - Parafia Ewangelicko-Augsburska w Rypinie (1945-2018)  /423

Aneksy

1. Zabytki Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Rypinie (oprac. P. Gałkowski)  /545

2. Pastorzy Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Rypinie (oprac. P. Gałkowski - od XVIII wieku do 1945 r., J. Anuszewski - z lat 1945-2018)  /595

3. Aneksy źródłowe (oprac. P. Gałkowski od XVIII w. do 1945 r., J. Anuszewski z lat 1945-2018)  /623

4. Słownik biograficzny szczególnie zasłużonych dla Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Rypinie (oprac. M. Tomaszewska)  /659

Wykaz źródeł archiwalnych i literatury  /681

Wykaz skrótów /701