Ornament, forma i symbolika w sztuce ludowej na Żmudzi

Autor: Józef Perkowski 

Rok wydania: 2019

Ilość stron: 316

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Format: 21,0 cm x 29,5 cm

Monografia Perkowskiego jest pracą imponującą, nawet po ponad osiemdziesięciu latach od jej napisania. Można jedynie żałować, iż ukazuje się drukiem tak późno. Z pewnością miałaby ona bowiem wpływ na rozważania teoretyczne o sztuce ludowej, jej genezie i uwarunkowania rozwoju. Bezwzględną wartością pracy badawczej Perkowskiego jest jej walor dokumentacyjny dotyczący tradycyjnej żmudzkiej sztuki ludowej. A co najbardziej uderza w tekście Perkowskiego po blisko wieku od jego napisania? Przede wszystkim są to bardzo wyważone twierdzenia i osądy , brak emocjonalnego czy wręcz "romantycznego" podejścia do analizowanego materiału, całkowity brak upiększeń i kluczowych przesądów.

Spis treści:

Przedmowa (Hubert Czachowski)  /5

Wprowadzenie. Józef Perkowski - artysta i etnograf, badacz kultury Żmudzi (Justyna Słomska-Nowak)  /7

Od redakcji (Justyna Słomska-Nowak, Hubert Czachowski)  /27

ORNAMENT, FORMA I SYMBOLIKA W SZTUCE LUDOWEJ NA ŻMUDZI  /31

O mojej pracy i materiale  /33

Część I. Ornament, forma  symbolika w sztuce ludowej na Żmudzi  /35

1. Wiadomości ogólne  /35

II. Ornament geometryczny  /27

III. Wyobrażenia ciał niebieskich i ozdoby promieniste  /42

IV. Ornament roślinny  /46

V. Ornament figuralny  /49

VI. Ornament i motywy religijne  /52

VII. Różne uwagi  /57

VIII. Wrażenia ogólne  /59

Część II. Wyciąg z materiału ilustracyjnego, próba analizy oraz odnośna literatura  /75

I. Próba odtworzenia linii rozwoju sztuki ludowej na Żmudzi  /75

II. Klasyfikacja poszczególnych motywów (wyciąg z materiału ilustracyjnego oraz wiadomości zebrane)  /76

III. Zdobnictwo ludowe lat ostatnich na Żmudzi  /79

IV. Symbolizm  /80

V. Synteza form i kompozycja ornamentów  /82

VI. Naturalizm  /83

VII. Poszczególne motywy i typy zdobnicze spotykane na całym obszarze Żmudzi  /85

VIII. Literatura i materiały (inne, dokładniejsze do r. 1935)  /88

Część III.  Materiał ilustracyjny i komentarze

Tablice 1- 13 i komentarze  /102

Materiał ilustracyjny "Ornament geometryczny" (część I rozdział II) 

Tablice 14 - 30 i komentarze  /128

Materiał ilustracyjny "Wyobrażenie ciał niebieskich i ozdoby promieniste" (do części I rozdział III) i komentarze 

Tablice 31 - 51 i komentarze  /164

Materiał ilustracyjny "Ornament roślinny" (część I rozdział IV) 

Tablice 52 - 58 i komentarze  /206

Materiał ilustracyjny "Ornament figuralny" (część I rozdział V)

Tablic 59 - 72 i komentarze  /220

Materiał ilustracyjny "Ornament i motywy religijne" (część I rozdział VI) 

Tablice 73 - 80 i komentarze  /248

Materiał ilustracyjny "Różne uwagi" (do części I rozdział VII) i "Wrażenia ogólne" (część I rozdział VIII) 

Tablice 81 - 85 i komentarze  /264

Materiał ilustracyjny "Synteza form i kompozycja ornamentów" (część II rozdział V)

Tablice 86 - 91 i komentarze

Materiał ilustracyjny zdobienia ludowe na Żmudzi poza drewnem

Tablice 92 - 106 i komentarze  /286

Materiał ilustracyjny zdobienie i forma przedmiotów użytkowych na Żmudzi

Michał Bogacki, Łukasz Kaczmarek, Wstęp do serii / 7

Michał Bogacki, Andrzej Janowski, Łukasz Kaczmarek, Słowo wstępu do tomu / 11

Michał Bogacki, Andrzej Janowski, Wystawa „Wikingowie w Polsce? Zabytki skandynawskie z ziem polskich” / 19

Artykuły:

Jerzy Sikora, Skandynawowie a ziemie polskie w badaniach archeologicznych / 31

Remigiusz Gogosz, Kilka uwag nad metodyką badań z punktu widzenia historyka / 73

Grzegorz Kiarszys, Gdy archeolog pyta o etnos… / 83

Dariusz Andrzej Sikorski, Obecność Skandynawów w Polsce w okresie wczesnopiastowskim w świetle źródeł pisanych / 99

Jakub Morawiec, Obraz Słowian w średniowiecznej literaturze skandynawskiej / 113

Przemysław Urbańczyk, Archeologiczne świadectwa obecności „Skandynawów” w państwie Bolesława Chrobrego / 127

Marek Franciszek Jagodziński, Truso — jak bardzo skandynawskie? / 145

Leszek Gardeła, Czy w Polsce są groby wikingów? Skandynawskie praktyki pogrzebowe na ziemiach polskich we wczesnym średniowieczu / 155

Paweł Kucypera, Broń „wikingów” w Polsce / 265

Katalog zabytków / 279

Bibliografia / 375